Nguy cơ Trung Đông đối diện với một cuộc chiến tranh quy mô lớn

Theo Reuters, Thổ Nhĩ Kỳ ngày 17-2 đã kêu gọi tiến hành chiến dịch trên bộ với các đồng minh quốc tế tại Xy-ri, đồng thời nhấn mạnh chiến dịch này cần có sự tham gia của Mỹ và các nước Vùng Vịnh. Phát biểu với báo giới tại I-xtan-bun, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ M. Ca-vu-xóc-lu (M. Cavusoglu) cho rằng "nếu không tiến hành chiến dịch trên bộ, cuộc xung đột ở Xy-ri khó có thể chấm dứt". “Một số quốc gia như chúng tôi, A-rập Xê-út và vài quốc gia đồng minh Tây Âu cho rằng việc triển khai bộ binh đến Xy-ri là hết sức cần thiết. Tuy nhiên, chiến dịch này đòi hỏi sự phối hợp của cộng đồng quốc tế. Trông đợi chỉ A-rập Xê-út, Thổ Nhĩ Kỳ và Ca-ta là không thực tế. Một chiến dịch như vậy cần phải được tổ chức và thực hiện tương tự như chiến dịch không kích của liên quân chống nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) do Mỹ lãnh đạo”, ông Ca-vu-xóc-lu nhấn mạnh. Trước đó A-rập Xê-út tuyên bố đã sẵn sàng điều bộ binh tới Xy-ri để chống IS.

Ngay sau khi A-rập Xê-út và Thổ Nhĩ Kỳ công bố kế hoạch triển khai bộ binh tới tham chiến tại Xy-ri, Nga và một số quốc gia và tổ chức tại Trung Đông đã phản đối quyết liệt, đồng thời cảnh báo nếu các lực lượng này đặt chân vào lãnh thổ Xy-ri thì sẽ gây hậu quả tai hại cho toàn bộ khu vực Trung Đông.

Chính quyền của Tổng thống Xy-ri, Ba-sa An Át-xát (Bashar Al-Assad) ngày 17-2 cảnh báo, nếu các binh sĩ nước ngoài tới Xy-ri sẽ phải gánh chịu những hậu quả thảm khốc nhất. Ngoại trưởng I-ran, Mô-ham-mát Da-ríp (Mohammad Zarif) cũng nêu rõ A-rập Xê-út không được triển khai quân ở Xy-ri mà không có sự đồng ý của chính quyền Đa-mát, bởi đó là hành vi vi phạm luật pháp quốc tế. Phát biểu với báo giới tại Nghị viện châu Âu ở Brúc-xen (Bỉ), ông Da-ríp cho rằng, sẽ rất nguy hiểm nếu A-rập Xê-út đưa quân vào Xy-ri, đồng thời gọi đây là một mưu đồ chính trị nhằm thu hút các nước khác vào cuộc xung đột khu vực. “Chúng tôi cho rằng sẽ rất nguy hiểm khi cố lôi kéo các nước khác tham gia vào một cuộc chiến tại khu vực. Tất cả nên hướng tới việc tìm giải pháp hòa bình, không nên tạo nguy hiểm và thù địch tại khu vực”, ông Da-ríp nói. Cùng ngày, thủ lĩnh phong trào Héc-bô-la ở Li-băng, X. Na-xra-la (Sayyed Hassan Nasrallah) cho rằng, A-rập Xê-út và Thổ Nhĩ Kỳ ủng hộ một cuộc chiến tranh kéo dài ở Xy-ri thay vì nhất trí một giải pháp có thể dẫn đến việc Tổng thống Át-xát tiếp tục tại vị.

Ông N. Cô-va-li-ốp (Nikolai Kovalyov), cựu Giám đốc Cơ quan An ninh Liên bang Nga, đồng thời là thành viên Hội đồng An ninh và Chống tham nhũng của Đu-ma Quốc gia Nga cảnh báo, không quân Nga có thể sẽ không kích nếu các lực lượng này đặt chân vào lãnh thổ Xy-ri bởi Nga sẽ không thể phân biệt được họ với lực lượng khủng bố và sẽ buộc phải hành động theo yêu cầu của chính quyền hợp pháp tại Xy-ri. Trong khi đó, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc chỉ trích việc Thổ Nhĩ Kỳ tiến hành các cuộc bắn phá ở miền Bắc Xy-ri làm gia tăng quan ngại về sự leo thang nghiêm trọng cuộc xung đột kéo dài gần 5 năm qua tại quốc gia Trung Đông này.

Theo các chuyên gia phân tích, động thái của Thổ Nhĩ Kỳ bắt nguồn từ những nghi ngờ về việc nước này tự ý đưa quân đội vào Xy-ri vào tuần trước. Thổ Nhĩ Kỳ đã phủ nhận cáo buộc này với lý do sẽ không hành động đơn phương, đồng thời kêu gọi trợ giúp từ các đồng minh.

Ở thời điểm hiện tại, quân đội Xy-ri với sự hỗ trợ của máy bay chiến đấu Nga và lực lượng I-ran đang tấn công dữ dội các nhóm nổi dậy và hiện đã tiến đến khu vực cách biên giới Thổ Nhĩ Kỳ khoảng 25km. Trong khi đó, lực lượng người Cuốc, vốn bị Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ coi là phần tử khủng bố, đã tận dụng sự suy yếu của các nhóm vũ trang nổi dậy, trong đó có nhóm IS, để giành được một số vùng lãnh thổ và tăng cường sự hiện diện ở vùng biên giới tại Xy-ri, giáp với Thổ Nhĩ Kỳ.

Chính quyền An-ca-ra chủ trương lật đổ chính quyền Tổng thống Xy-ri B. An Át-xát và coi lực lượng người Cuốc ở Xy-ri là đồng minh của Đảng Công nhân người Cuốc (PKK) đòi ly khai ở Thổ Nhĩ Kỳ. An-ca-ra lo ngại người Cuốc sẽ lập một vùng tự trị ở phía bắc Xy-ri sát biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. Khi đó, giấc mơ ly khai của người Cuốc tại Thổ Nhĩ Kỳ sẽ càng bùng cháy. Ngược lại, Mỹ coi lực lượng người Cuốc là một trong những tổ chức chống IS hiệu quả, nên vẫn đang hỗ trợ họ.

Người Cuốc tại Xy-ri không phải là đồng minh của Nga nhưng lại được cả Nga và phương Tây ủng hộ trong cuộc chiến chống IS. Trong khi đó, sự hỗn loạn ở Xy-ri khiến thỏa thuận ngừng bắn mà các cường quốc đạt được hoàn toàn trở nên vô hiệu. Chính vì thế, các chuyên gia nhận định, nếu Thổ Nhĩ Kỳ và A-rập Xê-út gửi bộ binh sang Xy-ri có thể khiến Trung Đông lâm vào một cuộc chiến tranh rộng lớn nhất trong lịch sử khu vực.

NGỌC HÀ