Tại cuộc gặp thượng đỉnh ở Tokyo hôm 23-8, Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru và Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung đã nhất trí rằng hai quốc gia, với tư cách là đối tác, cần phải tăng cường hợp tác và "đối thoại chiến lược" về an ninh.

Theo Kyodo News, việc Tổng thống Lee Jae Myung chọn Nhật Bản thay vì Mỹ cho chuyến công du nước ngoài đầu tiên kể từ khi nhậm chức hồi tháng 6 cho thấy Seoul hết sức coi trọng mối quan hệ với Tokyo, bất chấp những căng thẳng về lịch sử và lãnh thổ thời chiến. Từng nổi tiếng là chính trị gia có lập trường cứng rắn nhưng khi trở thành người đứng đầu Hàn Quốc, Tổng thống Lee Jae Myung đã có cách tiếp cận mềm mại, thực tế hơn đối với Nhật Bản, Kyodo News bình luận.

Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru (bên phải) và Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung tại họp báo chung ở Tokyo, ngày 23-8. Ảnh: Yonhap  

Đây là cuộc gặp trực tiếp lần thứ hai giữa Thủ tướng Ishiba Shigeru và Tổng thống Lee Jae Myung. Trước đó, hai nhà lãnh đạo đã có cuộc gặp đầu tiên vào tháng 6, bên lề Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) tại Canada. Yonhap nhận định, cuộc gặp lần này diễn ra trong bối cảnh cả Nhật Bản và Hàn Quốc đang phải đối mặt với nhiều thách thức chung, từ vấn đề phát triển hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên, sự trỗi dậy của Trung Quốc cho đến suy giảm tỷ lệ sinh trong nước. Tokyo và Seoul cũng chia sẻ các nỗ lực nhằm tăng cường hợp tác an ninh với Washington, trong khi tiếp tục phải tìm cách giải quyết các mối đe dọa về kinh tế gây ra bởi các đòn thuế quan mà chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump áp đặt đối với cả hai nước đồng minh.

Phát biểu tại họp báo chung sau cuộc gặp thượng đỉnh, Tổng thống Lee Jae Myung tuyên bố: "Cũng giống như trong các mối quan hệ cá nhân, quan hệ giữa các quốc gia cũng cần những yếu tố có thể giúp quản lý xung đột và bổ sung cho nhau". Gọi Nhật Bản là "người hàng xóm cùng chung sân trước", Tổng thống Lee Jae Myung bày tỏ hy vọng hai nước sẽ cùng nhau mở rộng hợp tác trong nhiều lĩnh vực, đồng thời nỗ lực giảm các xung đột không cần thiết. Nhà lãnh đạo Hàn Quốc nhấn mạnh Nhật Bản là "đối tác phù hợp nhất" để giải quyết các vấn đề cấp bách. "Đặc biệt, khi trật tự quốc tế đang bị lung lay bởi các vấn đề như thương mại và an ninh, tôi tin rằng Hàn Quốc và Nhật Bản-những nước có chung các giá trị, hệ thống và nguyên tắc-phải tăng cường hợp tác hơn bao giờ hết", Tổng thống Lee Jae Myung khẳng định.

Sau cuộc gặp thượng đỉnh kéo dài gần 2 giờ, hai bên đã ra tuyên bố chung lần đầu tiên sau 17 năm. Theo đó, hai bên nhất trí tăng cường hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh, kinh tế, trí tuệ nhân tạo và các lĩnh vực khác; đồng thời, mở rộng chương trình lao động kỳ nghỉ dành cho thanh niên. Nhật Bản và Hàn Quốc cũng nhất trí thiết lập khuôn khổ tham vấn để giải quyết các vấn đề cấp bách như tình trạng đô thị hóa quá mức, tỷ lệ sinh giảm, phòng, chống thiên tai, các vấn đề về nông nghiệp... Cùng với đó, hai bên nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường hợp tác song phương cũng như hợp tác 3 bên với đồng minh chung là Mỹ, hướng tới mục tiêu "phi hạt nhân hóa hoàn toàn" bán đảo Triều Tiên.

Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng vẫn còn nhiều tồn đọng trong mối quan hệ giữa Tokyo và Seoul, khi mà hai quốc gia láng giềng châu Á này đã trải qua nhiều thăng trầm trong thời gian dài, trong đó, những tranh cãi liên quan đến vấn đề bồi thường cho các lao động thời chiến từ lâu đã phủ bóng lên quan hệ song phương. Cùng với đó là lệnh cấm nhập khẩu hải sản từ 8 tỉnh của Nhật Bản gần Fukushima mà Hàn Quốc áp đặt từ sau thảm họa động đất, sóng thần năm 2011. Tokyo đã nhiều lần yêu cầu Seoul dỡ bỏ hạn chế.

Liên quan đến những vấn đề này, bà Kang Yu Jung, người phát ngôn của Tổng thống Hàn Quốc cho hay: “Đối với những vấn đề gây lo ngại cho công chúng hoặc có thể làm suy yếu lợi ích quốc gia, chúng tôi sẽ cố gắng hết sức để bảo đảm phản ứng của chúng tôi phù hợp với lợi ích quốc gia và không đi ngược lại mối quan tâm của người dân”.

HÀ PHƯƠNG

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.