Tích cực nghiên cứu, phát triển nghệ thuật quân sự, quốc phòng trong tình hình mới

Một là, tham mưu xây dựng, thực hiện đồng bộ hệ thống các chiến lược về  QS, QP và BVTQ.

Trong nhiệm kỳ 2020-2025, trên cơ sở các chiến lược đã có, Quân ủy Trung ương đã chỉ đạo cơ quan chức năng chủ động nghiên cứu tham mưu, đề xuất với Đảng, Nhà nước ban hành nghị quyết, chiến lược về phòng thủ dân sự, về chiến lược BVTQ trong tình hình mới (Nghị quyết số 44-NQ/TW); từng bước bổ sung, hoàn thiện hệ thống chiến lược về QS, QP, đóng vai trò “cẩm nang giữ nước” trong thời kỳ mới.

Trong nghệ thuật giữ nước, phương châm chỉ đạo được đặc biệt quan tâm; quan điểm “dựa vào dân, dân là gốc”, nhân dân là trung tâm, chủ thể được cụ thể hóa trong chiến lược BVTQ; đặc biệt nhấn mạnh tinh thần yêu nước, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, ý chí tự lực, tự cường của con người Việt Nam, nhất là thế hệ trẻ; xây dựng “thế trận lòng dân" vững chắc, yên dân là nhân tố quyết định thắng lợi của sự nghiệp xây dựng và BVTQ.

Tàu tên lửa của Lữ đoàn 170 (Vùng 1 Hải quân) thực hành bắn đạn thật trên biển. Ảnh: ĐOÀN HIỆP

Một điểm mới rất quan trọng là tham mưu với Đảng, Nhà nước ban hành nghị quyết, chiến lược về phòng thủ dân sự. Trong tư duy mới về BVTQ không chỉ ngăn ngừa, đánh bại chiến tranh xâm lược mà ta còn chú trọng cả việc phòng thủ dân sự, phòng, chống, khắc phục hậu quả chiến tranh, thiên tai, dịch bệnh, thảm họa môi trường... các thách thức an ninh phi truyền thống. Đây là chiến lược đỉnh cao của nghệ thuật dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam.

Hai là, phát triển nghệ thuật xây dựng tổ chức lực lượng thực hiện nhiệm vụ QS, QP và BVTQ.

Trên cơ sở tham mưu xây dựng, tổ chức lực lượng quốc phòng gồm lực lượng toàn dân và LLVT nhân dân; nhất quán quan điểm quốc phòng toàn dân, chiến  tranh nhân dân, QUTƯ, Bộ Quốc phòng đã chỉ đạo nghiên cứu tham mưu với Đảng, Nhà nước chăm lo xây dựng lực lượng quốc phòng toàn dân thông qua việc tăng cường công tác giáo dục quốc phòng, an ninh cho hệ thống chính trị và toàn dân, coi xây dựng “thế trận lòng dân” là nền tảng của thế trận quốc phòng, BVTQ.

Trong xây dựng LLVT, kết quả nổi bật là tham mưu cho Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 05-NQ/TW, đồng thời QUTƯ ban hành Nghị quyết số 230-NQ/QUTW về tổ chức Quân đội nhân dân Việt Nam giai đoạn 2021-2030 và những năm tiếp theo. Lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng tổ chức Quân đội tinh, gọn, mạnh, tiến lên hiện đại; ban hành bộ tiêu chí xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam hiện đại. Thành lập lực lượng tác chiến mới và một số binh đoàn, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ BVTQ từ sớm, từ xa, trong tình hình mới.

Có nhiều chủ trương, đề án xây dựng lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh rộng khắp; lực lượng dự bị động viên hùng hậu, nâng cao chất lượng chuyên môn quân sự; tổ chức lại lực lượng Bộ đội Biên phòng ở cấp tỉnh trực thuộc Bộ CHQS tỉnh. Đã có nhiều chương trình, đề án xây dựng lực lượng dân quân khu vực biên giới, hải đội dân quân thường trực làm nhiệm vụ trên biển, đảo, tổ chức cụm phòng thủ khu vực ở các địa phương khi sáp nhập, điều chỉnh địa giới hành chính và thực hiện chính quyền địa phương hai cấp. Chỉ đạo các đơn vị Quân đội, dân quân tự vệ phối hợp chặt chẽ với lực lượng Công an thực hiện tốt nhiệm vụ quốc phòng và bảo vệ an ninh, trật tự, an toàn xã hội, nhất là ở cơ sở.

Ba là, phát triển lý luận về hình thái chiến tranh, loại hình, phương thức tác chiến chiến lược.

Điểm nhấn trong nhiệm kỳ là đã nghiên cứu xác định rõ các hình thái chiến tranh, nhiều loại hình tác chiến mới. Trước sự biến đổi phức tạp của xung đột, chiến tranh và sự phát triển của khoa học-công nghệ trên thế giới, đã nghiên cứu, khái quát chỉ ra 5 hình thái chiến tranh; 8 loại hình tác chiến chiến lược và bổ sung, phát triển nghệ thuật lãnh đạo, chỉ đạo, chỉ huy, điều hành tiến hành chiến tranh nhân dân trong điều kiện mới; phát triển lý luận về nghệ thuật chiến dịch, chiến lược, nghệ thuật phân loại các chiến trường, môi trường tác chiến; phát triển phương thức BVTQ và phương thức tác chiến phòng thủ chiến lược; tiến công tổng hợp, tác chiến không gian mạng trong chiến tranh nhân dân BVTQ.

Bên cạnh đó, còn tích cực nghiên cứu lý luận tác chiến liên hợp; tác chiến tiến công đánh địch đổ bộ đường không chiến lược, nghệ thuật chiến dịch tiến công tổng hợp; bổ sung quyết tâm BVTQ, lý luận về đấu tranh quốc phòng, xây dựng tuyến phòng thủ, vành đai an ninh BVTQ từ sớm, từ xa, từ bên ngoài lãnh thổ, biên giới hành chính quốc gia... 

Bốn là, chỉ đạo xây dựng phòng thủ quân khu, khu vực phòng thủ, tạo thế bố trí phòng thủ liên hoàn, vững chắc trên từng địa bàn và phạm vi cả nước.

Xây dựng thế trận QS, QP, thế trận BVTQ là nội dung hết sức quan trọng trong nghệ thuật QS, QP. Đã lãnh đạo tiến hành quy hoạch tổng thể đất quốc phòng, công trình phòng thủ, công trình chiến đấu, sân bay, bến cảng, công trình ngầm, công trình lưỡng dụng; các đề án về phòng, chống phương tiện không người lái, đóng tàu quân sự; điều chỉnh quy hoạch tổng thể thế bố trí quốc phòng phù hợp với quyết tâm BVTQ.

Chỉ đạo xây dựng phòng thủ quân khu, khu vực phòng thủ và phòng thủ dân sự bảo đảm tính cơ động, linh hoạt, liên hoàn, vững chắc; thực hiện hiệu quả “bốn tại chỗ”; chủ động phát triển công nghiệp quốc phòng tự lực, tự cường, lưỡng dụng hiện đại, làm cho thực lực, tiềm lực, thế trận quốc phòng được tăng cường, sức mạnh BVTQ được nâng lên, góp phần giữ vững độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, tạo môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước.

Trong nghệ thuật phòng thủ đất nước, nhất quán với quan điểm kết hợp chặt chẽ phát triển kinh tế-xã hội với bảo đảm quốc phòng, an ninh, thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng với điểm mới là bổ sung thêm thành tố đối ngoại thành kết hợp kinh tế, văn hóa, xã hội, đối ngoại với quốc phòng, an ninh và quốc phòng, an ninh với kinh tế, văn hóa, xã hội, đối ngoại, tạo sự thống nhất, toàn diện trong kết hợp. Tham mưu với Bộ Chính trị ban hành 2 kết luận về tăng cường tiềm lực quốc phòng kết hợp phát triển kinh tế-xã hội trên các hướng chiến lược của Tổ quốc...

Những kết quả phát triển nghệ thuật QS, QP trong nhiệm kỳ qua đã góp phần quan trọng thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ XI, đồng thời có vai trò định hướng, dẫn dắt hoạt động QS, QP trong tương lai luôn đúng chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước, phát huy ưu thế độc đáo của nghệ thuật quân sự nước nhà, bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong kỷ nguyên mới.

Đại tá LÊ VĂN HƯỞNG, Viện Chiến lược và Lịch sử Quốc phòng Việt Nam

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc phòng an ninh xem các tin, bài liên quan.