Khu tưởng niệm được khởi công xây dựng vào ngày 2-7-1982. Với tấm lòng kính yêu Bác vô hạn, với tinh thần trách nhiệm cao, lòng nhiệt thành, nhân dân các dân tộc ở Nghĩa Lộ cùng bảo nhau kiên trì cải tạo đất, nhặt sỏi đá xây dựng công trình mang ý nghĩa lịch sử. Chỉ sau 14 tháng khởi công xây dựng, ngày 3-9-1983, công trình được khánh thành và mở cửa đón các đoàn đại biểu, cán bộ và nhân dân vào dâng hương, tưởng niệm, báo công dâng Bác.

Dâng hương tưởng nhớ công lao Chủ tịch Hồ Chí Minh tại nhà sàn trong Khu tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh ở thị xã Nghĩa Lộ (Yên Bái) 

Những năm đầu, công trình mang tên Vườn quả Bác Hồ, sau đổi thành Nhà tưởng niệm Bác Hồ. Đến năm 1999 được đổi tên thành Khu tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh như hiện nay. Khu tưởng niệm có diện tích 2,1ha, gồm 3 hạng mục chính là nhà sàn, vườn cây ăn quả và ao cá Bác Hồ, các công trình còn lại là công trình phụ trợ. 

Gần 40 năm qua, với lòng biết ơn, thành kính vô hạn, cấp ủy, chính quyền và đồng bào các dân tộc thị xã Nghĩa Lộ hằng ngày, hằng giờ chăm sóc, tu bổ, giữ gìn khu tưởng niệm và đầu tư xây dựng nhiều hạng mục công trình mới như: Nhà trưng bày tư liệu về Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhà trưng bày hiện vật dân tộc, hội trường đa năng. Nhờ đó đã tái hiện một cách sinh động nhất, hiệu quả nhất về thân thế, sự nghiệp hoạt động cách mạng, tư tưởng, tấm gương đạo đức, phong cách của Bác tới đồng bào các dân tộc Tây Bắc.

Hằng năm, khu tưởng niệm đón tiếp, phục vụ hàng vạn lượt cán bộ, đảng viên, nhân dân và du khách thập phương đến tham quan, thắp hương tưởng nhớ Bác. Đây cũng là nơi tổ chức các hoạt động ý nghĩa như lễ kết nạp Đảng, Đoàn, Đội; là nơi sinh hoạt thường kỳ của nhiều câu lạc bộ quần chúng và những hoạt động của chính quyền thị xã... góp phần vào việc giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ; giữ gìn ngọn lửa thiêng-ngọn lửa của lòng biết ơn vô hạn, của tình cảm chân thành, giản dị mà đồng bào các dân tộc kính dâng lên Bác.

Bài và ảnh: NGỌC GIÀNG