Trên sân khấu giải thưởng Âm nhạc Cống hiến 2023, khi trao giải "Nhạc sĩ của năm" cho nhạc sĩ Khắc Hưng, nhạc sĩ Dương Thụ đánh giá những tác phẩm của Khắc Hưng thời gian qua đã đưa được những đặc điểm bản địa của Việt Nam vào, vì thế rất dễ mang tính quốc tế. “Khi chúng ta hội nhập, chúng ta phải có cái riêng của mình-thứ chúng tôi trước đó chưa làm được. Khắc Hưng có đóng góp quan trọng về âm nhạc, xứng đáng là công dân toàn cầu”, nhạc sĩ Dương Thụ nhận xét.

Ê kíp Nghệ sĩ Nhân dân Bạch Tuyết, ca sĩ Hoàng Dũng, Hứa Kim Tuyền được trao giải Làn sóng xanh 2022 với ca khúc “Về nghe mẹ ru”-kết hợp giữa cải lương và nhạc trẻ. Ảnh do nhân vật cung cấp 

Bên lề chương trình, nhạc sĩ Dương Thụ cũng bày tỏ, Việt Nam đang có lực lượng nghệ sĩ sáng tác hùng hậu và tài năng, có sức trẻ, biết tận dụng chất liệu văn hóa truyền thống đưa vào những tác phẩm, sản phẩm âm nhạc mới. Điều đó cũng góp phần chứng minh khả năng xuất khẩu âm nhạc của Việt Nam ra thế giới là điều hoàn toàn khả thi. Tuy nhiên, những “sân chơi” chính thống cho các tài năng này thể hiện dường như đang bị thu hẹp lại và chưa có định hướng cụ thể.

Làng nhạc Việt có những sân chơi cho các nhà sáng tác, là nhiều cuộc thi sáng tác âm nhạc thường niên của Hội Nhạc sĩ Việt Nam; các cuộc thi sáng tác ca khúc của nhiều bộ, ngành, đơn vị... Bên cạnh đó là những giải thưởng âm nhạc có uy tín như: Giải Âm nhạc Cống hiến, Làn sóng xanh, giải Mai Vàng, VTV Bài hát tôi yêu... Tuy nhiên, giải thưởng Bài hát Việt được cho là cuộc thi lớn và cũng là nơi phổ biến, quảng bá, lan tỏa các tác phẩm âm nhạc một cách tích cực, hiệu quả. Đây là nơi mà các tác giả trình làng những tác phẩm âm nhạc mang đậm lời ca, giai điệu, đặc biệt là âm hưởng dân gian, truyền thống cũng như màu sắc âm nhạc của khắp các vùng, miền trong cả nước. Từ sân chơi này, những cái tên nhạc sĩ, nghệ sĩ và tác phẩm mới mang âm hưởng dân gian đương đại mới đến với công chúng như: Giáng Son với “Giấc mơ trưa”; Bảo Lan với “Độc huyền cầm”; Lê Minh Sơn với “À í a”, “Giếng làng”; Nguyễn Vĩnh Tiến với “Bà tôi”, “Giọt sương bay lên”; Lưu Hà An với “Con cò”, “Sáng sớm nay”; Tạ Quang Thắng với "Lá cờ", "Tôi, cầu vồng và những ánh trăng"; “Đám cưới chuột” của Gạt Tàn Đầy; “Guốc mộc” của Lưu Thiên Hương... Những nhạc sĩ tên tuổi thế hệ trước như Trần Tiến có thêm đóng góp với thế hệ trẻ bằng “Mưa bay tháp cổ”. Nhạc sĩ Giáng Son chia sẻ: “Bài hát Việt trở thành sân chơi của những nghệ sĩ hoạt động trong lĩnh vực sáng tác, phối khí. Một lớp nhạc sĩ trẻ có kỹ năng làm nhạc chuyên nghiệp, họ có thể vừa chơi đàn, sáng tác, hòa âm và tự biểu diễn. Các nhạc sĩ đã thỏa sức sáng tạo và nỗ lực để cho ra đời những bài hát có phong cách tiêu biểu, mang đậm nét cá tính của từng tác giả và ít nhiều có chỗ đứng trong lòng khán giả bằng những ca khúc chất lượng, nổi bật trong đó là những ca khúc dân gian đương đại”.

Đang có những bứt phá đáng kể thì tới tháng 1-2016, Bài hát Việt tạm dừng lên sóng truyền hình. Nhạc sĩ Quốc Trung bày tỏ tiếc nuối: “Bài hát Việt có một bước dài (11 năm, kể từ năm 2005) đóng góp không nhỏ trong phát hiện tài năng mới cho làng nhạc Việt. Chương trình buộc phải dừng lại thì thật đáng tiếc”.

Các ca khúc mang âm hưởng dân ca kết hợp với đương đại luôn nhận được sự quan tâm, yêu mến của công chúng bởi bản sắc văn hóa Việt được thẩm thấu qua từng câu chữ trong mỗi ca khúc, sự khéo léo của người nhạc sĩ trong việc “hài hòa” giai điệu dân ca của địa phương, để khi nghe ai cũng thấy chất Việt trong đó. Mỗi ca khúc đều thấy thấp thoáng chất dân ca đặc trưng của một vùng, miền được kết hợp hài hòa với chất rock, pop, R&B... do đó, các nhạc phẩm chưa bao giờ bị lỗi thời, mang dáng dấp riêng nhưng khá sâu sắc và phù hợp với tâm lý, phong cách người Việt Nam. Nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến, chủ nhân ca khúc nổi tiếng “Bà tôi” cho rằng, chỉ khi nào những ký ức về nông thôn, miền quê, về di sản cha ông bị phai nhạt thì dòng nhạc có âm hưởng dân gian mới không thể phát triển. Bởi vậy, những nhạc sĩ, người làm nhạc và nghệ sĩ biểu diễn âm nhạc luôn chờ đợi có thêm nhiều “sân chơi” đúng nghĩa để được thỏa sức sáng tạo và lan tỏa tới mọi tầng lớp khán giả.

ĐÌNH CHUNG