Huấn luyện lái xe ô tô cho chiến sĩ mũ nồi xanh trên mọi địa hình

Bên cạnh các nội dung huấn luyện về chuyên môn, thể lực và kỹ năng tác chiến trong môi trường đa quốc gia, công tác huấn luyện kỹ thuật giữ vai trò hết sức quan trọng, góp phần trực tiếp vào chất lượng, hiệu quả huấn luyện trước khi triển khai nhiệm vụ tại Phái bộ. Trong số các chương trình đào tạo dành cho sĩ quan làm nhiệm vụ quan sát viên quân sự quốc tế, khóa huấn luyện lái xe ô tô 2 cầu là một nội dung thiết thực và quan trọng.

Mục tiêu của khóa huấn luyện lái xe ô tô 2 cầu là đào tạo, rèn luyện cho sĩ quan khả năng điều khiển phương tiện trên địa hình khó như bùn lầy, cát lún, sỏi đá, dốc núi, trong điều kiện thời tiết bất lợi, cũng như xử lý sự cố kỹ thuật trong môi trường dã chiến. Mỗi học viên, khi hoàn thành khóa học, phải đạt yêu cầu không chỉ về kỹ thuật lái xe mà còn về kỹ năng bảo dưỡng, tự cứu hộ và năng lực đánh giá tình huống một cách độc lập, chính xác, phù hợp với phương châm “huấn luyện sát thực tiễn, sát chiến trường, sát nhiệm vụ”.

Chuyên gia giới thiệu lý thuyết chung về các loại xe hiện có tại Phái bộ.

Chương trình huấn luyện lái xe được thiết kế theo mô hình tích hợp giữa lý thuyết và thực hành, kết hợp giữa giảng viên trong nước cùng chuyên gia đến từ các tổ chức quốc tế. Các nội dung kỹ thuật không chỉ tập trung vào thao tác điều khiển phương tiện mà còn đi sâu vào cơ chế vận hành truyền động, kỹ thuật vượt vật cản và xử lý tình huống nguy hiểm khi thiếu phương tiện cứu hộ. Đây là điểm thể hiện rõ tính chuyên nghiệp trong nội dung huấn luyện kỹ thuật.

Một trong những yếu tố quyết định đến hiệu quả của công tác huấn luyện là cơ sở vật chất và trang thiết bị huấn luyện. Trước yêu cầu ngày càng cao từ Liên hợp quốc, Cục GGHB Việt Nam đã có sự đầu tư bài bản, đồng bộ, không ngừng nâng cấp mô hình, địa hình huấn luyện và bảo đảm an toàn tuyệt đối trong suốt quá trình học tập, rèn luyện.

Thượng tá Trần Văn Giang, Phó chỉ huy trưởng Trung tâm Huấn luyện, Cục Gìn giữ hòa bình Việt Nam cho biết: “Chúng tôi xác định công tác huấn luyện phải thực chất, sát thực tế, sát nhiệm vụ. Do vậy, cơ sở vật chất phải mô phỏng đúng điều kiện địa hình, thời tiết và tình huống mà sĩ quan sẽ gặp tại Phái bộ. Hiện tại, trung tâm đã phối hợp với các đơn vị trên địa bàn đóng quân để tận dụng, xây dựng và cải tạo các khu huấn luyện với nhiều loại địa hình phức tạp gồm: Dốc đất, bãi bùn lầy nhân tạo, đồi sỏi đá, bãi cát sâu... để phục vụ các bài thực hành lái xe 2 cầu. Bên cạnh đó, đơn vị được trang bị và tiếp nhận viện trợ từ các đối tác quốc tế các dòng xe 2 cầu sát với chủng loại được Liên hợp quốc sử dụng. Ngoài ra, còn có nhà bạt dã ngoại, mô hình chốt tuần tra, phòng học mô phỏng Sở chỉ huy Liên hợp quốc... Nhờ đó, học viên có thể làm quen với các kịch bản giả định làm cơ sở thích nghi với điều kiện thực tế tại các Phái bộ GGHB Liên hợp quốc”.

Bộ phận kỹ thuật và giảng viên kiểm tra tình trạng kỹ thuật xe ô tô trước và sau khi cơ động.

Trong từng buổi huấn luyện thực hành, yếu tố an toàn luôn được đặt lên hàng đầu. Trước giờ học, cán bộ kỹ thuật kiểm tra toàn bộ phương tiện, dụng cụ, điều kiện y tế. Các khu vực huấn luyện đều có biển cảnh báo, cán bộ trực giám sát và hệ thống cấp cứu cơ động. Những bài tập có độ nguy hiểm cao như lái xe xuống dốc hoặc thay lốp trên địa hình nghiêng đều có huấn luyện viên và cán bộ y tế theo sát. Trung tâm tuyệt đối không chạy theo thành tích mà làm ảnh hưởng đến sự an toàn của học viên.

Từ những kiến thức hữu ích được trang bị trên lớp đã góp phần giúp học viên rèn luyện khả năng phối hợp giữa lái xe và quan sát, đánh giá tình hình xung quanh, nhằm bảo đảm an toàn tuyệt đối. Khóa học không chỉ giúp học viên nắm vững kỹ năng điều khiển phương tiện mà còn nâng cao sự tự tin, bản lĩnh, các kỹ năng xử trí tình huống khẩn cấp trên đường cơ động một cách linh hoạt trong điều kiện hoạt động độc lập, xa sự hỗ trợ trực tiếp từ đơn vị. Đây là những hành trang thiết yếu để mỗi sĩ quan hoàn thành xuất sắc vai trò là sứ giả hòa bình, đóng góp tích cực vào công cuộc gìn giữ hòa bình và ổn định.

Một trong những điểm nhấn của khóa huấn luyện là việc tạo điều kiện cho học viên được tiếp xúc với tình huống sát thực tế, phát sinh bất ngờ, từ đó đánh giá năng lực xử lý độc lập trong điều kiện có áp lực. Tình huống Thượng úy Đỗ Trần Thế Anh, học viên thuộc Bộ tư lệnh Bộ đội Biên phòng gặp phải khi xe nổ lốp trong lúc vượt dốc là ví dụ điển hình. Đồng chí Thế Anh kể lại: “Khi đang lái xe leo dốc thì bất ngờ tôi nghe tiếng “bụp” rất mạnh phía sau. Xe chao đảo và mất lái trong tích tắc. Cảm giác lúc đó thật sự căng thẳng, vì nếu xử lý không khéo, xe có thể lật nghiêng hoặc trôi ngược lại phía sau”.

Học viên thực hành xử trí tính huống khẩn cấp.

Trong tình huống này, anh đã bình tĩnh rà phanh, điều chỉnh vô lăng, cho xe dừng lại ở tư thế an toàn, bật đèn cảnh báo theo đúng quy trình đã được học. Giáo viên huấn luyện có mặt tại hiện trường đã quan sát toàn bộ quá trình xử lý. Với sự hướng dẫn đúng lúc, đồng chí Thế Anh đã thay xong bánh trong thời gian quy định, bảo đảm an toàn tuyệt đối cho người và phương tiện. Đây là tình huống huấn luyện có thật và là khoảnh khắc khiến người học nhận ra giá trị sâu sắc của việc huấn luyện sát thực tiễn.

“Giáo viên không can thiệp ngay mà để tôi tự vận dụng kiến thức đã học, từ kiểm tra bánh xe, lấy kích, kê chèn bánh, lắp bánh dự phòng. Giáo viên chỉ đứng bên nhắc nhở các nguyên tắc an toàn để tôi có thể tự trải nghiệm áp lực thực sự của một sĩ quan quan sát viên quân sự. Sau tình huống đó, tôi hiểu rằng chỉ cần thiếu bình tĩnh hoặc thao tác sai một bước là có thể nguy hiểm đến tính mạng, nhất là trong điều kiện xa đơn vị, không có cứu hộ. Nhờ những kiến thức được học và được rèn luyện, tôi đã không hoảng loạn mà xử lý đúng quy trình. Đây là một bài học thực tế quý báu, giúp tôi tự tin hơn nhiều cho nhiệm vụ sắp tới”, Thượng úy Đỗ Trần Thế Anh chia sẻ thêm.

Không dừng lại ở thao tác điều khiển phương tiện, học viên còn được trang bị kiến thức và kỹ năng bảo dưỡng, sửa chữa cơ bản trong điều kiện thiếu thốn vật tư và không có sự hỗ trợ. Các nội dung kỹ thuật bao gồm kiểm tra áp suất lốp, thay dầu, vệ sinh lọc gió, chẩn đoán sự cố điện, nước, nhiên liệu và xử lý các tình huống thường gặp như chết máy, nổ lốp, mất phanh. Các học viên phải tự thực hiện toàn bộ quy trình bằng công cụ tiêu chuẩn kèm theo xe, đồng thời học cách tận dụng vật liệu có sẵn ngoài tự nhiên.

Thượng úy Tống Văn Vũ, học viên đến từ Binh chủng Hóa học chia sẻ: “Cái khó nhất là làm việc trong điều kiện thời tiết nắng nóng, đất bụi, tình huống bất ngờ không có thời gian để chuẩn bị. Có lần, tôi phải thực hành thay lốp trong điều kiện dã ngoại, chỉ có các dụng cụ chuyên dụng nhất định theo xe, khi kích được xe lên thì phát hiện thiếu các tấm kê, ngay lập tức tôi phải tận dụng các vật liệu có sẵn ngoài tự nhiên để bảo đảm hoàn thành được nhiệm vụ”.

Thực hành thay lốp trong điều kiện dã ngoại.

Trong khuôn khổ các khóa huấn luyện tiền triển khai dành cho sĩ quan Việt Nam chuẩn bị tham gia lực lượng GGHB Liên hợp quốc, bên cạnh các giảng viên trong nước, còn có sự tham gia của nhiều chuyên gia quốc tế, trực tiếp hỗ trợ huấn luyện kỹ năng lái xe, sinh tồn dã ngoại, giao tiếp đa quốc tịch…

Trung tá Fabien Evesque, Chuyên gia Liên minh Châu Âu, hiện đang công tác hỗ trợ huấn luyện tại Cục GGHB Việt Nam, chia sẻ: “Tôi đã đào tạo sĩ quan đến từ nhiều quốc gia châu Phi và châu Á, nhưng huấn luyện tại Việt Nam là một trải nghiệm khác biệt. Các học viên Việt Nam rất chăm chỉ, nghiêm túc và có tinh thần cầu thị cao. Tuy nhiên, tôi cũng gặp một số khó khăn nhất định, đặc biệt là về ngôn ngữ chuyên ngành và phong cách tương tác”.

Trung tá Fabien cho biết, dù phần lớn học viên đều có trình độ ngoại ngữ giao tiếp khá tốt, nhưng khi bước vào các bài huấn luyện có tình huống phức tạp hoặc sử dụng thuật ngữ kỹ thuật, chuyên ngành nên việc truyền đạt chính xác ý định huấn luyện đôi khi phải kỹ càng hơn và chậm lại. Cụ thể như khi hướng dẫn kỹ thuật lái xe đổ dốc nghiêng (side-slope descent) hay cách xử lý khi xe bị sa lầy nghiêm trọng, giáo viên nước ngoài phải sử dụng rất nhiều hình ảnh, mô phỏng và ngôn ngữ cơ thể để học viên dễ hình dung. Nhiều học viên hiểu rất nhanh, nhưng đôi khi chỉ cần dịch sai một từ cũng có thể dẫn đến thao tác sai, gây ra nguy hiểm trong huấn luyện thực địa...

Tuy nhiên, sau giai đoạn làm quen ban đầu, các chuyên gia đánh giá cao khả năng thích nghi, tinh thần học hỏi và sự chuyên nghiệp của học viên Việt Nam. Sau vài ngày huấn luyện thực địa, học viên tiếp thu nhanh, chủ động ghi chép, quay lại video để tự học thêm.

Không chỉ là một nội dung huấn luyện bắt buộc, khóa học lái xe ô tô 2 cầu đã trở thành môi trường gắn kết, chia sẻ kinh nghiệm thực tế giữa các học viên đến từ nhiều đơn vị, binh chủng khác nhau trong toàn quân. Những buổi thực hành, những tình huống giả định góp phần quan trọng hỗ trợ học hoàn thiện kỹ năng điều khiển phương tiện, rèn luyện tinh thần đồng đội. Đó những yếu tố then chốt trong môi trường làm việc đa quốc gia tại Phái bộ.

Với tinh thần chuẩn bị chu đáo, huấn luyện nghiêm túc và sát thực tế, các sĩ quan Việt Nam tham gia lực lượng GGHB Liên hợp quốc đang từng bước nâng cao trình độ toàn diện, đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ quốc tế. Những kỹ năng được trang bị trong khóa học không chỉ là hành trang nghề nghiệp mà còn là bảo chứng cho sự an toàn, hiệu quả trong mỗi chuyến công tác xa xôi. Đó cũng chính là nền tảng để hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ tiếp tục lan tỏa mạnh mẽ, khẳng định vị thế và uy tín của Việt Nam trong cộng đồng quốc tế.

Bài và ảnh: VIẾT CƯỜNG-THÚY TRANG

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Đối ngoại quốc phòng xem các tin, bài liên quan.