KTS Vũ Hồng Cương bước vào Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội năm 1988 với hành trang là một chút năng khiếu vẽ thời phổ thông. Khi đó, nội thất chưa tồn tại như một ngành học độc lập mà nằm gộp trong giáo trình giảng dạy về kiến trúc.

Bước ngoặt đến với ông vào những năm 90 của thế kỷ trước, khi ông được bạn bè giới thiệu làm thêm cho một công ty nội thất của Australia tại Việt Nam. Bối cảnh của Hà Nội lúc đó là một thành phố mới bước vào công cuộc đổi mới. Không gian nội thất trong các ngôi nhà Việt gần như chưa có gì đáng kể. Việc được tiếp xúc với không gian của người nước ngoài lưu trú lâu dài khiến ông có nhiều ấn tượng khác lạ.

Kiến trúc sư Vũ Hồng Cương phát biểu tại lễ ra mắt ấn phẩm về thiết kế nội thất "Trend 26+".  

Công việc diễn ra khi máy tính chưa phổ cập, sau khi nhà thiết kế nước ngoài lên ý tưởng, ông dựng lại bằng tay để thành bản vẽ kỹ thuật trình chủ nhà. Vốn tiếng Anh tốt giúp ông gắn bó với nghề từ thời sinh viên. Công việc thực hành ấy để lại ấn tượng sâu sắc về mối liên hệ giữa nội thất và chất lượng sống đối với KTS Vũ Hồng Cương.

Từ năm 2000, KTS Vũ Hồng Cương vừa giảng dạy vừa là thành viên sáng lập một doanh nghiệp nội thất. Ở đó, ông tham gia sáng tạo đồ nội thất “may sẵn và may đo”, kết hợp lý thuyết nhà trường với kinh nghiệm làm nghề. Nhờ đó, ông nhìn thấy việc kết nối giữa học thuật và thị trường là cần thiết để ngành nội thất trưởng thành.

Một mốc nghiên cứu quan trọng diễn ra vào năm 2008 khi ông hoàn thành luận án tiến sĩ với chủ đề “Tổ chức không gian nội thất nhà chung cư cao tầng tại Hà Nội”. Luận án có cách tiếp cận mới mẻ, từng khiến hội đồng đặt ra nhiều vấn đề vì chưa có thông lệ. Tuy nhiên, quá trình hành nghề tại doanh nghiệp và tính cấp thiết của thị trường đã đem lại sự ủng hộ cần thiết và luận án được hoàn thành. Ông chọn nghiên cứu nội thất trong bối cảnh một thị trường còn non trẻ bởi ông cho rằng, nhu cầu thị trường rất lớn mà tri thức về nội thất tại Việt Nam còn rất mỏng. Ý tưởng của ông là tiếp cận từ bên trong mỗi không gian căn hộ rồi ghép lại để hiểu khối nhà chung cư, nghĩa là nhìn kiến trúc từ trong ra ngoài.

Ngành thiết kế nội thất chính thức tuyển sinh tại Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội từ năm 2005. Đến năm 2015, KTS Vũ Hồng Cương được điều động làm Trưởng bộ môn Thiết kế nội ngoại thất, rồi tiếp tục ở vị trí Trưởng khoa Nội thất. Quá trình là kết quả của một cuộc vận động miệt mài giữa thực hành và nghiên cứu. Cách đây hai năm, ông tiếp tục là người đồng sáng lập Hội Nội thất Việt Nam và giữ vai trò Phó chủ tịch Hội.

KTS Vũ Hồng Cương chia sẻ: “Nội thất và kiến trúc là một quá trình hữu cơ, không thể tách rời”. Nhiều người Việt vẫn quen nếp nghĩ xây nhà xong rồi mới tính chuyện nội thất. Ông cho rằng, ngay từ đầu nội thất cũng cần được nghiên cứu từ khâu quyết định đầu tư rồi lên ý tưởng dự án xây dựng. Xây xong mới gọi người thiết kế nội thất sẽ tạo ra hệ lụy, lãng phí và bất cập. Hệ lụy này còn kéo dài cho đến nay phần vì nhận thức và vì lý do kinh tế. Kiến trúc nội thất theo ông phải đồng bộ, hài hòa từ trong ra ngoài và với môi trường xung quanh thì mới là một tác phẩm kiến trúc thành công.

Trong giảng dạy, ông nhấn mạnh nội thất không phải là trang trí. Trang trí chỉ là một phần công việc trong thiết kế nội thất. Ông nhìn thấy nhiều trường phái trong và ngoài nước vẫn làm nội thất theo cách trang trí đơn thuần. Người thiết kế nội thất theo ông phải hiểu nhiệm vụ chính của mình là tổ chức không gian. Trong doanh nghiệp, ông là người đưa ra slogan “Cùng bạn tổ chức cuộc sống” chứ không phải “Cùng bạn trang trí nhà cửa”.

Về bản sắc phong cách nội thất Việt, ông cho rằng đó là một phong cách hiện đại, tiên tiến và giàu bản sắc nhưng không đơn thuần sao chép nội thất truyền thống. Phong cách này có đặc điểm tươi mới nhờ công nghệ và tinh hoa thế giới nhưng vẫn phù hợp với địa điểm và con người Việt đương đại.

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Văn hóa xem các tin, bài liên quan.