Quan chức NATO cũng hô hào các nước thành viên tăng chi tiêu quân sự để ứng phó với những nguy cơ và thách thức an ninh hiện nay.

Hãng tin AP cho hay, cuộc họp nói trên có sự tham gia của 250 nghị sĩ thuộc 28 quốc gia thành viên và các quốc gia đối tác của NATO, nhằm thảo luận về cách ứng phó của NATO với nhiều thách thức khác nhau trước thềm hội nghị thượng đỉnh của liên minh quân sự này vào tháng 7 tới.

Quang cảnh phiên họp ngày 30-5 của Hội đồng Nghị viện NATO. Ảnh: AP 

Trong tuyên bố đưa ra vào cuối cuộc họp, Hội đồng Nghị viện NATO kêu gọi các nước thuộc khối quân sự này cần bảo đảm an ninh cho các nước thành viên cảm thấy an ninh bị đe dọa, đặc biệt là vùng sườn phía Nam và Đông của NATO. Về quan hệ giữa NATO và Nga, tuyên bố nêu rõ, các nước NATO cần tiếp tục tìm kiếm giải pháp nhằm giảm căng thẳng với Mát-xcơ-va, đồng thời “tránh sai sót và đụng độ”. Phó tổng thư ký NATO A-lếch-xan-đơ Vê-sbâu (Alexander Vershbow) tuyên bố NATO vẫn duy trì đối thoại với Nga, nhưng không thể trở về trạng thái bình thường như trước.

Theo AFP, đại diện các nước thành viên NATO cũng cho rằng liên minh quân sự này phải chứng tỏ mình mạnh mẽ hơn để đối phó với thách thức từ Mát-xcơ-va. "Thách thức từ Nga là có thực và nghiêm trọng", Chủ tịch Hội đồng Nghị viện NATO Mai-cơn Tơ-nơ (Michael Turner) tuyên bố tại cuộc họp.

Trước đó, ngày 19-5, các ngoại trưởng NATO đã nhất trí áp dụng "cách tiếp cận hai chiều" với Nga, tức là vừa tiếp tục tăng cường khả năng phòng thủ, vừa theo đuổi đối thoại với Mát-xcơ-va. Tổng thư ký NATO Gien Xtôn-ten-bớc (Jens Stoltenberg) cũng kêu gọi NATO tránh "một cuộc chạy đua vũ trang mới" với Nga vì lợi ích chung.

Bên cạnh đó, tại cuộc họp ở Ti-ra-na, các quan chức NATO nhấn mạnh rằng, tại Hội nghị thượng đỉnh NATO dự kiến diễn ra vào tháng 7 tới tại Ba Lan, NATO cần thông qua quyết định tăng cường tiềm lực quân sự của khối và chi phí bảo đảm hậu cần tại các nước giáp ranh với Nga. Ông A-lếch-xan-đơ Vê-sbâu kêu gọi tất cả các nước thành viên NATO cần tăng chi tiêu quân sự lên 2% tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Cuộc họp nhất trí rằng các quốc gia thành viên NATO cần đạt mức chi tiêu trên trước năm 2020.

Liên quan đến vấn đề này, Tạp chí Financial Times số ra ngày 31-5 dẫn lời Tổng thư ký NATO Gien Xtôn-ten-bớc cho rằng, năm 2016, các nước châu Âu thuộc NATO dự kiến sẽ lần đầu tiên tăng chi tiêu quốc phòng sau nhiều năm, trong bối cảnh các mối đe dọa an ninh và sức ép từ cuộc khủng hoảng di cư ngày càng gia tăng. "Dự báo năm 2016, theo dữ liệu từ các nước trong NATO, sẽ là năm đầu tiên chi tiêu quốc phòng của các nước châu Âu tăng sau nhiều năm. Chúng ta đang đối mặt với các nguy cơ, thách thức an ninh nhiều hơn so với trước, chúng ta cần sự đoàn kết, sức mạnh và sự ổn định", ông Gien Xtôn-ten-bớc cho biết.

Tạp chí Financial Times cũng cho hay, hiện một số nước chủ chốt của châu Âu là thành viên NATO đã công khai tuyên bố tăng đáng kể ngân sách quốc phòng. Chẳng hạn như Lát-vi-a, nước giáp biên giới với Nga, khẳng định sẽ tăng ngân sách quốc phòng năm 2016 lên gần 60%, trong khi Ba Lan cũng thông báo tăng chi tiêu quốc phòng, dự kiến ở mức 9%. 

Năm 2015, chi tiêu quốc phòng của các thành viên châu Âu rơi vào khoảng 253 tỷ USD. Tuy nhiên, hiện chi tiêu quốc phòng trung bình của các nước này chỉ ở ngưỡng 1,43% GDP, chưa đạt mức chi 2% GDP như kêu gọi của NATO. Chi tiêu cho quốc phòng của các thành viên châu Âu đã giảm xuống dưới mức 2% kể từ năm 2008 dù trước đó, trong giai đoạn 1985-1989, mức chi tiêu trung bình cho quốc phòng tại các quốc gia này là 3,1% GDP.

Phó tổng thư ký NATO A-lếch-xan-đơ Vê-sbâu tiết lộ rằng, tại hội nghị thượng đỉnh ở Ba Lan vào tháng 7 tới, giới lãnh đạo NATO sẽ đưa ra những quyết định quan trọng nhằm tăng cường khả năng phòng thủ và răn đe của khối này.

ANH VŨ