Quan hệ Trung - Mỹ cần sự chân thành và nỗ lực từ hai phía

Global Times dẫn lời nhà ngoại giao hàng đầu Trung Quốc cho hay, kể từ sau cuộc gặp thượng đỉnh giữa Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Joe Biden hồi tháng 11 năm ngoái ở San Francisco (Mỹ), quan hệ Trung-Mỹ nhìn chung đã ổn định. Đối thoại, hợp tác, tương tác tích cực trên nhiều lĩnh vực ngày càng gia tăng, được người dân và cộng đồng quốc tế hoan nghênh.

Tuy nhiên, nhiều yếu tố tiêu cực vẫn tiếp tục gia tăng và tích tụ, quan hệ Trung-Mỹ phải đối mặt với nhiều gián đoạn, trong đó các quyền phát triển hợp pháp của Trung Quốc bị áp chế một cách vô lý, lợi ích cốt lõi của Trung Quốc liên tục bị thách thức. Ngoại trưởng Vương Nghị nhấn mạnh, quan hệ Trung-Mỹ có đi theo con đường ổn định và tiến triển, hay lặp lại chu kỳ đi xuống, điều đó đòi hỏi sự chân thành và nỗ lực từ cả hai phía.

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị và Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken trong cuộc gặp tại Bắc Kinh, ngày 26-4. Ảnh: AFP

Cũng tại hội đàm, Ngoại trưởng Vương Nghị khẳng định lập trường nhất quán của Trung Quốc luôn tuân thủ nguyên tắc tôn trọng lẫn nhau, chung sống hòa bình và hợp tác cùng có lợi, thúc đẩy sự phát triển ổn định, lành mạnh, bền vững của quan hệ Trung-Mỹ. Bắc Kinh yêu cầu Washington tuân thủ nghiêm ngặt nguyên tắc một Trung Quốc, nhấn mạnh vấn đề Đài Loan là “ranh giới đỏ đầu tiên” không được vượt qua trong quan hệ Trung-Mỹ.

Tuyên bố của Ngoại trưởng Vương Nghị được đưa ra trong bối cảnh Bắc Kinh phẫn nộ trước những hành động mà Washington thực hiện dưới danh nghĩa an ninh quốc gia nhằm ngăn chặn sự phát triển của Trung Quốc, bao gồm việc hạn chế xuất khẩu sang Trung Quốc các mặt hàng công nghệ cao, hạn chế đầu tư của Mỹ vào một số lĩnh vực công nghệ cao ở Trung Quốc. Mới đây, Tổng thống Mỹ Biden đã ký ban hành luật buộc ByteDance của Trung Quốc phải bán nền tảng TikTok nếu không muốn đối mặt với lệnh cấm quốc gia. Cùng lúc, Mỹ thông qua một gói viện trợ trong đó dành hàng tỷ USD viện trợ quốc phòng cho Đài Loan (Trung Quốc).

Ở góc độ thương mại, China Daily dẫn lời nhà nghiên cứu John Kent tại Đại học Arkansas (Mỹ) cho hay, chuỗi cung ứng toàn cầu đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt trầm trọng nhất trong 50 năm do đại dịch Covid-19 và căng thẳng địa chính trị. Trong khi một số người ủng hộ việc tách rời chuỗi cung ứng của Mỹ và Trung Quốc, John Kent tin rằng việc thúc đẩy các mối quan hệ thương mại bền chặt là một chiến lược hiệu quả hơn để giảm nguy cơ xung đột quân sự, bởi thực tế cho thấy, các quốc gia tích cực tham gia giao dịch thương mại “ít có khả năng sử dụng biện pháp đối đầu trực tiếp”.

Còn Daniel Stanton-một đồng nghiệp của Kent đánh giá, quan hệ chuỗi cung ứng Mỹ-Trung là một trong những mối quan hệ “hấp dẫn” nhất trên thế giới: “Người ta gọi Trung Quốc và Mỹ là G2, vì đó là hai nền kinh tế hàng đầu thế giới. Chúng tôi là những đối tác thương mại lớn. Trung Quốc nhập khẩu thực phẩm Mỹ, còn Mỹ nhập khẩu hầu hết vật liệu từ Trung Quốc”.

Đánh giá về chuyến thăm Trung Quốc của Ngoại trưởng Mỹ, chuyên gia nghiên cứu châu Á Sun Xihui tại Viện Khoa học xã hội Trung Quốc cho hay, trong khi Washington bày tỏ mong muốn cải thiện quan hệ với Bắc Kinh, họ vẫn không ngừng “áp đặt và bôi nhọ” Trung Quốc trong nhiều vấn đề: “Mục đích chính của việc Mỹ hợp tác với Trung Quốc là gây áp lực lên Trung Quốc, với hy vọng rằng Bắc Kinh sẽ điều chỉnh quan hệ hợp tác với Washington dựa trên lập trường và giá trị của Mỹ trong các vấn đề song phương và khu vực. Mục tiêu của chính quyền Tổng thống Biden đằng sau những động thái này là ghi điểm về mặt ngoại giao, nhằm thu hút sự ủng hộ lớn hơn trong cuộc bầu cử sắp tới”.

Chuyên gia Sun Xihui ví sự tiếp cận hợp tác của Washington đối với Bắc Kinh như thực khách gọi món từ thực đơn, họ chỉ tập trung vào nhu cầu của bản thân mà không tính đến mối quan tâm của đối tác, do đó “kiểu hợp tác này thiếu bền vững”.

HÀ PHƯƠNG

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.