Thực hiện kế hoạch đó, địch đã rút khỏi Nà Sản (Sơn La), tập trung phòng ngự tại Lai Châu-căn cứ cuối cùng của chúng trên chiến trường Tây Bắc. Tại đây, địch tổ chức bố trí lực lượng gồm 3 tiểu đoàn Âu Phi (tập trung ở thị xã Lai Châu) và hơn 20 đại đội ngụy Thái, do sĩ quan Pháp trực tiếp chỉ huy, thực hiện chốt giữ các điểm cao xung quanh thị xã và đóng giữ trên 5 phân khu thuộc tỉnh Lai Châu.

Trước tình hình trên, Bộ Tổng Tư lệnh quyết định sử dụng Đại đoàn 316 tổ chức cơ động từ Nam Hòa Bình lên vùng Tây Bắc. Trong 10 ngày đêm chiến đấu liên tục trên quãng đường dài gần 300km, được bộ đội địa phương và dân quân du kích giúp sức, các đơn vị của Đại đoàn 316 đã tiêu diệt và bức hàng 24 đại đội địch, với 2.500 tên, thu gần 700 súng các loại, 12 máy vô tuyến điện, hơn 30 tấn đạn dược, 70km dây điện thoại, hơn một vạn lít xăng, dầu, giải phóng hoàn toàn thị trấn Lai Châu và các huyện Mường Lay, Mường Tè, Sìn Hồ, đập tan âm mưu và kế hoạch của địch nhằm tuyển quân để tăng cường cho Điện Biên Phủ.

Chiến thắng Chiến dịch Lai Châu tạo tiền đề quan trọng cho thắng lợi của chiến cuộc Đông Xuân 1953-1954, đỉnh cao là Chiến dịch Điện Biên Phủ. Thắng lợi này không chỉ thu hút, kìm chân quân địch, giải phóng được đất đai, tiêu diệt nhiều sinh lực địch mà còn góp phần làm thay đổi tương quan thế và lực giữa ta và địch, từ đó giành thế chủ động về ta, hãm địch vào thế bị động chiến lược, từ đó thay đổi cục diện chiến trường theo hướng có lợi cho ta.

 Quân Pháp rút khỏi Lai Châu, co cụm về Điện Biên Phủ. Ảnh tư liệu

Chiến dịch Lai Châu là một trong những nguyên nhân trực tiếp làm đảo lộn, dẫn đến thất bại kế hoạch Navarre, khiến địch phải điều quân tăng cường, biến Điện Biên Phủ thành nơi tập trung quân thứ hai và tiếp tục phải điều thêm lực lượng từ đồng bằng lên Tây Bắc, xây dựng tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ, góp phần quan trọng phân tán khối chủ lực cơ động chiến lược của địch, tạo cơ hội cho ta giữ và đánh địch ở Điện Biên Phủ đúng theo ý định. Điện Biên Phủ trở thành trận đánh lớn nhất, quy mô nhất và có tính quyết định chiến lược cho số phận của cả hai bên. Mặt khác, Chiến dịch Lai Châu đã đánh dấu bước phát triển mới về nghệ thuật chiến đấu của bộ đội chủ lực ta, nhất là nghệ thuật hình thành thế trận chốt chặn, một hình thức tác chiến sáng tạo, hiệu quả. Khắc phục được những thiếu sót chủ yếu trong truy kích của chiến dịch Thượng Lào trước đó; phát huy tinh thần chủ động, quyết tâm truy kích địch đến cùng của các đơn vị trên các hướng; tích lũy thêm kinh nghiệm, rèn luyện thêm nhiều kỹ năng chiến đấu và làm chủ chiến trường đồi núi xa xôi, hiểm trở, đầy gian nan, nguy hiểm trong hướng tiến công Tây Bắc.

Cùng với đó, chiến thắng của Chiến dịch Lai Châu giải phóng một vùng đất rộng lớn để xây dựng căn cứ hậu phương, là bước chuẩn bị vật chất, tinh thần để quân và dân ta mở ra tuyến đường chi viện lực lượng và hậu cần quan trọng phía Bắc cho chiến trường Điện Biên Phủ. Mặt khác, về phía địch, sau khi Lai Châu, Phongsaly (Lào) và lưu vực sông Nậm Hu lần lượt được giải phóng thì Điện Biên Phủ trở nên hoàn toàn cô lập, cách xa những căn cứ tiếp tế của địch như Hà Nội hay Cánh đồng Chum hàng trăm ki-lô-mét, chỉ có thể được chi viện bằng đường không nên sẽ rơi vào thế bị động...

SƠN BÌNH

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Chiến thắng Điện Biên Phủ - Mốc son lịch sử xem các tin, bài liên quan.