Theo AFP, thỏa thuận trên được ký giữa Mát-xcơ-va và Đa-mát hồi tháng 8-2015, cho phép Nga thiết lập căn cứ không quân Hmeimim nhằm tiến hành chiến dịch hỗ trợ các lực lượng của Tổng thống Xy-ri An Át-xát.
Trong bối cảnh Nga đang căng thẳng với Mỹ và các nước phương Tây liên quan đến chiến dịch không kích của Nga và Xy-ri ở thành phố A-lép-pô (Xy-ri), đây được cho là động thái đáp trả cứng rắn tiếp theo của Nga sau một loạt những hành động cảnh báo trước đó. Bộ Quốc phòng Nga từng cảnh báo lực lượng Nga có thể bắn rơi các máy bay chiến đấu của liên quân nếu Mỹ không kích vào lực lượng thân chính phủ ở Xy-ri. Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Nga I-go Cô-nát-sen-cốp (Igor Konashenkov) tuyên bố, bất cứ cuộc không kích nào của liên quân do Mỹ đứng đầu ở Xy-ri nhằm vào vùng lãnh thổ do chính phủ Xy-ri kiểm soát đều bị coi là “mối đe dọa rõ ràng” đối với lực lượng của Nga.
Hiện trường sau một cuộc oanh kích ở thành phố A-lép-pô.Ảnh: Reuters
Đáng chú ý, Bộ Ngoại giao Nga ngày 7-10 tiết lộ thông tin Nga quyết định triển khai hệ thống tên lửa phòng không hiện đại S-300 tới Xy-ri sau khi Nga nhận được thông tin rò rỉ cho thấy ý định của Mỹ ném bom các căn cứ không quân của Xy-ri.
Nga không thể yên lặng sau khi Ngoại trưởng Mỹ Giôn Ke-ri yêu cầu tiến hành điều tra tội phạm chiến tranh đối với chiến dịch không kích hiện nay tại A-lép-pô ngay trước thềm cuộc họp khẩn của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc về tình hình Xy-ri. Hiện Đức cũng tuyên bố không loại trừ khả năng ủng hộ các biện pháp trừng phạt tiềm tàng đối với Nga.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Ma-ri-a Da-kha-rô-va (Maria Zakharova) đã lên tiếng bác bỏ những cáo buộc của Ngoại trưởng Mỹ Giôn Ke-ri cho rằng, Nga và Chính phủ Xy-ri cố tình ném bom các bệnh viện nhằm “khủng bố” người dân và yêu cầu mở một cuộc điều tra tội ác chiến tranh. Bà cho rằng phát biểu trên của Ngoại trưởng Giôn Ke-ri là nhằm “làm sao lãng sự thất bại của lệnh ngừng bắn” do Nga và Mỹ bảo trợ.
Trong khi đó, ngày 7-10, Đại sứ Nga tại Liên hợp quốc Vi-ta-li Chu-kin (Vitaly Churkin) đã tỏ ý cho thấy Mát-xcơ-va sẽ sử dụng quyền phủ quyết đối với dự thảo nghị quyết của Hội đồng Bảo an thúc giục các bên liên quan ngừng bắn tại A-lép-pô. Cuộc biểu quyết về dự thảo nghị quyết này do Pháp và Tây Ban Nha đề xuất, dự kiến diễn ra vào ngày 8-10 (theo giờ địa phương). Dự thảo hối thúc Nga và Mỹ “bảo đảm thực thi ngay lập tức việc hạn chế các hành động thù địch, bắt đầu từ A-lép-pô và hệ quả là, chấm dứt các chuyến bay quân sự ở thành phố này”.
Đại sứ Nga V.Chu-kin cho rằng, “đề xuất của Pháp được tập hợp vội vàng” và cho rằng nó sẽ không tạo tiến triển và giúp vượt qua bế tắc hiện nay, cũng như không giúp ích cho Đặc phái viên Liên hợp quốc về vấn đề Xy-ri Xta-phan Đờ Mít-xtu-ra (Staffan de Mistura). Thay vào đó, Nga sẽ phủ quyết dự thảo nghị quyết này, bởi chưa từng có tiền lệ về việc các thành viên Hội đồng Bảo an yêu cầu một ủy viên thường trực hạn chế hành động của mình.
Tuy nhiên, ngày 7-10, Ngoại trưởng Nga Xéc-gây La-vrốp (Sergei Lavrov) khẳng định, Nga sẵn sàng hỗ trợ kế hoạch của Liên hợp quốc trong việc để các tay súng thánh chiến Hồi giáo rời khỏi thành phố A-lép-pô đang bị tàn phá nặng nề, nhưng đưa ra những điều kiện chặt chẽ đối với những lực lượng phiến quân còn ở lại. Ngoại trưởng X.La-vrốp cho biết, nếu nhóm Mặt trận Al-Nusra rời khỏi A-lép-pô và mang theo vũ khí đến I-đlíp - nơi các lực lượng chính của họ vẫn tiếp tục đóng quân - Chính phủ Nga sẵn sàng hỗ trợ một phương pháp tiếp cận theo hướng như vậy và có thể sẽ kêu gọi Chính phủ Xy-ri nhất trí với điều này vì mục tiêu giải phóng A-lép-pô.
Theo ước tính của Liên hợp quốc, cho đến thời điểm hiện tại, khoảng 275.000 dân thường, trong đó có 100.000 trẻ em, vẫn đang mắc kẹt giữa hai làn đạn tại khu vực phía đông thành phố A-lép-pô. Theo Tổ chức Bác sĩ không biên giới, tình hình hiện nay tại thành phố này là “không thể chịu đựng nổi”.
XUÂN PHONG