Xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam tinh, gọn, mạnh, hiện đại trong thời kỳ mới

Năm 2021, Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng xác định: “Xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số quân chủng, binh chủng, lực lượng tiến thẳng lên hiện đại. Đến năm 2025, cơ bản xây dựng Quân đội, Công an tinh, gọn, mạnh, tạo tiền đề vững chắc phấn đấu năm 2030 xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”[1].

Đây là lần đầu tiên Đảng ta đề ra mục tiêu và lộ trình hiện đại hóa lực lượng vũ trang một cách rõ ràng; thể hiện quan điểm nhất quán, tư duy đổi mới, tầm nhìn chiến lược trong xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa trước những thách thức an ninh, nhất là những thách thức an ninh đặt ra bởi cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, bởi tranh chấp chủ quyền biển, đảo trong khu vực và trước sự xuất hiện nhiều hình thái chiến tranh mới trong thời đại công nghệ 4.0 đòi hỏi Quân đội phải điều chỉnh, cải cách về nhiều mặt.

Các tàu Lữ đoàn 171, Vùng 2 Hải quân huấn luyện bắt mục tiêu trên không. Ảnh: PHẠM QUANG TIẾN

Triển khai thực hiện Nghị quyết đó, ngày 17-1-2022, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 05-NQ/TW về tổ chức Quân đội nhân dân Việt Nam giai đoạn 2021-2023 và những năm tiếp theo; trong đó chủ trương điều chỉnh tổ chức lực lượng Quân đội theo hướng tinh, gọn, mạnh, có cơ cấu tổ chức và quân số hợp lý, cân đối giữa các thành phần lực lượng; giảm đầu mối trung gian và đơn vị phục vụ, bảo đảm; tiếp tục tổ chức một số đơn vị dự bị chiến lược theo quyết tâm bảo vệ Tổ quốc quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; xây dựng lực lượng dự bị động viên hùng hậu, lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh, rộng khắp bảo đảm cho Quân đội có đủ khả năng làm nòng cốt cùng toàn dân hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong mọi tình huống.

Điều chỉnh tổ chức lực lượng phải đồng bộ với bổ sung, hoàn thiện quy định về chức danh, chức vụ lãnh đạo, chỉ huy, quản lý, biên chế, chức năng, nhiệm vụ; gắn với bố trí lại lực lượng và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong Quân đội; phù hợp với đường lối quốc phòng toàn dân, chiến tranh nhân dân, khả năng bảo đảm vũ khí, trang bị; giữ vững và phát huy truyền thống Quân đội, nghệ thuật quân sự Việt Nam; đảm bảo sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng trong mọi trường hợp.

Quán triệt và triển khai các nghị quyết của Đảng, Quân ủy Trung ương ban hành Nghị quyết số 230-NQ/QUTW ngày 2-4-2022, Bộ Quốc phòng ra kế hoạch số 1228/KH-BQP ngày 25-4-2022 về tổ chức Quân đội nhân dân Việt Nam giai đoạn 2021-2030 và những năm tiếp theo, trong đó, cụ thể hóa các nội dung điều chỉnh tổ chức lực lượng Quân đội, đồng thời đặt mục tiêu, lộ trình, giải pháp tổ chức thực hiện. Theo đó, từ nửa cuối năm 2022, Quân đội bắt đầu ngay cuộc điều chỉnh tổ chức lực lượng theo hướng tinh, gọn, mạnh với nhịp độ ngày càng tăng, quy mô ngày càng rộng. Tổ chức lực lượng, chức năng, nhiệm vụ trong toàn quân từng bước chuyển biến rõ rệt.

Cơ quan, đơn vị có trùng lặp về chức năng, nhiệm vụ hoặc chức năng, nhiệm vụ không còn phù hợp trong tình hình mới được giải thể hoặc sáp nhập vào cơ quan, đơn vị khác; một số đơn vị thuộc các quân đoàn được điều chuyển về các quân khu, các binh chủng; một số bệnh viện, lữ đoàn vận tải thuộc quân khu, phòng, ban hậu cần, kỹ thuật các cấp được sáp nhập, tổ chức lại; một số đơn vị thuộc các quân chủng, binh chủng được thành lập mới; các đơn vị mới thành lập, đơn vị làm nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, huấn luyện, đơn vị đóng quân trên các địa bàn chiến lược, trọng điểm, biên giới, biển, đảo được tăng quân số; các đơn vị công nghiệp quốc phòng, đoàn Kinh tế-Quốc phòng được điều chỉnh, giảm bớt các tổ chức trung gian; hệ thống nhà trường quân đội được kiện toàn về chức năng, nhiệm vụ, xây dựng theo hướng “nhà trường thông minh”; cơ quan quân sự địa phương cấp tỉnh và cấp huyện được phân loại, tổ chức lại...

Trong đó, năm 2023, với chủ đề “năm điều chỉnh tổ chức lực lượng”, toàn quân đã điều chỉnh hơn 1.400 tổ chức[2]; năm 2024, thực hiện “năm cơ bản hoàn thành mục tiêu điều chỉnh tổ chức, biên chế theo hướng tinh, gọn, mạnh”, đã giải thể, điều chuyển, sáp nhập, tổ chức lại, thành lập mới gần 1.000 tổ chức[3]. Tính chung, trong gần 2 năm triển khai Nghị quyết số 05-NQ/TW của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 230-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương, Kế hoạch số 1228/KH-BQP, đến giữa năm 2024, toàn quân đã điều chỉnh trên 2.700 tổ chức, xây dựng hơn 1.200 biểu tổ chức, biên chế theo hướng tinh, gọn, mạnh[4]. Cùng với đó, Quân đội ban hành quy định mới về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, mối quan hệ công tác cho các cơ quan, đơn vị; đồng thời, điều chỉnh bố trí lực lượng phù hợp với tổ chức, chức năng, nhiệm vụ mới. Lực lượng dự bị động viên được kiện toàn, sắp xếp đủ 100% đầu mối theo quy mô, loại hình tổ chức được đề ra.

Bên cạnh đó, đảm bảo xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh, Quân đội không ngừng được quan tâm xây dựng vững mạnh về chính trị; bảo đảm sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng, kết hợp chặt chẽ với công tác chính sách, công tác tư tưởng, công tác cán bộ; gắn điều chỉnh tổ chức lực lượng với nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, khả năng sẵn sàng chiến đấu; gắn với từng bước trang bị các loại vũ khí mới, hiện đại.

Như vậy, Nghị quyết số 05/NQ-TW của Bộ Chính trị ngày 17-1-2022 về tổ chức Quân đội giai đoạn 2021-2030 và những năm tiếp theo là bước khởi đầu của công cuộc xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam tinh, gọn, mạnh, hiện đại trong thời kỳ mới. Những kết quả thực hiện nghị quyết, nhất là trong điều chỉnh tổ chức lực lượng, góp phần bảo đảm Quân đội ta hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ quân sự, quốc phòng đặt ra, đồng thời tạo cơ sở vững chắc hoàn thành mục tiêu xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam giai đoạn 2021-2030 và những năm tiếp theo mà Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng đặt ra.

Thượng tá, Thạc sĩ NGUYỄN VĂN TRÍ, Viện Lịch sử quân sự

[1]Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập I, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr. 157-158.

[2]Đại tướng Phan Văn Giang, Tập trung sản xuất vũ khí chiến lược; kiện toàn cấp ủy, cán bộ chỉ huy, quản lý, https://xaydungchinhsach.chinhphu.vn/tang-cuong-huan-luyen-lam-chu-vu-khi-moi-hien-dai-tap-trung-san-xuat-vu-khi-chien-luoc-mang-thuong-hieu-viet-nam-11924021610264465.htm

[3]https://xaydungchinhsach.chinhphu.vn/thanh-lap-moi-giai-the-dieu-chuyen-to-chuc-lai-sap-nhap-gan-1000-to-chuc-quan-doi-119240710101147053.htm

[4]Thượng tướng Nguyễn Tân Cương, Tiếp tục đột phá xây dựng Quân đội “tinh, gọn, mạnh”, http://tapchiqptd.vn/vi/chuyen-luan-chi-dao/tiep-tuc-dot-pha-xay-dung-quan-doi-tinh-gon-manh/22028.html

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Vững bước dưới Quân kỳ Quyết thắng xem các tin, bài liên quan.