Theo Reuters, tại cuộc họp báo chung, Tổng thống Mỹ Đ.Trăm đã tránh nhắc lại những tuyên bố từng gây sóng gió khi ông vận động tranh cử như cáo buộc Nhật Bản lợi dụng sự hỗ trợ an ninh của Mỹ và "đánh cắp" việc làm của người dân Mỹ, mà thay vào đó là tái khẳng định bảo đảm an ninh cho Nhật Bản trong bối cảnh có nhiều thách thức ở khu vực. "Chúng tôi cam kết bảo đảm an ninh của Nhật Bản. Quan hệ giữa hai nước và tình hữu nghị giữa hai dân tộc hiện rất sâu sắc. Chính quyền này cam kết sẽ đưa mối quan hệ đó gắn bó chặt chẽ hơn nữa", Reuters dẫn lời Tổng thống Mỹ Đ.Trăm.
Ông chủ Nhà Trắng khẳng định, Oa-sinh-tơn sẽ tiếp tục duy trì các thỏa thuận hợp tác quốc phòng lâu dài đã có giữa hai nước và ủng hộ quan hệ thương mại "tự do, công bằng, có đi có lại giữa hai bên". "Chúng ta sẽ hợp tác với nhau để thúc đẩy những lợi ích chung, những vấn đề mà chúng ta cùng chia sẻ trong khu vực, trong đó có vấn đề tự do hàng hải và phòng vệ chống lại nguy cơ hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên, cả hai vấn đề đó đều là những ưu tiên rất lớn của tôi", Tổng thống Đ.Trăm nhấn mạnh.
Tổng thống Mỹ Đ.Trăm và Thủ tướng S.A-bê tại Nhà Trắng. Ảnh: AP
Tại cuộc họp báo, hai nhà lãnh đạo đã nhất trí rằng, những cam kết về bảo vệ Nhật Bản của Mỹ cũng sẽ được áp dụng cho quần đảo Xên-ca-cư hiện do Tô-ki-ô kiểm soát trong khi Trung Quốc tuyên bố chủ quyền và gọi là Điếu Ngư trên Biển Hoa Đông.
Trong khi đó, Đài NHK dẫn tuyên bố chung được đưa ra sau cuộc gặp thượng đỉnh cho biết, hai nhà lãnh đạo đều nhất trí rằng, Mỹ sẽ tăng cường sự hiện diện tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương và Nhật Bản sẽ đóng vai trò quan trọng hơn trong mối quan hệ đồng minh giữa hai nước. Ông Đ.Trăm khẳng định, quan hệ đồng minh Mỹ-Nhật đóng vai trò nền tảng đối với hòa bình và ổn định tại khu vực Thái Bình Dương. Bên cạnh đó, hai nhà lãnh đạo cũng hối thúc Triều Tiên từ bỏ các chương trình hạt nhân và tên lửa đạn đạo của nước này. Hai nhà lãnh đạo cũng đã nhấn mạnh tầm quan trọng của tự do hàng không và hàng hải trên Biển Hoa Đông, đồng thời kêu gọi các bên liên quan tránh những hành động làm gia tăng căng thẳng trên Biển Đông.
Cũng trong tuyên bố chung, Tổng thống Đ.Trăm và Thủ tướng S.A-bê khẳng định, Mỹ và Nhật Bản cần đi đầu ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương trong việc tạo ra thị trường tự do và công bằng dựa trên các quy tắc. Nhật Bản sẽ tiếp tục thúc đẩy sự phát triển của khu vực trên cơ sở các sáng kiến hiện có. Tuy nhiên, hai nhà lãnh đạo đều không nêu rõ về việc liệu một thỏa thuận thương mại song phương sẽ được ưu tiên thay vì một hiệp định mang tính khu vực hay không.
Thủ tướng S.A-bê thông tin với báo giới rằng, ông hoàn toàn nắm rõ việc Tổng thống Đ.Trăm quyết định rút lui khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), tuy nhiên, Nhật Bản và Mỹ đã nhất trí về một khuôn khổ mới liên quan đến đối thoại kinh tế. Thủ tướng S.A-bê bày tỏ sự lạc quan rằng, các cuộc đối thoại sẽ có được những kết quả tốt đẹp, đồng thời cho biết, Nhật Bản đang tìm kiếm một bộ quy tắc thương mại có tính công bằng và phổ biến ở trong khu vực. Ông S.A-bê cho biết, Tô-ki-ô có thể cung cấp những công nghệ tiên tiến giúp ích cho chiến lược phát triển của ông Đ.Trăm và tạo ra việc làm mới tại Mỹ. Các cuộc đối thoại về kinh tế song phương sẽ được Phó thủ tướng T.A-xô (Taro Aso) và Phó tổng thống M.Pen-xơ (Mike Pence) dẫn đầu.
Reuters cho rằng, những tuyên bố của ông chủ Nhà Trắng được coi là thắng lợi đối với Thủ tướng S.A-bê, bởi chuyến thăm của ông đến Mỹ là nhằm xây dựng mối quan hệ hữu nghị, tin tưởng lẫn nhau cũng như để gửi đi thông điệp rằng, liên minh giữa hai nước là không thể lung lay. Theo tuyên bố chung, Tổng thống Mỹ Đ.Trăm đã nhận lời mời của Thủ tướng S.A-bê sẽ thăm chính thức Nhật Bản trong năm 2017.
VĨNH AN