Trước thời điểm Crưm sáp nhập vào Nga, Hạm đội Biển Đen đã đóng tại bán đảo này theo Hiệp ước Nga - U-crai-na, nhưng từ năm 1997, hạm đội này chỉ được tăng cường một tàu tên lửa đệm khí “Samum” và các máy bay ném bom Su-24. Sau khi Crưm chính thức trở thành một phần lãnh thổ của Nga vào ngày 16-3-2014, tình hình đã có nhiều thay đổi. Năm 2015, Hạm đội Biển Đen đã tiếp nhận hơn 200 đơn vị vũ khí và trang bị mới, gần 40 tàu chiến khác nhau, hơn 30 máy bay (trong đó có tiêm kích Su-30SM). Hạm đội được tăng cường 140 đơn vị xe bọc thép tự động hiện đại nhất. Tổ hợp tên lửa bờ biển hiện đại “Bastion” được đưa vào trực chiến tại Crưm.

Năm 2016, Hạm đội Biển Đen đã tiếp nhận các loại tàu ngầm và tàu chiến mới nhiều hơn cả so với các hạm đội khác của Nga. Các loại tàu chiến trong biên chế của hạm đội tiếp tục thực hiện nhiệm vụ trực chiến thường xuyên.

Crưm cũng được tăng cường hệ thống tên lửa phòng không S-400 “Triumph”; các tổ hợp “Pantsir-S”, tiêm kích Su-30SM và tổ hợp tên lửa bờ biển “Bastion” đều được bố trí lại. Theo kế hoạch, đến năm 2020, Hạm đội Biển Đen sẽ có thêm 50 tàu chiến các loại.

Các loại tàu ngầm tại Crưm

Thành phần tàu ngầm của Hạm đội Biển Đen được bổ sung hoàn chỉnh. Các loại tàu ngầm động cơ điện-diesel theo thiết kế 636.3 (“Varshavyanka”) trở thành một trong những loại tàu chiến hiện đại nhất của Nga hiện nay. 6 chiếc tàu ngầm loại này được bố trí tại Nô-vô-rốt-xi-a và Xê-vát-xtô-pôn.

Tháng 10-2016, Hạm đội Biển Đen được bổ sung tàu ngầm “Novgorod vĩ đại” theo đồ án thiết kế 636.3. Chiếc thứ 6 cũng là chiếc cuối cùng trong loạt này có tên “Kolpino”, được chuyển giao cho Hạm đội Biển Đen vào ngày 24-11-2016.

leftcenterrightdel
Tàu hộ vệ tên lửa "Mirazh" thuộc Hạm đội Biển Đen ở Xê-vát-xtô-pôn. Ảnh: Sputnik        
Hai chiếc đầu tiên “Novorossia” và “Rostov-on-Don” được biên chế cho Hạm đội Biển Đen vào năm 2014, còn hai chiếc “Staryi Oskol” và “Krasnodar” được bàn giao vào năm 2015.

Như vậy đến nay, việc đóng loạt tàu ngầm loại này cho Hải quân Nga đã được hoàn thành. Quá trình chế tạo 6 chiếc “Varshavyanka” cho Hạm đội Biển Đen được bắt đầu từ năm 2010. Việc đóng loạt tương tự cho Hạm đội Thái Bình Dương dự kiến bắt đầu năm 2017 và hoàn thành năm 2021.

Loại tàu 636 đã chứng tỏ được khả năng của mình vào cuối năm 2015, khi chiếc “Rostov-on-Don” thuộc Hạm đội Biển Đen từ biển Địa Trung Hải đã sử dụng tên lửa có cánh “Caliber” để tiêu diệt các mục tiêu của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng tại Xy-ri.

Tàu tuần duyên và “Buyan”

Năm 2016, Hạm đội Biển Đen được tăng cường những chiếc tàu tuần duyên loại “Đô đốc” trang bị tổ hợp tên lửa “Caliber-NK”.

Chiếc tàu ngầm đầu tiên trong loạt 11356 “Đô đốc Grigorovich” được đưa vào biên chế của hạm đội vào ngày 11-3-2016. Vào tháng 5-2016, chiếc tàu này được đưa đến Xê-vát-xtô-pôn; đến tháng 11, chiếc tàu đã thực hiện nhiệm vụ trong lực lượng tàu chiến của Hải quân Nga tại vùng biển phía đông Địa Trung Hải. Ngày 15-11-2016, Bộ Quốc phòng Nga công bố video cảnh phóng tên lửa “Caliber” nhằm vào các mục tiêu của lực lượng khủng bố tại Xy-ri.

Chiếc thứ hai có tên “Đô đốc Essen” được trang bị cho Hạm đội Biển Đen vào ngày 7-11-2016. Chiếc thứ ba có tên “Đô đốc Makarov” hiện đang thử nghiệm tại vùng biển Ban-tích, dự kiến sẽ được chuyển giao cho Hạm đội Biển Đen trong thời gian sớm nhất. Theo các nhà thiết kế, đây là những chiếc tàu chiến có độ tin cậy cao của Hạm đội Biển Đen trong thời gian tới.

Năm 2015, Hạm đội Biển Đen được biên chế thêm hai tàu tên lửa nhỏ (MRK) "Serpukhov" và "Green Dol" thuộc dự án 21.631 "Buyan-M", được trang bị tên lửa "Caliber". Hiện nay còn 4 chiếc tàu chiến thuộc dự án này đang được đóng tại nhà máy Zelenodolsk. Thân tàu theo dự án này được chế tạo theo công nghệ "tàng hình", trên màn hình ra-đa rất khó để phân biệt chúng với các thuyền đánh cá. Xác suất bị phát hiện trên biển giảm nhờ được thiết kế với cấu trúc mặt bóng và lớp sơn có khả năng hấp thụ tốt.

Các tàu thuộc dự án "Buyan-M" với kích thước khiêm tốn có khả năng trở thành một đối thủ rất nguy hiểm trên biển. Tên lửa của tàu có thể vươn tới mục tiêu ở vùng vịnh Péc-xích, kênh đào Xu-ê, Biển Đỏ và Địa Trung Hải trong vòng bán kính 2.500km. Tính năng chiến đấu của chúng đã được thử nghiệm bởi quân đội Xy-ri: Tháng 10-2015, 3 chiếc tàu tên lửa cỡ nhỏ trong Hạm đội Kaspiski đã sử dụng thành công tên lửa chủ lực chống lại các nhóm IS.

Trong tương lai, Hạm đội Biển Đen sẽ tiếp nhận thêm các tàu cứu hộ, tương tự như tàu “Igor Belausov”, tàu bảo đảm hậu cần (tàu kéo) theo dự án 23120.

Dự kiến, tuần dương hạm tên lửa "Mát-xcơ-va" thuộc Hạm đội Biển Đen-một trong những tàu chiến mạnh nhất của Hải quân Nga-sẽ được đưa đi sửa chữa và hiện đại hóa vào năm 2018.

Không quân tại Crưm

Mùa xuân năm 2016, một phi đội gồm 8 chiếc Su-30SM được thành lập ở Crưm. Trước đó, vào tháng 1-2015, các phi công của hạm đội bắt đầu vận hành Su-30SM ở Crưm. Các máy bay chiến đấu siêu thanh loại này sẽ thay thế những chiếc Su-24.

 Đến mùa thu, biên chế của không quân, hải quân thuộc Hạm đội Biển Đen đã được bổ sung 4 máy bay tiêm kích. Các máy bay này được sản xuất tại nhà máy Irkutsk và được chuyển giao cho hạm đội trong khuôn khổ chương trình đổi mới toàn bộ trang bị không quân. Chúng được biên chế cho từng trung đoàn không quân tấn công của Hạm đội Biển Đen đóng tại sân bay Saki, Crưm.

Giữ vững vùng trời và vùng biển Crưm

Tháng 1-2017, tổ hợp phòng không S-400 “Triumph” được đưa vào trực chiến. Theo Tư lệnh Tập đoàn quân số 4-Lực lượng Phòng không-Không quân Victor Sevastyanov, tổ hợp S-400 có khả năng bảo vệ bán đảo Crưm và một phần lãnh thổ vùng Crát-xnô-đa.

Từ năm 2016, hệ thống này được trang bị cho Trung đoàn Tên lửa phòng không Sevastopol-Feodosia. Quân nhân thuộc trung đoàn được huấn luyện lại và đến tháng 9-2016 đã tiến hành phóng thử tên lửa trong khuôn khổ tập trận “Kavkaz-2016”.

Crưm nằm ở vị trí có thể bị tấn công cả từ trên biển và trên không, do đó cần có một hệ thống phòng thủ đồng bộ hiện đại. S-400 là một trong những thành tố quan trọng của hệ thống đó. Ngoài S-400, Crưm sẽ được trang bị các phương tiện phòng không hiện đại khác. 

Theo nhà phân tích quân sự  Vích-to Lít-tốp-kin (Viktor Litovkin) của hãng thông tấn TASS, sự hiện diện của "Triumph" tại Crưm cùng với những hệ thống tên lửa khác như S-300, "Buk-M2", "Tor-M2", "Pantsir-S1" với các hệ thống phòng không trên các tàu nổi có nhiệm vụ bảo vệ bầu trời Crưm và những vùng biển tiếp giáp với bán đảo thuộc khu vực Biển Đen (vùng lãnh hải và vùng kinh tế của Nga).  

Năm 2014, tổ hợp tên lửa bờ biển "Bastion" đã được triển khai trên bờ biển Crưm. Vào tháng 9 cùng năm, trong khuôn khổ tập trận, tên lửa của tổ hợp đã tiêu diệt mục tiêu giả định tại khu vực trung tâm Biển Đen ở khoảng cách 90km.

Tổ hợp tên lửa bờ biển "Bastion" được trang bị tên lửa siêu thanh P-800 "Onyx" ("Yakhont"-phiên bản xuất khẩu), có khả năng tiêu diệt các tàu mặt nước thuộc các lớp và các loại khác nhau. Một tổ hợp có thể bao gồm 36 tên lửa, có khả năng bảo vệ hơn 600km bờ biển.

Bên cạnh đó, tổ hợp “Bal” cũng được đưa vào trực chiến. Được trang bị tên lửa chống tàu tầm thấp Kh-35, tổ hợp "Bal" có khả năng tiêu diệt các mục tiêu mặt đất và mặt nước ở khoảng cách gần 130km. Kh-35 có khả năng tiêu diệt các tàu có lượng giãn nước đến 5.000 tấn. Tên lửa có thể được sử dụng trong điều kiện khí tượng đơn giản và phức tạp, cả ngày lẫn đêm, bất chấp hỏa lực và biện pháp đối phó điện tử của đối phương.

TRẦN BÌNH (lược dịch)