Nga bất ngờ tuyên bố rút quân khỏi Xy-ri

Theo thông báo của Bộ Quốc phòng Nga, ngày 15-3, nước này bắt đầu rút khí tài quân sự ra khỏi Xy-ri. Thông báo trên nêu rõ, các kỹ thuật viên của Nga tại căn cứ không quân Hmeimin ở Xy-ri đã bắt đầu chuẩn bị cho các chuyến bay tầm xa tới những căn cứ không quân ở Nga. Các binh sĩ Nga đang khẩn trương chuyển trang thiết bị quân sự và vật dụng lên máy bay.

Động thái trên diễn ra ngay sau khi Tổng thống Nga Vla-đi-mia Pu-tin (Vladimir Putin) ra lệnh cho quân đội rút các đơn vị chủ lực khỏi Xy-ri. Trong cuộc gặp với Ngoại trưởng Nga Xéc-gây La-vrốp (Sergei Lavrov) và Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Xéc-gây Sôi-gu (Sergei Shoigu) hôm 14-3 vừa qua, Tổng thống Pu-tin nhận định, các mục tiêu được đặt ra cho Bộ Quốc phòng và lực lượng vũ trang Nga nhìn chung đã được hoàn thành. Với sự can thiệp của quân đội Nga, lực lượng vũ trang Xy-ri và lực lượng yêu nước Xy-ri đã có thể đạt được sự chuyển biến lớn trong cuộc chiến chống khủng bố và giành được thế chủ động trong hầu hết các khía cạnh. “Đó là lý do tại sao tôi ra lệnh bắt đầu rút bộ phận chính trong nhóm quân sự của chúng tôi khỏi lãnh thổ Xy-ri từ ngày 15-3", Sputnik dẫn lời ông Pu-tin cho hay.

Tổng thống Pu-tin hy vọng việc rút quân đội Nga khỏi Xy-ri sẽ đem lại động lực đối với tiến trình đàm phán giữa các lực lượng chính trị ở Xy-ri. Tuy nhiên, lực lượng quân đội Nga sẽ tiếp tục đồn trú tại cảng Tartus và căn cứ không quân Hmeimin ở La-ta-ki-a để hỗ trợ những chuyến bay giám sát lệnh ngừng bắn ở Xy-ri. Ông Pu-tin đồng thời chỉ đạo Ngoại trưởng La-vrốp tăng cường sự can dự của Mát-xcơ-va trong việc tổ chức tiến trình hòa bình tại Xy-ri.

Kể từ khi Nga bắt đầu chiến dịch không kích nhóm khủng bố IS tại Xy-ri từ cuối tháng 9-2015, cục diện chiến trường Xy-ri đã xoay chuyển nhanh chóng. Quân đội Chính phủ Xy-ri với sự hỗ trợ từ các đợt không kích của Nga đã giành lại nhiều thành phố và thị trấn đã bị mất trước đó, đồng thời nắm thế chủ động trên chiến trường. Điều này cũng tạo cho phía Chính phủ Xy-ri có lợi thế lớn trong các cuộc đàm phán hòa bình với phe đối lập đang diễn ra ở Giơ-ne-vơ (Thụy Sĩ).

Trong thông cáo chính thức của Văn phòng Tổng thống Xy-ri được Hãng thông tấn nhà nước SANA dẫn lại nêu rõ, quyết định rút quân khỏi Xy-ri của Mát-xcơ-va “phù hợp với việc duy trì trạng thái ngừng giao tranh cũng như tình hình trên thực địa”, cũng như căn cứ vào những thành công của quân đội Xy-ri và không quân Nga trong cuộc chiến chống khủng bố, lập lại hòa bình, an ninh cho nhiều vùng lãnh thổ của Xy-ri. Văn phòng Tổng thống Xy-ri cũng bác bỏ những thông tin từ phe đối lập cho rằng có sự tranh cãi hoặc có "vấn đề" giữa Mát-xcơ-va và Đa-mát dẫn đến việc Nga bắt đầu rút lực lượng khỏi Xy-ri. Thông cáo của văn phòng này khẳng định “đây là bước đi đã được cân nhắc kỹ và được thực hiện với sự phối hợp hoàn toàn giữa hai bên Nga và Xy-ri”. Thông cáo cũng nêu rõ, Nga cam kết tiếp tục ủng hộ Xy-ri trong cuộc chiến chống khủng bố và “không có sự thay đổi nào trong quan hệ quân sự và chính trị giữa Nga và Xy-ri”.

Trong phản ứng đầu tiên, Chính phủ Mỹ đã bày tỏ sự thận trọng trước quyết định rút quân bất ngờ của Nga. Trao đổi với báo giới, người phát ngôn Nhà Trắng Giô-sơ Ơ-nét (Josh Earnest) cho biết, Oa-sinh-tơn sẽ phải xem xét và đánh giá kỹ lưỡng các ý định của Nga.

Trước đó, trong cuộc điện đàm diễn ra ngày 14-3, giờ Oa-sinh-tơn, Tổng thống Mỹ Ba-rắc Ô-ba-ma (Barack Obama) đánh giá cao việc bạo lực thuyên giảm kể từ khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực tới nay, song cho rằng việc quân Chính phủ Xy-ri tiếp tục các hoạt động tấn công có nguy cơ làm xói mòn các nỗ lực vì hòa bình. Tổng thống Ô-ba-ma cũng hối thúc Tổng thống Pu-tin gây sức ép với Chính phủ của Tổng thống Xy-ri Ba-sa An Át-xát (Bashar al-Assad) ngừng mọi hoạt động quân sự có nguy cơ làm đổ vỡ lệnh ngừng bắn mong manh mới đạt được. Bên cạnh đó, Tổng thống Ô-ba-ma đã đề cập đến sự tiến triển trong việc triển khai các nỗ lực viện trợ nhân đạo tại Xy-ri và nhấn mạnh các lực lượng Chính phủ Xy-ri cần phải tạo điều kiện cho việc tiếp cận không giới hạn các hỗ trợ nhân đạo tại nước này.

Cộng đồng quốc tế đánh giá cao quyết định rút quân khỏi Xy-ri của Mát-xcơ-va. Chủ tịch luân phiên tháng 3 của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc I-xma-en Ga-xpa Mác-tin (Ismael Gaspar Martins) cho biết, các thành viên hội đồng hoan nghênh kế hoạch rút quân khỏi chiến trường Xy-ri của Nga. Ông Mác-tin lưu ý rằng, "bước đi tích cực" này là kết quả của sự hợp tác hiệu quả giữa Nga và Mỹ, đồng thời cho rằng tiếp sau việc Nga rút quân, thỏa thuận giải quyết xung đột ở Xy-ri có thể sẽ bước sang một trang mới. Trong khi đó, Ngoại trưởng I-ran Mô-ham-mát Gia-va Gia-ríp (Mohammad Javad Zarif) ngày 15-3 cho rằng động thái trên của Nga là một dấu hiệu tích cực đối với lệnh ngừng bắn tại quốc gia Trung Đông này.

BÌNH NGUYÊN