Phó tổng thống Ên A-ít-xa-mi (bên trái) và Tổng thống N.Ma-đu-rô. Ảnh: Todayvenezuela.com.
Phó tổng thống Vê-nê-du-ê-la Ta-rếch Ên A-ít-xa-mi (Tareck El Aissami) được bổ nhiệm làm người đứng đầu của Bộ Chỉ huy chống đảo chính. Các thành viên của bộ này bao gồm Bộ trưởng Ngoại giao, Quốc phòng và Nội vụ đã tuyên thệ nhậm chức và bắt đầu làm nhiệm vụ.
Bộ Chỉ huy chống đảo chính có nhiệm vụ thực thi các chính sách ngăn ngừa giúp ổn định đất nước trước mọi âm mưu bạo lực chống phá nhà nước. Theo Tổng thống N.Ma-đu-rô, bộ chỉ huy mới sẽ cống hiến 24 giờ mỗi ngày để thực thi các biện pháp ngăn ngừa, pháp lý và trừng phạt chống lại tất cả thế lực khủng bố và đảo chính từ bên trong. Ông nhấn mạnh, các âm mưu đảo chính của phe cực hữu không chỉ nhằm phá hoại kinh tế đất nước, những thành tựu ngoại giao mà còn nhằm lật đổ ông. Vì vậy, Bộ Chỉ huy chống đảo chính sẽ tập trung vào các kế hoạch đảo chính về mặt chính trị, kinh tế và ở tất cả các cấp chính quyền. Tổng thống N.Ma-đu-rô cũng đồng thời cảnh báo những kẻ đứng sau kế hoạch chống phá sẽ phải đối mặt với nhiều “hậu quả”.
Ngoài Bộ Chỉ huy chống đảo chính quốc gia, Vê-nê-du-ê-la cũng sẽ thành lập các Bộ Chỉ huy chống đảo chính trực thuộc ở tất cả các bang với sự tham gia của đại diện các lực lượng vũ trang, cảnh sát và chính quyền trung ương.
Động thái trên của Tổng thống N.Ma-đu-rô nhằm gây sức ép lên phe đối lập đang tìm cách lật đổ ông, đặc biệt là Chủ tịch Quốc hội mới của Vê-nê-du-ê-la, ông Giu-li-ô Bo-giơ (Julio Borges). Trước đó, Quốc hội Vê-nê-du-ê-la do phe đối lập chiếm đa số đã bỏ phiếu thông qua nghị quyết cho rằng, Tổng thống N.Ma-đu-rô đã “không làm tròn bổn phận” và phải chịu trách nhiệm về cuộc khủng hoảng kinh tế hiện nay của đất nước, đồng thời yêu cầu tiến hành cuộc bầu cử. Tuy nhiên, nghị quyết này chỉ mang tính biểu tượng vì ngay cùng ngày, Tòa án Tối cao Vê-nê-du-ê-la đã tuyên bố nghị quyết này là vi hiến.
Hiện nay, Vê-nê-du-ê-la đang lâm vào cuộc khủng hoảng toàn diện do tình trạng đối đầu căng thẳng giữa Quốc hội với đương kim Tổng thống N.Ma-đu-rô. Vừa mới được bổ nhiệm cách đây ít ngày, Chủ tịch Quốc hội Giu-li-ô Bo-giơ tuyên bố sẽ đánh bại ông N.Ma-đu-rô theo cách mà người tiền nhiệm của mình, cựu Chủ tịch Quốc hội Hen-ri Ra-mốt An-lúp (Henry Ramos Allup) đã làm. Quốc hội Vê-nê-du-ê-la do phe đối lập kiểm soát trong suốt thời gian qua đã thúc đẩy việc kêu gọi tổ chức tổng tuyển cử sớm để lật đổ ông N.Ma-đu-rô.
Trong bối cảnh đó, chiếc ghế quyền lực của Tổng thống N.Ma-đu-rô đang ngày càng bị đe dọa nghiêm trọng và ông đang cho thấy những nỗ lực nhằm chuẩn bị cho trường hợp xấu nhất. Việc Tổng thống N.Ma-đu-rô bổ nhiệm ông Ta-rếch Ên A-ít-xa-mi làm Phó tổng thống mới đây được cho là bước chuẩn bị để ông Ên A-ít-xa-mi làm người kế nhiệm nếu nhà lãnh đạo này buộc phải rời nhiệm sở trong năm nay do sức ép từ phe đối lập.
Mặc dù phải đối mặt với sức ép mạnh mẽ của phe đối lập, Tổng thống N.Ma-đu-rô cương quyết không từ chức. Ông cáo buộc các thành phần chống phá bắt tay với thế lực bên ngoài gây ra cuộc khủng hoảng kinh tế-xã hội hiện nay. Nhưng theo giới phân tích, tuy khó có khả năng Vê-nê-du-ê-la tổ chức bầu cử sớm, nhưng nhiều khả năng cuộc trưng cầu dân ý về tín nhiệm đối với tổng thống sẽ được tiến hành. Nếu Tổng thống N.Ma-đu-rô không vượt qua cuộc bỏ phiếu này thì nhiều khả năng người thay ông tạm nắm quyền điều hành đất nước đến hết nhiệm kỳ 6 năm (kết thúc vào tháng 4-2019) sẽ là ông Ên A-ít-xa-mi.
Tổng thống N.Ma-đu-rô một lần nữa kêu gọi phe đối lập quay lại bàn đối thoại chính trị và giải quyết các bất đồng giữa hai bên. Nhưng trong cục diện chính trường giằng co như hiện nay ở Vê-nê-du-ê-la, khả năng nối lại đối thoại là không thể. Phe đối lập cũng không có thiện chí ngồi vào bàn đàm phán và tuyên bố “đối thoại đã chết hoàn toàn”. Cựu Chủ tịch Quốc hội Hen-ri Ra-mốt An-lúp trước đây từng nhấn mạnh, phe đối lập đã phải trả giá đắt về chính trị cho việc tham gia vào các cuộc đàm phán với chính quyền mà chẳng đạt được điều gì.
MAI NGUYÊN