Từ nút giao IC 198, đi qua xã Tân An (Văn Bàn, Lào Cai), qua cây cầu vắt ngang dòng sông Hồng hiền hòa, chúng tôi đến được ngôi đền Bảo Hà. Dọc đường đi, sắc hoa mơ, hoa mận, hoa đào khoe sắc hòa vào lất phất mưa bụi gợi lên sắc màu của mùa xuân Tây Bắc đang tràn ngập khắp mọi nẻo. Trên đường đến đền Bảo Hà, hàng nghìn người dân từ mọi miền đi du xuân, dừng chân chiêm bái đền ông Hoàng Bảy để cầu lộc, cầu tài, cầu mong may mắn trong năm mới.

Đền Bảo Hà tọa lạc dưới chân núi Cấm, bên dòng sông Hồng thuộc địa phận xã Bảo Hà, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai. Hằng năm, lễ hội chính đền Bảo Hà diễn ra từ ngày 15 đến 17-7 (Âm lịch), vào dịp giỗ danh tướng Nguyễn Hoàng Bảy, vị nhân thần được thờ chính trong ngôi đền. Đền Bảo Hà được Nhà nước xếp hạng di tích lịch sử văn hóa quốc gia tháng 11-1997. Năm 2016, Lễ hội đền Bảo Hà đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.

 Đền Bảo Hà rực sáng, lung linh về ban đêm. 

Theo lịch sử ghi chép, đền Bảo Hà được xây dựng vào cuối đời Lê niên hiệu Cảnh Hưng, đền thờ danh tướng Nguyễn Hoàng Bảy, người có công dẹp loạn thổ phỉ, đánh đuổi giặc phương Bắc, xây dựng và bảo vệ miền biên ải xa xôi của đất nước.

Đến nay, kiến trúc nguyên thủy của đền Bảo Hà vẫn được giữ lại gần như toàn bộ, nó thể hiện sự uy nghi và trang nghiêm nhưng không quá cầu kỳ, gồm: Cổng tam quan, sân đền, nhà khách, phủ chúa Sơn Trang, tòa đại bái, cung cấm, cung nhị, cung công đồng, ban thờ bà thủ đền, ngũ hổ, tứ phủ ông Hoàng.

Trong không gian đền có các tòa, các cung thờ, tòa đại bái được xây bằng chất liệu gạch, ngói, xi măng, có chiều dài 13,5m. Hai đầu tòa Đại được xây cao với những hoa văn đắp chỉ nổi khá tinh xảo.

Đền Bảo Hà có giá trị nhiều mặt. Trước hết là giá trị lịch sử, ngôi đền và danh tướng Nguyễn Hoàng Bảy là biểu tượng thiêng liêng cho tinh thần yêu nước, chống giặc ngoại xâm của dân tộc, đặc biệt là quá trình đấu tranh bảo vệ bờ cõi của đất nước. Ngôi đền biểu tượng cho tinh thần đoàn kết một lòng của đồng bào các dân tộc thiểu số vùng Bảo Hà, Bảo Yên. Vì thế, ngôi đền có vai trò giáo dục lòng yêu nước, tinh thần dân tộc cho thế hệ trẻ.

Không gian phía trước cổng đền Bảo Hà được bài trí hài hòa, rợp hoa tươi để du khách đến chiêm bái.   

Đền Bảo Hà là di tích lịch sử có giá trị văn hóa, nghệ thuật, tín ngưỡng, tâm linh của huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai. Ngôi đền hội tụ tinh hoa nghệ thuật về kiến trúc đền chùa, là không gian linh thiêng gắn với tín ngưỡng thờ Đạo Mẫu của người Việt, nơi thăng hoa cho nghệ thuật hát văn và tín ngưỡng hầu đồng. Các nghi lễ như rước kiệu, tế lễ, đọc chúc văn, hội chọi trâu, các trò chơi dân gian đã đi vào tiềm thức, trở thành những nét văn hóa mang đậm bản sắc của đồng bào các dân tộc vùng Bảo Hà.

Trong hành trình du xuân vùng Tây Bắc, du khách thập phương ở mọi miền đất nước đều đến chiêm bái đền Bảo Hà. Đường đến Bảo Hà khá thuận tiện cả về đường sắt, đường bộ. Ngược tuyến đường sắt Hà Nội - Lào Cai hay đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai là có thể đến được đền Bảo Hà. Trong không gian miền biên ải đẹp như một bức tranh mùa xuân nhiều sắc màu tươi mới, đền thờ "Thần vệ quốc" mang đến cho du khách những trải nghiệm về lịch sử, văn hóa và những giá trị trường tồn với thời gian.

NGUYỄN THẾ LƯỢNG

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Văn hóa xem các tin, bài liên quan.