Một trong những giải pháp mang tính đột phá là triển khai phương thức quản lý tài chính công đoàn hai cấp. Đây không chỉ là sự điều chỉnh về nghiệp vụ, mà còn là bước đi chiến lược nhằm tăng cường kỷ luật, kỷ cương, bảo đảm công khai, minh bạch, tập trung nguồn lực tài chính để nâng cao chất lượng chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp chính đáng của đoàn viên công đoàn (ĐVCĐ), người lao động.

Triển khai bước đầu: Hội nghị ở nhiều đơn vị

Ngày 23-9-2025, tại Trường Cao đẳng Công nghiệp Quốc phòng, Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng, Ban Công đoàn Quốc phòng phối hợp tổ chức hội nghị triển khai phương thức quản lý tài chính công đoàn hai cấp.

Tại hội nghị, các đại biểu được quán triệt các văn bản, hướng dẫn của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam. Nhiều nội dung vướng mắc từ thực tiễn, nhất là các hoạt động thu - chi kinh phí, đoàn phí công đoàn, đã được thảo luận sôi nổi và giải đáp cụ thể.

Đại tá Nguyễn Văn Đề, Trưởng ban Công đoàn Quốc phòng quán triệt, triển khai thực hiện phương thức tài chính công đoàn hai cấp tại Hội nghị tháng 10-2025.

Trước đó Ban Công đoàn Quốc phòng cũng đã phối hợp với Công ty Cổ phần 26, Tổng cục Hậu cần - Kỹ thuật và Binh đoàn 19 tổ chức các hội nghị triển khai phương thức quản lý tài chính công đoàn hai cấp.

Tại hội nghị, những vấn đề về đặc thù sản xuất, khó khăn trong quản lý, cũng như các kiến nghị nhằm chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho cán bộ, ĐVCĐ, người lao động đã được trao đổi thẳng thắn. Các ý kiến đều nhấn mạnh rằng, triển khai quản lý tài chính hai cấp sẽ giúp hạn chế chồng chéo, giảm thủ tục, nâng cao tính kỷ luật tài chính và tạo điều kiện để tập trung nguồn lực chăm lo cho người lao động tốt hơn.

Theo đó, thực hiện phương thức quản lý tài chính công đoàn hai cấp, các tổ chức công đoàn được hướng dẫn cụ thể phương thức thu chi kinh phí công đoàn.

Về thu kinh phí công đoàn: Doanh nghiệp, đơn vị đóng 2% kinh phí công đoàn mỗi tháng một lần, cùng thời điểm đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc cho người lao động vào tài khoản chuyên thu của Ban Công đoàn Quốc phòng. Từ tài khoản chuyên thu, ngân hàng thực hiện trích về tài khoản của công đoàn cơ sở theo tỷ lệ quy định.

Về thu đoàn phí công đoàn: Đoàn phí công đoàn phân cấp cho công đoàn cơ sở thu và nộp về cấp trên (Ban Công đoàn Quốc phòng) theo quy định.

Về chi tài chính công đoàn: Các khoản chi được quy định cụ thể, thực hiện theo đúng nguyên tắc, bảo đảm công khai, minh bạch và sử dụng đúng mục đích. Nguồn chi tập trung cho những nhiệm vụ trọng yếu như: Phục vụ nhiệm vụ chính trị; chăm lo, cải thiện đời sống vật chất, tinh thần của người lao động; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị, phổ biến giáo dục pháp luật, tổ chức các phong trào thi đua và các hoạt động thiết thực khác của công đoàn.

 Hội nghị triển khai thực hiện phương thức quản lý tài chính công đoàn hai cấp.

Việc thực hiện phương thức quản lý tài chính công đoàn hai cấp sẽ tăng cường trách nhiệm của Ban chấp hành công đoàn cơ sở, đặc biệt là vai trò trách nhiệm của chủ tịch công đoàn cơ sở và cán bộ công đoàn được phân công làm tài chính công đoàn ở cơ sở; nâng cao chất lượng xây dựng kế hoạch, lập dự toán, chấp hành dự toán, tổ chức quyết toán của công đoàn cơ sở, bảo đảm mọi khoản thu - chi đều được giám sát tập trung, minh bạch, giảm thiểu tình trạng sai lệch, thất thoát.

Thực tiễn triển khai và những vấn đề đặt ra

Qua các hội nghị triển khai bước đầu, đa số đơn vị, doanh nghiệp đều bày tỏ sự đồng thuận cao với phương thức quản lý tài chính công đoàn hai cấp. Tuy vậy, thực tiễn vẫn đặt ra một số vấn đề cần quan tâm: Nhiều công đoàn cơ sở đóng quân phân tán ở địa bàn xa, mô hình sản xuất khác nhau, nên việc tập trung quản lý còn gặp khó khăn; năng lực đội ngũ cán bộ tài chính công đoàn chưa đồng đều; hệ thống công nghệ thông tin phục vụ công tác quản lý tài chính chưa đồng bộ.

Để khắc phục những khó khăn, bất cập trong triển khai theo phương thức mới, cần có sự chỉ đạo, hướng dẫn chặt chẽ của Ban Công đoàn Quốc phòng, sự phối hợp của đơn vị, doanh nghiệp và của công đoàn cơ sở; tăng cường tập huấn, bồi dưỡng cán bộ; cung cấp phần mềm và công cụ quản lý hiện đại; đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát nhằm bảo đảm việc triển khai đúng quy định, kịp thời tháo gỡ vướng mắc, đưa phương thức quản lý mới nhanh chóng đi vào nền nếp.

Quản lý tài chính công đoàn hai cấp không chỉ đơn thuần là một phương thức quản lý mới, mà còn là một bước đột phá quan trọng trong công tác công đoàn Quân đội hiện nay. Khi nguồn lực tài chính được quản lý minh bạch, tập trung, hiệu quả, vai trò của tổ chức công đoàn trong chăm lo, bảo vệ quyền lợi người lao động sẽ được khẳng định mạnh mẽ và chủ động hơn.

Việc triển khai quản lý tài chính công đoàn hai cấp trong Công đoàn Quân đội là yêu cầu tất yếu trong tiến trình đổi mới, sắp xếp tổ chức công đoàn theo tinh thần Nghị quyết 60-NQ/TW. Bước đi này sẽ góp phần nâng cao kỷ luật, kỷ cương tài chính, tập trung nguồn lực để chăm lo cho người lao động, đồng thời tiếp tục khẳng định vai trò của tổ chức công đoàn trong Quân đội.

Đồng thời, đây là bước chuyển quan trọng, mở ra giai đoạn phát triển mới cho hoạt động công đoàn trong Quân đội nhân dân Việt Nam, góp phần xây dựng tổ chức công đoàn vững mạnh, góp phần vào sự nghiệp xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại.