Thủ tướng Anh sắp “xông đất” Nhà Trắng

Theo tờ Independent, các quan chức của Nhà Trắng đã xác nhận bà Tê-rê-xa Mây dự kiến sẽ gặp ông Đô-nan Trăm vào ngày 27-1 tới. BBC dẫn lời Thủ tướng Tê-rê-xa Mây khẳng định bà sẽ có cuộc thảo luận "rất thẳng thắn" với tân Tổng thống Mỹ. Theo nữ Thủ tướng Anh, “mối quan hệ đặc biệt” giữa hai nước cho phép bà đề cập đến những vấn đề khó khăn, hóc búa. "Tôi sẽ thảo luận với Tổng thống Đô-nan Trăm về những vấn đề chúng tôi cùng quan tâm. Bất cứ khi nào có điều gì đó tôi thấy không thể chấp nhận, tôi sẽ không ngại nói ra với ông ấy”, bà Tê-rê-xa Mây nói.

Tờ The Sun dẫn một nguồn thạo tin cho hay, Tổng thống Mỹ muốn chứng tỏ ông hết sức nghiêm túc về vấn đề hợp tác thương mại và hy vọng Anh sẽ là đối tác thích hợp. Theo BBC, một thỏa thuận thương mại tự do hậu Brexit (sự kiện Anh rời Liên minh châu Âu) được cho là “có khả năng cao” trong chương trình nghị sự của chuyến thăm. Dù thương mại chiếm vị trí hàng đầu trong chương trình nghị sự, các vấn đề khác cũng sẽ được thảo luận trong cuộc gặp Đô-nan Trăm - Tê-rê-xa Mây, bao gồm: Chống khủng bố, cuộc chiến tại Xy-ri, quan hệ với Nga và ngân sách của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Phát biểu trên tờ Financial Times, Thủ tướng Tê-rê-xa Mây bày tỏ tin tưởng rằng tân Tổng thống Mỹ nhận thức được tầm quan trọng và ý nghĩa của NATO và "tầm quan trọng của sự hợp tác mà chúng tôi có ở châu Âu để bảo đảm quốc phòng chung và an ninh tập thể của chúng ta".

BBC nhận xét chuyến thăm Mỹ của Thủ tướng Tê-rê-xa Mây có "tính biểu tượng rất quan trọng" và vào lúc các cuộc đàm phán về Brexit sắp diễn ra, việc nữ Thủ tướng Anh gặp tân Tổng thống Mỹ sớm như vậy "có ý nghĩa chính trị”. Không ít người Anh đang kỳ vọng rằng, việc tân Tổng thống Mỹ Đô-nan Trăm quyết định gặp bà Tê-rê-xa Mây trước tiên sẽ “thắp sáng lại” mối quan hệ song phương như dưới thời Tổng thống Mỹ Rô-nan Ri-gân (Ronald Reagan) và Thủ tướng Anh Ma-gơ-rét Thát-chơ (Margaret Thatcher) những năm 80 của thế kỷ trước khi hiện ông chủ Nhà Trắng là một nhà lãnh đạo theo chủ nghĩa dân túy, còn tòa nhà ở số 10 đường Downing (Luân Đôn) lại xuất hiện một “bà đầm thép” thứ hai. “Họ thực sự mong muốn nắm bắt ý tưởng Ri-gân - Thát-chơ: Một tân lãnh đạo theo chủ nghĩa dân túy ở Nhà Trắng và một người phụ nữ mạnh mẽ ở số 10. Họ muốn “thắp sáng lại” điều đó càng sớm càng tốt”, một nguồn tin Chính phủ Anh nói với tờ Telegraph.

Trong khi đó, theo tờ Financial Times, giới phân tích lại cho rằng, dưới thời tân Tổng thống Đô-nan Trăm, quan hệ Mỹ-Anh sẽ gặp nhiều thách thức, đặc biệt là khi ông chủ mới của Nhà Trắng lại có quan điểm rất khác đối với các vấn đề an ninh quan trọng như quan điểm đối với Nga, Xy-ri, làm dấy lên những câu hỏi về mức độ hợp tác Mỹ-Anh trong tương lai. Financial Times dẫn lời nghiên cứu viên cấp cao Giêm Đờ-van (James de Waal) của Chatham House-Viện Nghiên cứu Hoàng gia Anh về các vấn đề quốc tế, cho rằng Luân Đôn từ trước đến nay luôn giữ một mối liên kết đặc biệt gần gũi với Oa-sinh-tơn và dùng mối quan hệ này để gây ảnh hưởng và tiếp cận. Tuy nhiên, trong bối cảnh mới, ông Giêm Đờ-van bày tỏ quan ngại liệu cách tiếp cận này của Anh có thể còn tiếp tục được với chính quyền của Tổng thống Đô-nan Trăm nữa hay không. Chuyên gia này cho rằng, nếu so sánh mối quan hệ Đô-nan Trăm - Tê-rê-xa Mây với Rô-nan Ri-gân - Ma-gơ-rét Thát-chơ trước đây thì sẽ có sự khác biệt vô cùng lớn. Hai cố Tổng thống Mỹ và Thủ tướng Anh là những người đã từng biết nhau nhiều năm trước khi lên nắm quyền và nhìn chung là nhất trí với nhau trong cách xử lý mối quan hệ với Điện Crem-li. Trong khi đó, chính sách đối ngoại của bà Tê-rê-xa Mây lại có nhiều điểm khác biệt với những gì mà chính quyền mới của Mỹ thể hiện cho đến thời điểm này. Theo ông Giêm Đờ-van, mối quan hệ giữa chính quyền của Tổng thống Đô-nan Trăm với Nga là mối quan tâm chính đối với những người phụ trách vấn đề an ninh của Anh. Có sự khác biệt khá xa giữa việc Anh kêu gọi EU trừng phạt Nga trong khi ông Đô-nan Trăm lại ca ngợi Tổng thống Nga V.Pu-tin (Vladimir Putin) đã thành công trong cuộc chiến chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.

Mặc dù vậy, theo tờ Financial Times, vẫn luôn "có những cơ hội" để xây dựng mối quan hệ gần gũi với vị tân Tổng thống Mỹ, người có mẹ là người Xcốt-len (một vùng thuộc Anh). “Những người đảng Cộng hòa Mỹ có tư tưởng gần gũi và yêu quý người Anh hơn người đảng Dân chủ và ông Đô-nan Trăm thường dành những lời tốt đẹp đối với Xcốt-len nói riêng và nước Anh nói chung. Họ cũng ủng hộ Brexit, vì vậy sẽ muốn tỏ ý giúp đỡ Anh”, Financial Times nhận định.

HOÀNG VŨ