Tổng thống Mỹ B.Ô-ba-ma gặp Chủ tịch Cu-ba Ra-un Ca-xtơ-rô trong chuyến công du tới Cu-ba tháng 3-2016. Ảnh: Reuters
Chính sách có tên "Chân ướt, chân ráo" được ban hành từ năm 1995 dưới thời Tổng thống B.Clin-tơn (Bill Clinton) được Mỹ áp đặt chỉ riêng với người dân Cu-ba. Theo đó, cho phép đa số người dân Cu-ba, nếu đã đặt chân lên đất Mỹ sẽ được hưởng quy chế thường trú sau một năm. Những người nhập cư từ các quốc gia khác đến Mỹ mà không có thị thực sẽ ngay lập tức bị bắt giữ và trục xuất. Việc chấm dứt chính sách "chân ướt, chân ráo" đồng nghĩa với việc những người nhập cư Cu-ba sẽ không còn được hưởng sự tiếp nhận ưu đãi hơn từ chính quyền Mỹ như trong vài thập thập kỷ qua. Chính phủ Cu-ba đã lên tiếng phản đối chính sách này của Mỹ, xem đây như biện pháp “hút chất xám” ở quốc đảo Ca-ri-bê này.
Theo Tổng thống Mỹ B.Ô-ba-ma, với sự thay đổi chính sách mới này, Mỹ vẫn tiếp tục hoan nghênh người dân Cu-ba đến Mỹ như những người dân quốc gia khác, song theo đúng thủ tục pháp lý của Mỹ. Báo USA Today dẫn nguồn tin từ một quan chức cao cấp không nêu tên trong chính quyền của Tổng thống B.Ô-ba-ma cho biết, Mỹ và Cu-ba đã mất nhiều tháng để thảo luận về sự thay đổi chính sách này. Cũng theo người này, sự thay đổi chính sách đó sẽ có hiệu lực tức thì. Trong khi đó, một quan chức Quốc hội Mỹ xác nhận, đã được chính quyền thông báo về quyết định này.
Chính phủ Cu-ba đã hoan nghênh quyết định chấm dứt chính sách mở cửa kéo dài hàng thập kỷ của Mỹ đối với người di cư Cu-ba, đồng thời gọi đây là "một bước tiến quan trọng trong quan hệ song phương". Trong tuyên bố, Chính phủ Cu-ba nhận định, việc dỡ bỏ chính sách này là nhằm bảo đảm sự an toàn, trật tự đối với việc di trú của người dân hai nước. Tuy nhiên, tuyên bố của Chính phủ Cu-ba kêu gọi Quốc hội Mỹ nhanh chóng gỡ bỏ Đạo luật Điều chỉnh năm 1966, một biện pháp được thông qua dưới thời Tổng thống Mỹ Lin-đơn B.Giôn-xơn (Lyndon B.Johnson) cho phép người Cu-ba tị nạn tại Mỹ có cơ hội trở thành công dân Mỹ sau một năm, vì cho rằng chính sách này không phù hợp với bối cảnh quan hệ song phương. Cu-ba còn khẳng định tuân thủ nguyên tắc trong thỏa thuận về di cư giữa hai nước, trong đó có việc bảo đảm quyền đi lại và di trú của công dân nước này. Phía Cu-ba đã đồng ý bắt đầu tiếp nhận những người Cu-ba bị Mỹ trục xuất, điều mà La Ha-ba-na đã từ chối trong nhiều thập kỷ qua.
Quyết định trên được đưa ra trong bối cảnh Tổng thống Ô-ba-ma tìm cách củng cố di sản của mình với việc cải thiện quan hệ với đảo quốc Ca-ri-bê và một tuần trước khi Tổng thống đắc cử Đ.Trăm (Donald Trump) nhậm chức. Trước đó, ông Trăm cho biết sẽ đàm phán lại thỏa thuận này với Cu-ba. Tuy nhiên, việc chấm dứt chính sách này cũng phù hợp với chính sách nhập cư mà ông Trăm từng tuyên bố, dù ông cũng chỉ trích những hành động của ông Ô-ba-ma nhằm cải thiện quan hệ với Cu-ba.
Việc Oa-sinh-tơn dỡ bỏ chính sách "chân ướt, chân ráo" được nhìn nhận là tín hiệu tích cực nữa trong nỗ lực hàn hắn quan hệ song phương suốt hai năm qua sau khi Tổng thống Ô-ba-ma và Chủ tịch Cu-ba Ra-un Ca-xtơ-rô (Raul Castro) cùng tuyên bố bình thường hóa quan hệ ngoại giao. Động thái này cũng cho thấy nỗ lực của Tổng thống Ô-ba-ma trong việc thúc đẩy quan hệ song phương trước khi ông mãn nhiệm.
NGỌC HÀ