Giọt nước tình người

Dòng sông từ trên trời

Ran-gia-than, quê hương ông Bha-oa-ti A-gra-oan, là một trong những khu vực khô cằn nhất của Ấn Độ. Ở nhiều ngôi làng tại vùng này, đất nứt nẻ, giếng khô cạn, thiếu nước là câu chuyện muôn thuở. Mỗi ngày phụ nữ và trẻ em phải đi bộ nhiều dặm xa nhà để lấy nước về cho gia đình. Họ thậm chí phải rửa chén bát bằng cát hay tro thay vì dùng nước. Tình trạng khô hạn chưa bao giờ giảm mà chỉ ngày càng tăng. Chưa kể tới hơn nửa lượng nước sinh hoạt ở Ran-gia-than không đáp ứng các tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới vì hàm lượng fluoride và muối quá cao. Ở một số ngôi làng, người dân phải phụ thuộc hoàn toàn nguồn nước từ các xe bồn chở tới.

12 năm qua, ông A-gra-oan đã chiến đấu không ngừng với cuộc khủng hoảng nước sạch tại quê nhà. Sau khi gây dựng sự nghiệp tại Mỹ, ông đã trở về và áp dụng những kiến thức, kinh nghiệm có được để tìm ra giải pháp chống hạn lâu dài cho quê hương. Thông qua tổ chức phi lợi nhuận Sustainable Innovations, ông A-gra-oan tạo ra Aakash Ganga-mạng lưới thu trữ nước mưa bao gồm các mái nhà, máng dẫn, ống nước và các bể chứa ngầm dưới đất. Hệ thống này thu giữ toàn bộ nước mưa từ tháng 7 tới tháng 9 ở Ran-gia-than. Với cách đó, ông A-gra-oan đã giúp 10.000 người dân trong 6 ngôi làng có đủ nước sạch, an toàn dùng suốt cả năm.

Không còn phải đi xa để lấy nước, những người phụ nữ có thể giúp tạo thêm nguồn kinh tế cho gia đình. Những đứa trẻ, đặc biệt là các bé gái có cơ hội đến trường. Nhiều người cho biết, các vấn đề về sức khỏe của họ cũng giảm rõ rệt. Và thậm chí, theo lời họ, đàn bò cũng cho sản lượng sữa gấp 2 lần lúc trước. Tất cả thành quả đó càng thúc đẩy thêm quyết tâm của ông A-gra-oan. “Năm nay tôi đã 70 tuổi. Có lẽ tôi chỉ còn khoảng 10 năm nữa để làm việc. Lúc này tôi giống như U-xa-in Bon-tơ (Usain Bolt), vận động viên chạy nước rút... Và tôi sẽ chạy nhanh nhất có thể để hoàn thành sứ mệnh của mình”, ông chia sẻ.

Cùng chung tay góp sức

Khi bắt đầu công việc, ông A-gra-oan nhận ra rằng thu trữ nước mưa không quan trọng bằng cách phân phối chúng sao cho công bằng. Vì vậy hệ thống Aakash Ganga đã được thiết kế để có thể cung cấp nước cho toàn bộ cộng đồng dân cư. “Chúng tôi lấy nước mưa từ các nóc nhà dân chảy xuống hệ thống máng và ống nước. Một nửa được trữ tại các gia đình. Phần còn lại sẽ chảy đến bể chứa nước công cộng, được xây trong khu đất do chính quyền địa phương cấp phép. Bể chứa công cộng là dành cho những gia đình có nhà mái tranh không thể thu giữ lại nước mưa. Chúng tôi cũng sử dụng đất công đó để trồng trọt, sau đó bán sản phẩm nông nghiệp và dùng số tiền thu được bảo dưỡng hệ thống”, ông A-gra-oan chia sẻ về cách vận hành hệ thống Aakash Ganga.

Tuy nhiên, ông A-gra-oan khẳng định để hệ thống vận hành được lâu dài, điều quan trọng là sự ủng hộ của cộng đồng. Sau khi trăn trở với việc làm thế nào để tất cả mọi người đều trở thành một phần của hệ thống, ông A-gra-oan nảy ra ý tưởng kết hợp truyền thống văn hóa vào việc bảo vệ nguồn nước. Chẳng hạn, Jalwa Puja là lễ cầu nguyện bên giếng sau khi một đứa trẻ ra đời. Ông A-gra-oan đã mời các gia đình tới làm lễ tại bể chứa nước công cộng, tặng bánh kẹo và đề nghị họ giúp bảo vệ nguồn nước khỏi ô nhiễm. Sau đó thông điệp này nhanh chóng được truyền đến những người xung quanh. Chẳng mấy chốc, tất cả mọi người đều thấy trách nhiệm của mình trong việc bảo vệ nguồn nước chung.

Không những thế, nhóm của ông A-gra-oan còn tăng cường các mối liên kết xã hội. Những bể chứa đều được làm bằng bê tông và cần một người thợ xây dựng nó. Với cách khắc tên của người thợ hoặc tên người ông của họ lên mỗi bể chứa, người thợ sẽ cảm thấy hãnh diện, từ đó có ý thức trách nhiệm với công việc và chủ động giảm bớt chi phí xây dựng. Mục đích của ông A-gra-oan là ghi nhận càng nhiều càng tốt sự đóng góp của người dân với công trình chung. Được như thế, người dân cảm thấy họ có quyền sở hữu và hãnh diện về nó.

Ông Bha-oa-ti A-gra-oan và những đứa trẻ tại Ran-gia-than uống nước mưa từ hệ thống Aakash Ganga. Ảnh: CNN 

Hãy quan tâm người khác trước khi nghĩ tới bản thân

Chia sẻ về công việc “vác tù và hàng tổng” của mình, ông A-gra-oan nói: “Ở nhiều nơi trên thế giới, người ta chẳng bao giờ phải nghĩ về nước. Nhưng ở không ít nơi khác, nước lại là nỗi trăn trở ngày đêm. Sứ mệnh của tôi là chấm dứt tình trạng thiếu nước, không chỉ ở Ấn Độ, mà là toàn cầu”. Ông A-gra-oan cũng cho rằng chính mẹ là người đã dạy ông bài học về tình người, bài học mà cho tới tận bây giờ vẫn còn ghi sâu trong trái tim và tiếp thêm cho ông sức mạnh để hoàn thành sứ mệnh của mình.

“Thời thơ ấu sống tại quê nhà, mỗi sáng sau khi ngủ dậy, tôi đều giúp mẹ đi lấy nước. Đến một ngày có cô gái trẻ nhờ tôi lấy hộ vài bình nước nhưng tôi giả vờ lờ đi như không nghe thấy. Mẹ tôi đã chứng kiến sự việc và bà bảo tôi rằng: Con có biết sự khác biệt giữa một con thú bị lạc và con người? Những con thú khi bị lạc sẽ chỉ tìm cách lấp đầy dạ dày của chúng. Còn nếu là con người thì sẽ quan tâm đến dạ dày của người khác”, ông A-gra-oan chia sẻ câu chuyện vốn đã in sâu vào tâm trí ông hàng chục năm qua.

Thế rồi khi công việc kinh doanh không còn thuận lợi, năm 2003, ông A-gra-oan đã nghĩ mình cần bắt đầu một cuộc phiêu lưu mới cùng với một vài người bạn. Ông kể lại rằng: “Chúng tôi đã bàn về tình trạng khan hiếm nước sạch tại quê hương Ấn Độ và số tiền mà chúng tôi đã quyên góp. Một người bạn của tôi đã đập bàn khá mạnh và nói: Có điều gì khác biệt sao nếu thậm chí cậu có mang 100 triệu USD tới Ấn Độ? Và sau đó là khoảng lặng hoàn toàn. Chúng tôi nhận ra rằng chỉ có tiền thì không mang lại bất kỳ một điều khác biệt nào. Và đó là khi những lời mẹ tôi nói 60 năm trước đột ngột xuất hiện trong tâm trí tôi và tôi quyết định: Tôi sẽ đi tìm một giải pháp bền vững cho vấn đề nước sinh hoạt”. Và câu chuyện về người đàn ông 70 tuổi mang những giọt nước thấm đẫm tình người tưới mát cho nhiều ngôi làng tại Ran-gia-than đã bắt đầu như thế đó.

NGỌC THƯ