Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam-nơi tôi làm công tác giảng dạy thu hút số lượng đông đảo học sinh theo học guitar, nhiều em có tiềm năng trở thành nghệ sĩ guitar giỏi trong tương lai. Để thu hút người học và trực tiếp đào tạo ngay từ ban đầu, tôi đã thành lập Trung tâm Âm nhạc Phúc Sơn tại Hà Đông (Hà Nội). Nổi bật ở lớp học trung tâm của tôi có em Trần Trung Hiếu, khi đó 8 tuổi. Vì còn nhỏ, thường ngại thầy nên khoảnh khắc bộc lộ năng khiếu của Hiếu lại chính là lúc thầy đi ra ngoài phòng dạy. Lúc đó, em say mê chơi các tác phẩm Việt Nam và những tác phẩm của nghệ sĩ guitar nổi tiếng thế giới Đặng Ngọc Long mà em tự tập được. Từ đó trở đi, trong mỗi giờ học, tôi thường đứng cạnh cửa lắng nghe và tìm hiểu năng khiếu của Hiếu.

leftcenterrightdel

 Tài năng guitar Trần Trung Hiếu biểu diễn tại The 10th Hong Kong International Music Festival 2023.

Trần Trung Hiếu trở thành học trò của tôi tại Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam, chuyên ngành guitar. Tài năng của Hiếu được đánh giá qua nhiều khía cạnh bằng những yêu cầu bất ngờ, vui vẻ, tự nhiên trong giờ học. Trước tiên là kiểm tra trí nhớ bằng cách giao tập mới một câu nhạc trong vòng 10 phút và thuộc ngay. Đây là trí nhớ tạm thời. Thỉnh thoảng tôi yêu cầu em chơi lại bản nhạc học từ tháng trước để kiểm tra trí nhớ lâu dài. Thứ hai là khả năng nghe và bắt chước. Dựa trên cảm hứng tại chỗ, tôi sẽ chơi bản nhạc mà Hiếu đang tập theo nhiều cách thể hiện khác nhau, sau đó hướng dẫn và thống kê xem em có thể thực hiện được bao nhiêu phần trăm yêu cầu trong buổi học đó. Thứ ba là khả năng kết nối tình cảm bản thân với âm nhạc. Âm nhạc cổ điển có những luật lệ nghiêm khắc trong cách thể hiện. Nhưng đối với trẻ em thì những gì tự nhiên, chân thật nhất đến từ tâm hồn sẽ tạo nên nét đẹp âm nhạc độc đáo.

Sau quá trình rèn luyện vất vả trong hai năm, tôi bắt đầu khuyến khích Hiếu tham dự các cuộc thi guitar trong nước và quốc tế. Cuộc thi đầu tiên Hiếu tham dự là II International Nikita Koshkin Guitar Competition (Cuộc thi guitar quốc tế mang tên Nikita Koshkin lần thứ hai). Đây là cuộc thi diễn ra tại Nga vào tháng 3-2022 dưới hình thức online. Dù ngồi tại nhà để tham gia cuộc thi, song do là lần đầu tiên tham dự nên dù chuẩn bị rất kỹ nhưng sự hồi hộp, lo lắng, thiếu kinh nghiệm vẫn làm cho Hiếu mắc lỗi khi trình tấu và chưa đoạt giải.

Sau cuộc thi, dựa trên những ưu, nhược điểm thể hiện trong quá trình chuẩn bị cũng như trình diễn, cả tôi và em đã cùng điều chỉnh lại. Thật bất ngờ về sự tiến bộ vượt bậc của Hiếu sau 6 tháng, vào cuối năm 2022, em đã tham dự 3 cuộc thi trong nước và quốc tế, đều đoạt giải nhất. Đó là giải nhất trong cuộc thi Mahidol Classical Guitar Forum lần 3 được tổ chức vào tháng 11-2022 tại Thái Lan; giải nhất cuộc thi Sakurai Kohno International Guitar Festival and Competition tổ chức tháng 11-2022 tại Việt Nam; giải xuất sắc cuộc thi Yoshine Music Festival 2022 tổ chức vào tháng 12 tại Việt Nam.

Năm 2023, tôi tiếp tục mở rộng phạm vi thi đấu quốc tế cho Hiếu. Mục tiêu lần này lớn hơn, đó là The 10th Hong Kong International Music Festival 2023 được tổ chức tại Hồng Công (Trung Quốc) vào tháng 8-2023. Đây là sự kiện âm nhạc bao gồm cuộc thi nhiều chuyên ngành nhạc cụ như piano, violin, guitar, nhạc cụ dân tộc, hợp xướng, thính phòng... với sự tham dự của khoảng 4.000 thí sinh lọt vào vòng chung kết, đến từ 120 quốc gia. Tự hào khi Trần Trung Hiếu đã đoạt giải nhất ở bảng Trung học (12-17 tuổi) tại cuộc thi này.

Từ kinh nghiệm bản thân, tôi lựa chọn học trò ngay từ khi họ chưa luyện tập chơi guitar. Theo tôi, thời điểm đó rất quan trọng đối với việc phát triển sự nghiệp chơi đàn của các tài năng sau này. Thông qua các bài kiểm tra bất ngờ, vui vẻ về những năng lực ẩn giấu trong mỗi học sinh, tôi sẽ đưa ra đánh giá về năng khiếu, từ đó tìm kiếm, lựa chọn các phương pháp đào tạo linh hoạt, phù hợp, hiệu quả nhất dành riêng cho mỗi học trò tài năng.

Khi đào tạo học trò tài năng, tôi cảm thấy cách đào tạo có khuôn mẫu, có đích đến cụ thể đôi khi lại hạn chế sự thăng hoa của các em. Chỉ có trở thành người bạn đồng hành, giúp các em giải quyết mọi khó khăn, gợi mở hướng phát triển, truyền đam mê mới tạo cơ hội cho bản năng của các em được tự do bay cao và bay xa.

Tiến sĩ NGUYỄN VĂN PHÚC (Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam)

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Văn hóa xem các tin, bài liên quan.