Thế giới tuần qua: Mối lo bạo lực

1. Mỹ lại đưa Triều Tiên vào "danh sách đen"

Căng thẳng trên Bán đảo Triều Tiên tưởng chừng đã tạm lắng trong gần 2 tháng qua, lại nhanh chóng “tăng nhiệt” sau quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa Triều Tiên trở lại danh sách mà Washington gọi là “các quốc gia bảo trợ khủng bố”.

Dù Mỹ coi đây là biện pháp cứng rắn cần thiết để đáp trả các vụ thử hạt nhân và tên lửa vừa qua của Triều Tiên và gây áp lực buộc Bình Nhưỡng ngừng các hành động khiêu khích, song dường như đang đẩy tiến trình phi hạt nhân hóa Bán đảo Triều Tiên vào thế bế tắc hơn nữa.

Trong bối cảnh hai bên luôn nghi kỵ lẫn nhau, bước đi của Mỹ lại "đổ thêm dầu vào lửa", có thể đẩy tình hình trên Bán đảo Triều Tiên vượt khỏi tầm kiểm soát khi Bình Nhưỡng ngay lập tức để ngỏ khả năng "ăn miếng trả miếng" tương ứng nhằm vào Mỹ.

Việc đưa Triều Tiên trở lại danh sách có thể xem là “bước lùi”, bởi năm 2008, chính quyền cựu Tổng thống Mỹ George W. Bush đã đưa Bình Nhưỡng ra khỏi danh sách này nhằm thể hiện thiện chí và thúc đẩy vòng đàm phán sáu bên về giải trừ hạt nhân trên Bán đảo Triều Tiên.

Bởi vậy, việc Mỹ đưa Triều Tiên trở lại “danh sách đen” có nguy cơ đẩy vấn đề hạt nhân trên Bán đảo Triều Tiên vào một vòng tròn luẩn quẩn của những sự khiêu khích-trừng phạt-đáp trả không có lối ra.

2. Kết thúc  “triều đại” Mugabe, Zimbabwe có tổng thống mới

Cựu phó tổng thống Emmerson Mnangagwa sau thời gian ngắn lưu vong đã trở về nước, kế nhiệm ông Robert Mugabe làm tổng thống Zimbabwe.

Trước đó, ông Mnangagwa đã bị cách chức khỏi đảng cầm quyền Zanu-PF khiến quân đội phải can thiệp buộc ông Mugabe từ chức. Việc Mugabe từ chức mở đường cho sự chuyển giao quyền lực hòa bình và êm thắm.

Các lực lượng đối lập đang thúc giục ông Mnangagwa điều hành chính phủ mới một cách minh bạch, chấm dứt “văn hóa tham nhũng” ở nước này.

Tuy nhiên, vẫn còn quá sớm để dự đoán một tương lai dưới “triều” Mnangagwa khi ông lên nắm quyền với thách thức vô cùng lớn, đó là tình trạng kinh tế sa sút và tỷ lệ thất nghiệp quá cao. Dưới thời ông Mugabe, tỷ lệ thất nghiệp tại quốc gia châu Phi này được cho là khoảng 90%; tỷ lệ lạm phát ở mức hàng đầu thế giới, buộc nước này phải bỏ đồng tiền riêng vào năm 2009; trong khi đó, 21% người dân có mức sống dưới 1,9 USD/ngày.

3. Cuộc gặp Nga-Iran-Thổ Nhĩ Kỳ về Syria

Tổng thống 3 nước Nga-Iran-Thổ Nhĩ Kỳ đã có cuộc gặp gỡ quan trọng tại thành phố Sochi, Nga để thảo luận giải pháp cho vấn đề Syria. Kết quả đạt được tại cuộc gặp cấp cao này được coi là yếu tố quyết định đến tiến trình giải quyết tình hình Syria.

Theo thống nhất, Diễn đàn đối thoại liên Syria cần tập hợp được đại diện của tất cả các đảng phái khác nhau, đại diện của các lực lượng đối lập bên trong và bên ngoài Syria, đại diện các sắc tộc tôn giáo.

Lãnh đạo 3 nước cũng đã nhấn mạnh đến các thành công trong cuộc chiến chung chống khủng bố, cũng như thống nhất sẽ tiếp tục cuộc chiến này.

Tuy nhiên, cuộc gặp Nga-Iran-Thổ Nhĩ Kỳ lại không đề cập đến vấn đề khôi phục kinh tế-xã hội cho Syria mà chỉ đề cập đến sự cần thiết phải gia tăng khối lượng viện trợ nhân đạo cho người dân Syria.

Diễn đàn đối thoại liên Syria cũng cam kết sẽ hỗ trợ quá trình thúc đẩy đối thoại Geneva dưới sự bảo trợ của Liên hợp quốc.

Trên thực địa, lực lượng chính phủ Syria đã giành nhiều chiến thắng quan trọng trong cuộc chiến kéo dài hơn 6 năm qua. Mới đây nhất, ngày 19-11, quân đội Syria đã giải phóng hoàn toàn thành phố al-Bukamal, thành trì cuối cùng của IS ở Syria và tiến tới đánh bại hoàn toàn tổ chức khủng bố này.

4. Khủng bố đẫm máu ở Ai Cập

Ít nhất 235 người thiệt mạng và hàng trăm người bị thương trong vụ đánh bom, xả súng vào một đền thờ Hồi giáo ở bán đảo Sinai, miền Bắc Ai Cập ngày 24-11. Con số thương vong có thể còn tăng cao.

Chưa ai lên tiếng nhận trách nhiệm vụ tấn công. Tuy nhiên, hung thủ bị nghi là những tay súng thuộc chi nhánh của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng tại địa phương. 

Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah el-Sisi đã ban bố 3 ngày quốc tang để tưởng niệm các nạn nhân, cũng như triệu tập cuộc họp an ninh cấp cao để bàn về vụ tấn công khủng bố được xem là thảm khốc nhất trong lịch sử hiện đại của đất nước. 

Bán đảo Sinai thường xuyên hứng chịu bạo lực, với các cuộc đọ súng giữa quân đội Ai Cập và những thánh chiến binh trung thành với tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Hồi năm 2014, sau vụ đánh bom tự sát khiến 31 binh sĩ thiệt mạng.

5. Cuộc khủng hoảng tàu ngầm của Argentina

Tàu ngầm ARA San Juan của Hải quân Argentina đã mất tích, không để lại bất cứ dấu vết nào kể từ ngày 15-11 khi nó đang trên đường di chuyển từ cảng biển Ushuaia phía Nam tới thành phố duyên hải Mar del Plata.

Hải quân nước này tiết lộ thông tin chiếc tàu có thể đã phát nổ khi một âm thanh nghi là tiếng nổ lớn, bất thường đã được ghi nhận vào khoảng thời gian chiếc tàu gửi đi tín hiệu cuối cùng và ở đúng vị trí đăng ký cuối cùng.

Số phận của con tàu này hiện vẫn còn là một điều bí ẩn; hy vọng về khả năng sống sót đối với các thành viên thủy thủ đoàn ngày càng mong manh khi ôxy trên tàu cạn dần.

11 nước đã cùng Argentina tìm kiếm San Juan, đóng góp nhân lực, máy bay và tàu thuyền. Các tàu buôn, tàu nghiên cứu khoa học và tàu đánh bắt cá cũng tham gia chiến dịch.

6. Chính trường Đức hy vọng có lối thoát

Đảng Dân chủ Xã hội (SPD) ở Đức ngày 24-11 cho biết sẵn sàng đàm phán với các đảng khác để phá vỡ thế bế tắc chính trị phát sinh do Thủ tướng Angela Merkel không thể thành lập chính phủ liên minh.

Đây là tín hiệu lạc quan đối với chính trường Đức bởi SPD từng tuyên bố sẽ đứng về phía đối lập sau khi nhận được kết quả tồi tệ nhất thời hậu chiến trong cuộc bầu cử hồi tháng 9, khiến khả năng diễn ra bầu cử mới không còn cao như trước.

Kể từ khi nỗ lực thiết lập liên minh tay ba với Đảng Dân chủ Tự do (FDP) và Đảng Xanh sụp đổ cuối tuần trước, Thủ tướng Merkel đối mặt cuộc khủng hoảng chính trị lớn nhất trong sự nghiệp của bà. Điều đó làm dấy lên mối lo ngại khắp châu Âu về tình trạng bất ổn kéo dài ở nền kinh tế lớn thứ tư thế giới. 

Quyết định mới nhất của SPD cho thấy đảng này và liên đảng Liên minh Dân chủ/Xã hội Cơ đốc giáo (CDU/CSU) đang tiến lại gần nhau hơn trong nỗ lực đem lại sự ổn định cho đất nước.

VĂN HIẾU (tổng hợp)