Bộ đội Đắc Nông, giúp dân vùng khó khăn huyện Krông Nô thu hoạch lúa. Ảnh: KIỀU BÌNH ĐỊNH

Trải qua 63 năm xây dựng, trưởng thành, dưới sự lãnh đạo của Đảng, được Bác Hồ giáo dục, rèn luyện và được nhân dân hết lòng thương yêu, đùm bọc, che chở, giúp đỡ, lớp lớp thế hệ cán bộ, chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam đã một lòng một dạ tận trung với nước, tận hiếu với dân, xứng đáng là quân đội của dân, do dân, vì dân và được trìu mến gọi là “Bộ đội Cụ Hồ”.

Phát huy bản chất truyền thống tốt đẹp đó, cùng với nhiệm vụ chính trị trung tâm là sẵn sàng chiến đấu bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ thành quả của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội và sự nghiệp đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo, Đảng ủy Quân sự Trung ương và Bộ Quốc phòng xác định quân đội ta phải thực hiện tốt nhiệm vụ lao động sản xuất, đặc biệt là phải tích cực, chủ động làm nòng cốt tham gia xây dựng và phát triển kinh tế-xã hội, củng cố quốc phòng-an ninh trên địa bàn chiến lược vùng sâu, vùng xa, miền núi, biên giới, hải đảo. Ngay sau khi có chủ trương của Chính phủ kêu gọi các ngành, các cấp, các địa phương tích cực tham gia phát triển kinh tế-xã hội các xã đặc biệt khó khăn, miền núi vùng sâu, vùng xa trong đó trực tiếp giao cho quân đội giúp dân xóa đói, giảm nghèo 100 nghìn hộ dân trên tổng số 500 nghìn hộ nghèo trong cả nước, Đảng ủy Quân sự Trung ương đã ra Nghị quyết triển khai thực hiện nhiệm vụ Chính phủ giao.

Thực hiện chủ trương trên, nhất là từ khi có Nghị quyết 02 của Bộ Chính trị (khóa VII), quân đội đã tự xác định cho mình trách nhiệm là một chủ thể thật sự tham gia phát triển kinh tế-xã hội, bước đầu đã hình thành được một số khu kinh tế-quốc phòng trên địa bàn chiến lược, tạo mô hình tốt cho việc phát triển những điểm dân cư ở khu vực miền núi, dọc tuyến biên giới, vừa góp phần giúp nhân dân “xóa đói, giảm nghèo” vừa củng cố quốc phòng, làm nòng cốt cho nhân dân bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, biên giới của Tổ quốc.

Từ năm 1998 đến năm 2006, tại các khu kinh tế-quốc phòng của quân đội đã đón nhận 69.376 hộ dân, tạo việc làm cho hàng chục nghìn hộ đồng bào dân tộc, trong đó có 7.150 hộ đồng bào dân tộc Tây Nguyên.

Binh đoàn 15-Đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân trong thời kỳ đổi mới, là một điển hình về tính hiệu quả kết hợp kinh tế, chính trị, xã hội với quốc phòng, an ninh. Binh đoàn đã có chính sách thu hút lao động, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số người địa phương. Với phương châm phát triển và mở rộng sản xuất đến đâu, thu hút lao động và xây dựng khu dân cư đến đó, với việc chăm lo về mọi mặt, từng bước cải thiện đời sống người lao động, tạo ra sự yên tâm gắn bó giữa người lao động với Binh đoàn. Đến nay Binh đoàn 15 đã thu hút được 16.943 hộ, trong đó có gần 4.500 hộ đồng bào dân tộc tại chỗ, tạo ra những nhân tố mới trong xây dựng bản làng văn hóa, đẩy lùi nghèo nàn và các tập tục lạc hậu, đồng thời là hạt nhân đoàn kết tích cực vận động cộng đồng giữ gìn an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội tại địa phương.

Binh đoàn 16 đã đón nhận 16.205 hộ dân, trong đó có 1.245 hộ đồng bào dân tộc tại chỗ. Nổi lên là việc Binh đoàn đón nhận và tổ chức cuộc sống cho hơn 2.000 hộ dân thuộc hai tỉnh Bến Tre và Thanh Hóa đến lập nghiệp. Binh đoàn còn đưa các hộ đồng bào dân tộc Dao di cư tự do ở khu vực Krông Ana, Krông Nô vào khu vực E Asúp tỉnh Đắc Lắc và đưa 485 hộ đồng bào người Mông di cư tự do ở Đắc Lắc và Đắc Nông vào ổn định cuộc sống mới ở khu vực Quảng Tín (Đắc Nông).

Tại khu kinh tế-quốc phòng Mường Chà (Điện Biên-Lai Châu), Đoàn 379-Quân khu 2, đã xây dựng được 13 cụm bản, sắp xếp ổn định cho 1.850 hộ với 11.096 khẩu góp phần với địa phương cơ bản khắc phục tình trạng dân sống phân tán trong rừng trước đây. Khu kinh tế-quốc phòng ở Bình Liêu-Quảng Hà-Móng Cái (Quảng Ninh), một số xã còn “trắng dân”. Đoàn kinh tế-quốc phòng 327-Quân khu 3, đã phối hợp với chính quyền địa phương di dân, sắp xếp, bố trí lại nơi ăn, chốn ở, ổn định sản xuất cho 2.841 hộ. Nhờ đó đã góp phần ổn định hai xã biên giới Bắc Sơn và Hải Sơn.

Tùy theo vị trí đóng quân, mỗi đoàn kinh tế-quốc phòng đã triển khai từ 1 đến 3 trạm thu phát truyền hình phục vụ đơn vị và nhân dân. Các đoàn kinh tế-quốc phòng đều triển khai từ 1 đến 3 bệnh xá quân đân y kết hợp, cử cán bộ y tế xuống các thôn bản khám bệnh và phát thuốc cho dân. Các bệnh viện lớn của quân đội như: 108, 103, 175, 110, 91… hỗ trợ các đoàn kinh tế-quốc phòng bằng cách đưa các đoàn y, bác sĩ đến các khu kinh tế-quốc phòng để khám bệnh, phát thuốc hướng dẫn vệ sinh phòng dịch cho nhân dân. Năm 2000, khi chưa có đường ô tô, Bộ Quốc phòng đã sử dụng 41 chuyến trực thăng chở ăng-ten parabol, muối, chăn màn và cấu kiện để xây dựng bệnh xá cho dân ở hai xã Mường Toong và Mường Nhé thuộc khu kinh tế – quốc phòng Mường Chà.

Những khu kinh tế-quốc phòng ở Mẫu Sơn (Lạng Sơn), Vị Xuyên (Hà Giang), Bát Xát (Lào Cai), Mường Lát (Thanh Hóa), Kỳ Sơn (Nghệ An), Khe Sanh (Quảng Trị), A So-A Lưới (Thừa Thiên-Huế), Bù Gia Phúc, Bù Gia Mập (Bình Phước), Tân Hồng (Đồng Tháp)… đã khẳng định sự đúng đắn, tầm nhìn chiến lược của Đảng, Nhà nước và quân đội khi triển khai mô hình phát triển kinh tế gắn với quốc phòng-an ninh. Những khu kinh tế-quốc phòng này đã trở thành điểm sáng về kinh tế-xã hội và an ninh-quốc phòng trên địa bàn biên giới vùng sâu, vùng xa của Tổ quốc.

Thời gian tới, trên cơ sở những bài học kinh nghiệm đã được đúc kết trong quá trình xây dựng khu kinh tế-quốc phòng, đặc biệt trên địa bàn Tây Nguyên, cần tập trung xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế-xã hội như đường, điện, cơ sở y tế, trường học, nước sinh hoạt, truyền thanh, truyền hình, thủy lợi… tại các khu kinh tế-quốc phòng nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc quy hoạch, bố trí lại dân cư, hình thành những làng, bản, thị tứ, thị trấn, giúp đỡ nhân dân ổn định đời sống. Thực hiện kế hoạch khai thác tiềm năng đất đai được giao, từng bước chuyển dần sang kinh tế hàng hóa, tạo sự ổn định cho quá trình phát triển sản xuất, tạo nền tảng cho quá trình xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân, xây dựng cơ sở chính trị địa bàn.

Xây dựng phát triển kinh tế gắn với quốc phòng là nhiệm vụ lâu dài, phức tạp, khó khăn cần có sự cộng đồng trách nhiệm. Đối với các đơn vị quân đội được giao nhiệm vụ xây dựng các khu kinh tế-quốc phòng, vấn đề quan trọng là phải làm cho cán bộ, chiến sĩ nhận thức đúng đắn trách nhiệm và vai trò nòng cốt của mình trong việc tham gia xây dựng các khu kinh tế-quốc phòng. Để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ này đòi hỏi cán bộ, chiến sĩ toàn quân cần nhận rõ vinh dự và trách nhiệm của mình, nỗ lực phấn đấu, chủ động phối hợp hiệp đồng giữa các cấp, các ngành, xây dựng hành lang pháp lý, cơ chế đầu tư, huy động các nguồn lực và giải quyết tốt mối quan hệ giữa phát triển kinh tế-xã hội gắn với quốc phòng-an ninh trong quá trình thực hiện dự án kinh tế-quốc phòng. Trên cơ sở đó, nâng cao tinh thần tự giác, ra sức phát huy bản chất, truyền thống tốt đẹp của “Bộ đội Cụ Hồ” hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước và nhân dân giao cho, xứng đáng là đội quân cách mạng từ nhân dân mà ra, vì nhân dân phục vụ.

Đại tướng LÊ VĂN DŨNG, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị