Khi đơn đặt hàng máy phát điện dự phòng tăng vọt ở Ukraine, công ty Aksa Power Generation của Thổ Nhĩ Kỳ đã cử quản lý cấp cao Salih Komurcu đến Kiev. Nhiệm vụ của Komurcu không đơn thuần là giám sát hoạt động kinh doanh hiện tại, mà quan trọng hơn, là để đánh giá cơ hội đầu tư tại quốc gia này một khi xung đột chấm dứt.

Theo Bloomberg, chính phủ, doanh nghiệp và nhà đầu tư các nước đang chuẩn bị cho công cuộc tái thiết Ukraine, mà Ngân hàng Đầu tư châu Âu ước tính cần số vốn lên tới hơn 1.000 tỷ USD-con số lớn hơn gấp 5 lần giá trị Kế hoạch Marshall do Mỹ khởi xướng nhằm phục hưng kinh tế ở các nước châu Âu sau Chiến tranh thế giới thứ hai.

Tại Ukraine, các công ty Thổ Nhĩ Kỳ đang đẩy nhanh việc xây dựng, khôi phục cầu đường, cung cấp máy phát điện, lập bệnh viện dã chiến. Trong khi đó, các doanh nghiệp Đức, Áo đã lên kế hoạch đầu tư vào cơ sở hạ tầng và ngành công nghiệp quốc phòng Ukraine. Tập đoàn tài chính Mỹ JPMorgan Chase & Co. lập các nhóm xây dựng kế hoạch tiền tái thiết. Đan Mạch tài trợ 120 triệu euro (130 triệu USD) xây dựng lại trung tâm đóng tàu của Mykolaiv.

Tập đoàn đa quốc gia Metinvest BV hoạt động trong lĩnh vực sản xuất thép và khai thác mỏ ước tính, một khi quá trình tái thiết quy mô lớn bắt đầu, Ukraine cần khoảng 3,5 triệu tấn thép để khôi phục nhà ở và cơ sở hạ tầng trong vòng 5 đến 10 năm. Metinvest BV đã sẵn sàng đáp ứng nhu cầu đó. Nhà sản xuất vật liệu xây dựng Mỹ Fixit đã xây dựng một địa điểm sản xuất mới ở phía Tây Ukraine từ năm ngoái, trong khi Tập đoàn Dược phẩm và Công nghệ sinh học Đức Bayer AG công bố đầu tư vào sản xuất hạt giống cây trồng. Tập đoàn Áo Waagner-Biro Bridge Systems đã bắt đầu sản xuất cầu vượt bằng thép tại một nhà máy ở phía Tây Ukraine. 

Tập đoàn Onur của Thổ Nhĩ Kỳ xây cầu Irpin mới ở ngoại ô Kiev, cạnh cây cầu cũ bị phá hủy trong xung đột. Ảnh: Bloomberg 

Theo Phó thủ tướng thứ nhất kiêm Bộ trưởng Bộ Phát triển kinh tế và thương mại Ukraine Yulia Svyrydenko, ước tính 156.000km2-một khu vực rộng gần gấp đôi diện tích nước Áo-chịu ảnh hưởng bởi bom mìn, đạn pháo. Điều đó có nghĩa là Kiev cần rất nhiều nguồn lực cho việc rà phá bom, mìn và khắc phục hậu quả chiến tranh. Cái khó là, như nhận định của Bloomberg, chưa có gì bảo đảm một thỏa thuận hòa bình giữa Nga và Ukraine sẽ sớm được ký kết, cũng như chưa rõ “một quốc gia bị nạn tham nhũng hoành hành sẽ xử lý các khoản viện trợ tái thiết như thế nào”.

Dựa trên những cam kết hỗ trợ Ukraine của phương Tây, giới chuyên gia dự báo các công ty của Mỹ và châu Âu sẽ nhận được phần lớn các hợp đồng tái thiết ở quốc gia này. Tuy nhiên, hiện tại, Thổ Nhĩ Kỳ dường như đang tiến trước một bước. Theo Bộ trưởng Thương mại Thổ Nhĩ Kỳ Omer Bolat, đến đầu năm 2024, các nhà thầu xây dựng Thổ Nhĩ Kỳ đã triển khai 70 dự án sửa chữa cơ sở hạ tầng tại Ukraine, trị giá khoảng 1 tỷ USD. Tập đoàn Onur của Thổ Nhĩ Kỳ hợp tác với Samsung C&T của Hàn Quốc xây dựng bệnh viện dã chiến, tái thiết sân bay quốc tế Dnipro cùng một số đường cao tốc. “Chúng tôi triển khai hơn 4.000 máy móc, thiết bị ở đây”, đại diện Onur tại Ukraine cho biết, nhấn mạnh thách thức cấp bách nhất lúc này là thiếu công nhân do người bản địa đều được huy động nhập ngũ. Trong bối cảnh công cuộc tái thiết Ukraine đầy hứa hẹn, Thổ Nhĩ Kỳ hy vọng kinh nghiệm làm việc tại các quốc gia có xung đột sẽ mang lại lợi thế lớn cho các doanh nghiệp nước này.

Cho dù vẫn lo ngại các dự án có thể trở thành mục tiêu đánh bom khi xung đột chưa kết thúc, các nhà đầu tư vẫn không ngừng tin tưởng sớm muộn gì thì công cuộc tái thiết tất yếu phải diễn ra. Trong chuyến thăm Mykolaiv hồi tháng 1, Đại sứ Đan Mạch tại Ukraine Ole Egberg Mikkelsen cho biết đã bắt đầu xuất hiện ùn tắc giao thông lần đầu tiên kể từ khi xung đột bùng nổ. Đó là một tín hiệu rõ ràng cho thấy người ta bắt đầu trở lại các vùng đất bị tàn phá.

HÀ PHƯƠNG

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.