Thực hiện nghiêm đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy ở Quân chủng Hải quân. Ảnh Trọng Thiết

Thực hiện Nghị quyết 32/NQ-CP của Chính phủ về: “Một số giải pháp cấp bách nhằm kiềm chế tai nạn giao thông và ùn tắc giao thông”, từ ngày 15-12, khi đi mô tô, xe gắn máy trên tất cả các tuyến đường, bắt buộc mọi người phải đội mũ bảo hiểm (MBH). Trên thực tế, các đơn vị quân đội đã tiên phong triển khai thực hiện từ ngày 15-11 (trước 1 tháng). Qua một tháng thực hiện, các đơn vị quân đội đã có những kết quả bước đầu. Hy vọng những kinh nghiệm của quân đội, phần nào giúp các địa phương, cơ quan tổ chức, duy trì việc đội MBH khi đi mô tô, xe gắn máy trên địa bàn cả nước.

 

Đội MBH đã trở thành nền nếp trong toàn quân

Các đơn vị quân đội đã tổ chức quán triệt, thực hiện Nghị quyết 32 của Chính phủ rất chủ động và linh hoạt. Ngay sau khi có Chỉ thị 128-CT-BQP của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, 100% các đầu mối đơn vị trong toàn quân đều có chỉ thị, nghị quyết, kế hoạch thực hiện về việc bảo đảm an toàn giao thông nói chung và đội MBH khi đi mô tô, xe gắn máy nói riêng. Cục Quân huấn, Bộ Tổng tham mưu cho biết: Các cơ quan chức năng của Cục đã tiến hành khảo sát ở 26 đơn vị trong toàn quân. Kết quả cho thấy: có 15 đơn vị ra chỉ thị, 7 đơn vị ra nghị quyết chuyên đề và 4 đơn vị lồng ghép nội dung bảo đảm an toàn giao thông, quy định đội MBH vào kế hoạch thực hiện “Năm Điều lệnh”.

Nghị quyết 32/NQ-CP quy định việc thực hiện đội MBH bắt buộc trên mọi tuyến đường từ 15-12, Chỉ thị 128 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng quy định thực hiện từ ngày 15-11, nhưng trên thực tế, các đơn vị quân đội triển khai có nền nếp từ rất lâu. Điển hình là Tổng cục Hậu cần. Các cơ quan, đơn vị thuộc Tổng cục thường xuyên tuyên truyền, vận động quân nhân, công nhân viên chức quốc phòng thực hiện đội MBH khi đi mô tô, xe gắn máy. Từ ngày 1-8-2007, quy định đội MBH đã trở thành bắt buộc với các đối tượng được phép sử dụng mô tô, xe gắn máy. Binh chủng Hóa học cũng chỉ đạo các đơn vị thực hiện quy định bắt buộc đội MBH đối với các đối tượng được phép sử dụng mô tô, xe gắn máy trên tất cả các tuyến đường ngay từ ngày 1-9-2007. Các đơn vị quy định rất khắt khe về đối tượng được phép sử dụng mô tô, xe máy nên số lượng mô tô, xe gắn máy trong quân đội giảm mạnh. Ví dụ như ở Đoàn B25 (Binh đoàn Hương Giang), cách đây 1 năm, có khoảng 1.200 xe gắn máy, nhưng cho đến nay chỉ còn hơn 400 xe. Ngoài các loại giấy tờ cá nhân theo quy định, quân nhân được phép sử dụng mô tô, xe gắn máy dứt khoát phải có MBH đủ chất lượng. “Đã lên xe là phải đội mũ bảo hiểm” trở thành khẩu hiệu hành động của các đơn vị thuộc Binh đoàn Hương Giang. Để bảo đảm thống nhất về chủng loại, chất lượng, màu sắc MBH trong điều kiện và khả năng cho phép nhiều cơ quan, đơn vị, điển hình như Cơ quan Bộ Tổng tham mưu, đã tổ chức đặt mua mũ có chất lượng cấp cho các đối tượng được phép sử dụng mô tô, xe gắn máy. Thượng tá Nguyễn Xuân Thành, Chính trị viên phân đội 19, Trường sĩ quan Lục quân 1 cho biết: Nhà trường quy định, đối với người sử dụng phương tiện chưa có MBH thì kiên quyết đình chỉ tham gia giao thông. Cùng với ký kết giao ước thi đua giữa các tập thể, các đơn vị còn yêu cầu từng cá nhân làm cam kết triệt để chấp hành đội MBH khi đi mô tô, xe gắn máy trên mọi tuyến đường. Ngoài ra, từng thành viên còn có trách nhiệm vận động gia đình, người thân và nhân dân trong tổ dân phố, khu dân cư thực hiện đội MBH khi đi mô tô, xe gắn máy... Theo đánh giá của Ủy ban An toàn Giao thông quốc gia: Quân đội là một trong những đơn vị thực hiện tốt nhất công tác an toàn giao thông nói chung và việc đội MBH nói riêng.

Kinh nghiệm bước đầu

Điều dễ nhận thấy là hầu hết quân nhân, công nhân viên chức quốc phòng đều nhận thức rõ ý nghĩa, tác dụng của việc đội MBH khi đi mô tô, xe gắn máy, thực hiện quy định này một cách tự giác vì sự an toàn tính mạng của chính mình và người thân chứ không phải để đối phó với lực lượng chức năng hay vì sợ phạt 150 - 200 nghìn đồng. Để xây dựng ý thức tự giác cho mọi người phải đặc biệt chú ý tìm tòi, đổi mới, nội dung, hình thức, biện pháp tuyên truyền, giáo dục. Ngoài những biện pháp quen thuộc như diễn đàn, tọa đàm, hội thi... nhiều đơn vị quân đội còn mời các bác sĩ, chuyên gia, cảnh sát giao thông nói chuyện về Luật Giao thông và ý nghĩa, tác dụng của MBH, sự nguy hại của chấn thương sọ não với tính mạng con người. Việc làm này có tác dụng rất lớn trong nâng cao ý thức cho quân nhân, công nhân viên chức quốc phòng.

Để việc thực hiện đội MBH có hiệu quả, các đơn vị quân đội đều chỉ đạo điểm, triển khai sớm ở một vài đầu mối sau đó rút kinh nghiệm trước khi thực hiện đồng loạt. Nhưng để đơn vị điểm thực sự là điển hình, trở thành điểm sáng để các đơn vị khác học tập thì phải có sự quan tâm đầu tư đúng mức cả về lãnh đạo, chỉ huy và công tác bảo đảm. Đây cũng là kinh nghiệm của Đoàn Đắc Tô (Binh đoàn Tây Nguyên). Sau khi rút kinh nghiệm chỉ đạo điểm, đoàn đã đặt mục tiêu xây dựng mỗi đơn vị trở thành một điểm sáng về thực hiện an toàn giao thông nói chung và đội MBH khi đi mô tô, xe gắn máy nói riêng. Ở đoàn Đắc Tô mọi người đều thực hiện nghiêm yêu cầu không tham gia giao thông bằng mô tô, xe gắn máy khi chưa đội MBH.

Đi đôi với đổi mới tuyên truyền, giáo dục phải tăng cường công tác quản lý, tổ chức thực hiện. Để tránh tình trạng “đầu voi đuôi chuột”, các đơn vị duy trì thường xuyên và tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm khắc những cá nhân vi phạm. Đại tá Ngô Đăng Khoa, đoàn trưởng Đoàn M44 (Bộ Tổng tham mưu) cho biết: Các đối tượng thuộc diện được sử dụng mô tô, xe gắn máy khối cơ quan Bộ Quốc phòng đều có MBH. Từ ngày 5 đến ngày 12-12, qua kiểm tra của lực lượng kiểm soát quân sự có 5 trường hợp không đội MBH. Đơn vị đã nhắc nhở, chấn chỉnh nghiêm túc và ngay sau đó các trường hợp vi phạm đã có MBH. Tại đoàn B12, Binh đoàn Quyết Thắng; B16, Quân khu 2... vai trò của lực lượng kiểm soát quân sự thể hiện rất rõ. Khi qua cổng gác, bắt buộc người đi mô tô, xe gắn máy phải có MBH, nếu đội MBH chưa đúng cách, không cài quai... lực lượng vệ binh đều yêu cầu chỉnh đốn trước khi lên xe. Năm 2007, lực lượng kiểm soát quân sự trong toàn quân đã kiểm tra, chấn chỉnh gần 5.864 lượt quân nhân. Điều đáng mừng là trong số đó hầu như không có quân nhân vi phạm quy định về đội MBH.

Những bất cập nảy sinh

Do thiếu những quy định đồng bộ nên khi quân nhân đi mô tô, xe gắn máy đến một số cơ quan công tác, người trông giữ xe không nhận MBH. Nếu để mũ tại xe thì lo mất, nếu mang vào nơi làm việc thì rất bất tiện. Để khuyến khích mọi người đội MBH khi đi mô tô, xe gắn máy thì các điểm trông giữ xe phải có trách nhiệm trông coi cả MBH. Làm được như thế thì sẽ giảm phiền hà cho người đội MBH. Ở một số nơi nhận trông giữ xe và MBH nhưng phải mất tiền tương đương tiền gửi xe và thủ tục rườm rà mất thời gian mà kiểm soát cũng không chặt chẽ. Để tránh hiện tượng điểm trông xe vì lợi nhuận bắt chẹt khách theo chúng tôi, Nhà nước cần có quy định cụ thể.

Để tránh nhầm lẫn, nhiều quân nhân, công nhân viên chức quốc phòng đã ghi tên mình vào mũ. Thế nhưng đến các cơ quan, đơn vị cứ mỗi người một MBH lại gặp đâu để đấy, người treo trên tường người úp mặt bàn, mặt tủ... thì rõ ràng là thiếu mỹ quan. Nên chăng các cơ quan, đơn vị cần phải có giá để MBH, quy định vị trí của từng người, từng bộ phận, vừa chính quy, thống nhất, vừa tránh được nhầm lẫn.

Thị trường MBH đang rất “nóng”, nhưng thời gian qua xuất hiện khá nhiều MBH kém chất lượng, MBH nhái nhãn mác của một số cơ sở sản xuất có thương hiệu. Cùng với việc duy trì thực hiện quy định bắt buộc đội MBH trên tất cả các tuyến, cơ quan chức năng cần tăng cường các biện pháp quản lý nhằm hạn chế sự xuất hiện của các loại MBH không bảo đảm chất lượng. Đi kèm với đó là các biện pháp bình ổn giá MBH. Giải quyết được tình trạng này cũng là góp phần hạn chế hiện tượng người tiêu dùng ý thức kém mua mũ MBH rẻ tiền, kém chất lượng nhằm đối phó với các lực lượng chức năng.

PHÙNG KIM LÂN