QĐND - Ngay sau khi quân Pháp nổ súng tiến công Sài Gòn, Xứ ủy Nam Bộ đã tổ chức hội nghị quân sự và thành lập 4 mặt trận là Đông Bắc, Tây Bắc, Tây và Nam Sài Gòn, thực hiện “trong đánh, ngoài vây” cầm chân quân Pháp. Mặt trận phía Tây và phía Nam nằm ở tỉnh Chợ Lớn (nay là Long An), trong đó phía Tây án ngữ đường Đông Dương (nay là Quốc lộ 1), tuyến đường sắt Sài Gòn - Mỹ Tho và đường 10 Phú Lâm - Đức Hòa; phía Nam gồm các khu vực Bình Đông, cầu chữ Y, Tân Thuận-Thủ Thiêm.

 

Chấp hành Lệnh của Ủy ban kháng chiến Nam Bộ, các cơ quan và lực lượng vũ trang vận động nhân dân phá đường, đắp mô, thực hiện “vườn không nhà trống” để bao vây, ngăn cản sự tiến quân của quân Pháp ra ngoài nội đô. Các địa phương thành lập Ủy ban kháng chiến cấp mình, chỉ đạo tổ chức xây dựng và tăng cường lực lượng tự vệ, thanh niên chiến đấu, bổ sung cho các mặt trận tham gia chiến đấu. Sau hơn một tháng kể từ ngày 23-9-1945, thực hiện “trong đánh, ngoài vây”, quân và dân Chợ Lớn trên hai mặt trận phía Tây và Nam Sài Gòn đã bao vây, cầm chân địch trong thành phố, khiến quân Pháp lâm vào cảnh khốn đốn và thường xuyên bị ta tập kích, tiêu hao, tiêu diệt. Thắng lợi của việc bao vây, cầm chân địch góp phần vào việc bảo vệ các cơ quan đầu não sơ tán ra khu an toàn và tạo điều kiện thời gian để Nam Bộ và cả nước chuẩn bị kháng chiến.

Cùng với việc bao vây, quân và dân trên mặt trận phía Tây và Nam đã chủ động, linh hoạt tổ chức đánh địch khi chúng mở các cuộc hành quân, mở rộng đánh chiếm ra Đồng bằng sông Cửu Long, các tỉnh cực Nam Trung Bộ và các trục giao thông quan trọng. Tại Tân An, đêm 18, rạng sáng 19-11-1945, các lực lượng vũ trang của ta phối hợp tổ chức nhiều trận tập kích vào ga Tân An, bốt Nhà Thờ, Kho bạc, Tòa Tham biện và Dinh Tỉnh trưởng, gây cho địch thiệt hại đáng kể.

Từ cuối năm 1945, các cấp ủy, Ủy ban kháng chiến, lực lượng vũ trang ở Tân An - Chợ Lớn từng bước được chấn chỉnh, củng cố, thống nhất chỉ huy nên đã phát triển và tiếp tục tổ chức những trận đánh giành thắng lợi có ý nghĩa lớn. Đó là các trận Nhà Dài, xóm Trường (Cần Đước); trận Mỹ Bình vào ngày 30-6-1946 do Chi đội 14 thuộc Vệ quốc đoàn Cần Đước phối hợp với dân quân, du kích thực hiện, đã tiêu diệt hàng trăm tên, thu nhiều súng của địch. Trận đánh gây được tiếng vang, củng cố niềm tin của nhân dân, cổ vũ phong trào kháng chiến ở địa phương khi thực dân Pháp tái xâm lược.

NGUYỄN NHẬT QUANG