Từ niềm đam mê cải lương thuở thiếu thời, Thương Tín theo học Trường Quốc gia Âm nhạc và Kịch nghệ Sài Gòn, sau đó công tác tại Đoàn kịch nói Cửu Long Giang và Đoàn Kim Cương, đây đều là những đơn vị nghệ thuật tiêu biểu của sân khấu phía Nam lúc bấy giờ. Trên sàn diễn kịch, ông đảm nhận hơn 100 vai diễn, trong đó nổi bật là các vai “kép độc” - chỉ những vai diễn phản diện, xấu xa, đòi hỏi chiều sâu tâm lý và bản lĩnh biểu đạt. Hình ảnh người nghệ sĩ miệt mài lao động nghệ thuật, nghiêm túc với nghề được khẳng định từ giai đoạn này.

Tuy nhiên, điện ảnh mới là không gian đưa ông vươn lên hàng những nam diễn viên nổi bật. Với vẻ ngoài phong trần, ánh mắt mạnh mẽ và lối diễn xuất sắc sảo, Thương Tín nhanh chóng trở thành gương mặt quen thuộc của màn bạc. Tính đến năm 2015, ông đã tham gia hơn 200 bộ phim điện ảnh và truyền hình, một con số hiếm trong đội ngũ diễn viên cùng thời. Ở giai đoạn đỉnh cao, có năm ông tham gia hàng chục tác phẩm, phủ sóng rộng khắp trên cả màn ảnh lớn và nhỏ. 

 Thương Tín trong bộ phim “Ván bài lật ngửa”. Ảnh: tienphong.vn

Dấu ấn sâu đậm nhất trong sự nghiệp của ông là vai “Sáu Tâm” trong bộ phim kinh điển “Biệt động Sài Gòn”. Hình tượng người chiến sĩ biệt động gan dạ, thông minh nhưng mang số phận nhiều trắc ẩn đã trở thành biểu tượng của dòng phim chiến tranh - cách mạng. Tiếp đó, vai “Tám Thương” trong “Chiến trường chia nửa vầng trăng” giúp ông khẳng định phong cách diễn xuất điềm tĩnh, sắc sảo, kết hợp hài hòa giữa chất thép người chiến sĩ và chiều sâu nhân văn.

Ở mảng phim tâm lý - hình sự, ông để lại dấu ấn trong phim “Ván bài lật ngửa” với vai phản diện “Thiếu tá Lưu Kỳ Vọng”. Đặc biệt, bộ phim “Săn bắt cướp” trong vai “Lý Đại Đường”, ông nghiên cứu, “lấy cảm hứng” từ nhân vật Bạch Hải Đường ngoài đời, chủ động xây dựng hình tượng tội phạm phức tạp về tâm lý. Tác phẩm trở thành hiện tượng phòng vé cuối thập niên 1980, góp phần định hình dòng phim hình sự - hành động Việt Nam.

Bên cạnh sự nghiệp rực rỡ, những năm cuối đời của ông là khoảng thời gian nhiều trăn trở khi phải đối mặt với khó khăn về sức khỏe và đời sống. Thương Tín luôn đau đáu hai tâm nguyện lớn: Được một lần nữa đứng trên sân khấu để nói lời chào khán giả đã yêu thương mình suốt hơn nửa thế kỷ, và có thể chăm lo, bù đắp cho con gái nhỏ.

Nghệ sĩ Thương Tín mong muốn san sẻ khó khăn với đồng nghiệp. Ảnh: Ban tổ chức Đêm nhạc “Tình nghệ sĩ”

Năm 2023, tại TP Hồ Chí Minh, nhạc sĩ Tô Hiếu đã đứng ra tổ chức đêm nhạc “Tình nghệ sĩ” nhằm giúp ông thực hiện mong ước cuối đời. Ngoài nhân vật chính, chương trình có sự tham gia của nhiều ca sĩ như Đình Cường, Trọng Nghĩa, Thanh Tùng, Phi Bằng, Hoài Ly, Phương Tử Long…

Sau cơn đột quỵ, dù sức khỏe còn yếu, ông vẫn cố gắng bước lên sân khấu, trình bày ca khúc “Hoa trinh nữ” như một lời chào đầy xúc động gửi đến nghề và khán giả. Toàn bộ doanh thu của đêm nhạc được dành để hỗ trợ các nghệ sĩ lớn tuổi có hoàn cảnh khó khăn.

Có thể nói, sự ra đi của ông là mất mát đối với giới nghệ sĩ và khán giả cả nước. Tuy nhiên, những vai diễn, những hình ảnh ông để lại sẽ tiếp tục sống trong ký ức công chúng, như một phần không thể tách rời của hành trình phát triển điện ảnh Việt Nam.

KIỀU OANH

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Văn hóa xem các tin, bài liên quan.