1. Hàn Quốc sẵn sàng đàm phán với Triều Tiên vô điều kiện

Bộ trưởng Thống nhất Hàn Quốc Cho Myoung-gyon ngày 22-12 cho biết, Hàn Quốc để ngỏ việc đàm phán với Triều Tiên về các vấn đề quan tâm mà không cần điều kiện tiên quyết, nhằm hàn gắn quan hệ giữa hai quốc gia này.

Cho tới trước đó, quan điểm chính thức của Seoul là đối thoại với Bình Nhưỡng chỉ có thể được tổ chức khi nào Triều Tiên từ bỏ các vụ thử hạt nhân và tên lửa.

Từ lâu, vấn đề phát triển tên lửa và hạt nhân của Triều Tiên là trở ngại lớn nhất trong việc hàn gắn mối quan hệ liên Triều. Ảnh: Bloomberg 

Ngoài ra Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in cũng tuyên bố rằng nước này và Mỹ có thể xem xét hoãn cuộc tập trận chung để giảm căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên và mời Triều Tiên dự Thế vận hội Mùa đông 2018 ở Pyeongchang (Hàn Quốc).

Tình hình trên bán đảo Triều Tiên xấu đi đáng kể vào năm nay do Triều Tiên tiến hành thử hạt nhân và nhiều vụ phóng tên lửa đạn đạo, vi phạm nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Cuối tháng 11, Triều Tiên đã thử tên lửa đạn đạo liên lục địa tiên tiến nhất mà theo Bình Nhưỡng có thể bắn tới bất cứ địa điểm nào trên lãnh thổ đất liền của Mỹ.

* Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc ngày 22-12 đã thông qua gói lệnh trừng phạt mới với Triều Tiên nhằm hạn chế nguồn cung cấp dầu thiết yếu chương trình hạt nhân và tên lửa của nước này. Đây là lệnh trừng phạt thứ 3 của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đối với Triều Tiên trong năm nay. 

* Nhằm tăng cường khả năng phòng thủ tên lửa đạn đạo trong bối cảnh gia tăng mối đe dọa từ Triều Tiên, Chính phủ Nhật Bản ngày 22-12 đã thông qua kế hoạch tăng ngân sách quốc phòng cao kỷ lục lên khoảng 5.190 tỷ Yên, (gần 46 tỷ USD). Đây là năm thứ 6 liên tiếp Nhật Bản tăng chi tiêu quốc phòng dưới thời Thủ tướng Shinzo Abe.

2. Chính phủ Mỹ thoát nguy cơ đóng cửa vào phút chót

Dưới sức ép không để các cơ quan chính phủ liên bang bị đóng cửa trước thời hạn chót vào đêm 22-12 (theo giờ địa phương), Quốc hội Mỹ ngày 21-12 đã thông qua một dự luật chi tiêu ngắn hạn.

Dự luật này chỉ có hiệu lực trong vòng 4 tuần, do đó, các nghị sĩ Quốc hội sẽ chỉ có chưa đầy một tháng để đàm phán ngân sách mở rộng nhằm giúp chính phủ liên bang có thể hoạt động trong thời gian còn lại của tài khóa 2018. Ngay sau đó, dự luật này đã được Tổng thống D. Trump phê duyệt.

Chính phủ Mỹ thêm một lần thoát khỏi nguy cơ đóng cửa. Tuy nhiên, đó chỉ là trong thời gian ngắn. Lưỡng viện Quốc hội Mỹ cần đi đến thống nhất để giải quyết tình trạng này triệt để. Ảnh: Washington Post 

Trong tài khóa 2017, hầu hết các chương trình chính phủ đều được gia hạn tạm thời trong một tháng. Tài khóa 2018 đã bắt đầu vào ngày 1-10 vừa qua song Quốc hội Mỹ hiện vẫn chưa thể thông qua bất kỳ dự thảo ngân sách nào và thay vào đó đưa ra các biện pháp để duy trì hoạt động tạm thời của các cơ quan chính phủ.

Dù còn nhiều tranh cãi và vấp phải sự phản đối của nhiều thành viên bảo thủ, hai viện Quốc hội Mỹ vẫn "xoay xở" để đặt dự luật trên bàn tổng thống trước khi ngân sách chính phủ cạn kiệt. Chính phủ Mỹ một lần nữa lại vượt qua được nguy cơ đóng cửa. Nhưng sau một tháng, ngay sau kỳ nghỉ Giáng sinh và năm mới, nguy cơ này sẽ lại lặp lại. 

3. Ấn định thời gian tổ chức Đại hội đối thoại dân tộc Syria

Đại hội đối thoại dân tộc Syria nhằm lập lại hòa bình tại quốc gia Trung Đông này sẽ được tổ chức tại thành phố Sochi, Nga vào ngày 29 và 30-1 tới.

Đây là một phần kết quả ngày làm việc thứ 2 trong khuôn khổ vòng đàm phán thứ 8 về tình hình Syria do Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran bảo trợ diễn ra tại thủ đô Astana của Kazakhstan trong hai ngày 21 và 22-12 (giờ địa phương).

Vòng đàm phán thứ 8 về tình hình Syria đã có những bước tiến triển mới, tạo tiền đề cho hòa bình ở quốc gia Trung Đông này. Ảnh: Dhaka Tribune  

Kế hoạch tổ chức Đại hội đối thoại dân tộc Syria do Nga đề xuất với mục đích tăng cường thảo luận nhằm đạt được thỏa thuận chính trị cuối cùng - mục tiêu bị đình trệ lâu nay trong các vòng đàm phán hòa bình Syria do Liên hợp quốc bảo trợ tại Geneva, Thụy Sỹ.

Tại Astana, các đoàn đàm phán đã thống nhất về việc thành lập một nhóm công tác phụ trách giải quyết vấn đề trao đổi tù nhân, đồng thời nhất trí về nhu cầu tháo gỡ mìn trên lãnh thổ Syria. Đây là bước đi đầu tiên tiến tới đạt được một thỏa thuận giữa các bên tham chiến ở Syria.

Đàm phán về hòa bình Syria do Nga, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ bảo trợ được tổ chức lần đầu tiên tại Astana vào tháng 1-2017 cho đến nay đã diễn ra 7 vòng đàm phán song song với các cuộc đàm phán hòa bình Syria do Liên hợp quốc bảo trợ tổ chức ở Geneva.

4. LHQ kêu gọi Mỹ rút tuyên bố công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel

Đại hội đồng Liên hợp quốc đã mở phiên họp khẩn cấp hiếm thấy để bỏ phiếu về nghị quyết phản đối việc Mỹ công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel. Kết quả, nghị quyết này đã được thông qua với 128 phiếu thuận, 9 phiếu chống trong khi 35 quốc gia bỏ phiếu trắng và 21 nước không bỏ phiếu.

Con số phiếu trắng và phiếu chống trong phiên bỏ phiếu này nhiều bất thường so với các phiên bỏ phiếu trước về các nghị quyết liên quan đến Palestine, cho thấy đe dọa của Tổng thống Mỹ D. Trump đã phần nào có ảnh hưởng. Trước đó, ông Trump tuyên bố sẽ cắt viện trợ nước nào bỏ phiếu chống lại Mỹ về vụ Jerusalem.

Kết quả bỏ phiếu về nghị quyết kêu gọi Mỹ rút lại tuyên bố công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel. Ảnh: AP 

Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng, dù Nghị quyết không có giá trị ràng buộc pháp lý nhưng có ý nghĩa chính trị lớn và không thể phủ nhận thực tế bị cô lập của Mỹ khi rất nhiều đồng minh phương Tây và Ả Rập bỏ phiếu thuận.

Cuộc bỏ phiếu này tái khẳng định quan điểm nhất quán lâu nay của phần lớn các quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới không công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel.

Trước đó, Tổng thống Mỹ D. Trump tuyên bố công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel. Động thái này đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ tại khắp các vùng lãnh thổ Palestine và các nước Arab cũng như sự chỉ trích gay gắt của nhiều nước trên thế giới coi đây là một bước đi nguy hiểm đối với tiến trình hòa bình Trung Đông.

5. EU tiếp tục gia hạn các biện pháp trừng phạt Nga thêm 6 tháng

Liên minh châu Âu (EU) đã chính thức gia hạn lệnh trừng phạt kinh tế đối với Nga liên quan đến cuộc xung đột tại Ukraine từ hơn 3 năm qua đến ngày 31-7-2018.

Các biện pháp trừng phạt của EU đối với Nga chủ yếu nhằm vào những lĩnh vực đặc thù như năng lượng, quốc phòng và tài chính và cấm doanh nghiệp châu Âu đầu tư tại Nga. Phía Nga cũng đã đáp trả bằng việc thiết lập lệnh cấm vận đối với các sản phẩm thực phẩm chế biến có xuất xứ từ châu Âu.

EU vẫn giữ nguyên quan điểm cấm vận kinh tế Nga. Ảnh minh họa. Nguồn: Sputnik News  

Các nước EU bắt đầu áp đặt trừng phạt Nga sau cuộc khủng hoảng ở miền Đông Ukraine và bán đảo Crimea sáp nhập vào Nga hồi tháng 3-2014. Kể từ đó đến nay, cứ mỗi 6 tháng các nhà lãnh đạo EU lại xem xét gia hạn trừng phạt Nga. 

Nga đã đáp trả các biện pháp trừng phạt của EU bằng lệnh cấm nhập khẩu đối với các mặt hàng thực phẩm chế biến từ EU. Lệnh cấm vận từ phía Nga cũng nhiều lần được gia hạn tương ứng động thái từ phía EU với thời gian là 6 tháng. Dẫu vậy, các biện pháp trừng phạt qua lại lẫn nhau này đều gây thiệt hại kinh tế cho cả Nga và các nước EU.

6. Phe ủng hộ độc lập lại chiến thắng tại bầu cử Catalonia

Trong cuộc bầu cử sớm tại Catalonia ngày 21-12, phe chủ trương ly khai ở vùng tự trị này đã giành thắng lợi, đặt ra thách thức lớn cho chính quyền Tây Ban Nha.

Chính phủ Tây Ban Nha kêu gọi bầu cử sớm với hy vọng có một chính quyền Catalonia ôn hòa để hợp tác. Tuy nhiên, hy vọng của chính quyền Madrid đã bị dập tắt khi phe chủ trương ly khai lại chiến thắng tại cuộc bầu cử.

Ông Carles Puigdemont (giữa) ăn mừng sau chiến thắng của phe ly khai. Ảnh: Boston Herald

Cuộc bầu cử sớm tại Catalan do chính phủ Tây Ban Nha tổ chức đã cho ra kết quả khó tin là những đảng ủng hộ ly khai chiếm đa số ghế tại cơ quan lập pháp địa phương, mở đường cho ông Carles Puigdemont (hiện lưu vong ở Bỉ) quay trở lại chính trường với chức Thủ hiến Catalan. Điều này càng làm tăng thêm cuộc khủng hoảng chính trị bất lợi đối với Thủ tướng Mariano Rajoy và các lãnh đạo Liên minh châu Âu ủng hộ ông.

Để giải quyết tận gốc cuộc khủng hoảng Catalonia thì không còn cách nào khác là các bên phải đối thoại một cách nghiêm túc, trên cơ sở tôn trọng sự thống nhất của Tây Ban Nha nhưng cũng phải xem xét đầy đủ nguyện vọng chính đáng của người dân Catalonia.

VĂN HIẾU (tổng hợp)