Chất độc CS tồn lưu do chiến tranh để lại trên đất nước ta hiện còn số lượng lớn. Hằng năm, lượng chất độc CS phát hiện mới và thu gom phải xử lý còn nhiều, đặc biệt trên địa bàn các tỉnh từ Quảng Trị đến Tây Nguyên, các địa phương thuộc Quân khu 5, 7, 9. Chất độc CS không chỉ gây ô nhiễm môi trường mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe của con người, gây mất an ninh, trật tự xã hội.

Trước đây, việc xử lý chất độc CS theo quy trình bọc kín bằng ni-lông, cho xuống hố rồi phủ vôi bột, đất lên trên. Chất độc CS vì thế không bị phân hủy hoặc rất chậm vì vôi bột không tiếp xúc được với chất độc CS. Việc sử dụng vôi bột khi ngậm nước lại biến thành hi-đrô-xít can-xi, một ba-dơ không mạnh nên khả năng thủy phân CS kém. Trên cơ sở nghiên cứu, khảo sát thực tế, các nhà khoa học Trung tâm Công nghệ xử lý môi trường (Binh chủng Hóa học) đã nghiên cứu giải pháp công nghệ mới để xử lý hiệu quả chất độc CS. Giải pháp mới sử dụng theo hai phương pháp. Thứ nhất là thủy phân triệt để CS bằng kiềm mạnh như xút ăn da trong các thùng nhựa dung tích từ 100 đến 120 lít thành sản phẩm không còn độc tính là o-clobenzaldehyt và malonitril. Sau đó cô lập sản phẩm thủy phân bằng một khoáng chất bentonit đã được hoạt hóa. Khoáng chất phi kim này được khai thác sẵn có trong nước. Khoáng chất bentonit có khả năng hấp phụ cao với hóa chất độc, hấp phụ được tới 99%, đồng thời có tính trương nở lớn, khả năng trương nở từ 6 đến 8 lần. Khi trương nở, bentonit làm bịt kín thành hố cô lập, do đó các sản phẩm phản ứng không bị thẩm thấu ra môi trường. Phương pháp này áp dụng xử lý với số lượng lớn, với lượng chất độc CS từ một tấn trở lên. Thứ hai là thủy phân chất độc CS bằng xút ăn da trong các thùng nhựa dung tích như trên, sau đó dùng nhiệt thiêu đốt các sản phẩm thủy phân. Phương pháp này áp dụng cho lượng chất độc CS ít, tìm thấy riêng lẻ ở các vùng rừng núi.

Phương pháp xử lý chất độc CS mới bảo đảm an toàn cho môi trường và sức khỏe con người; xử lý triệt để không gây tác hại, ô nhiễm thứ cấp. Giá thành để xử lý chất độc CS theo công nghệ của Trung tâm Công nghệ xử lý môi trường phù hợp. Bộ Quốc phòng đã ký quyết định ban hành “Quy trình công nghệ xử lý chất độc CS tồn lưu sau chiến tranh” áp dụng cho toàn quân.

THÀNH ĐÔNG