QĐND Online - Trên vùng biển Đông Bắc, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép than, khoáng sản đang nóng lên hằng ngày. Phương thức, thủ đoạn của các đối tượng buôn lậu ngày càng tinh vi, xảo quyệt. Chủ hàng thường thuê tàu công suất lớn, sẵn sàng “chạy đua”, đối phó với lực lượng chức năng trên biển. Ngoài ra, các đối tượng buôn lậu thường hợp thức hóa giấy tờ hàng hóa, ngụy trang đi theo hành trình nội địa rồi lợi dụng địa hình, bất ngờ chuyển hướng sang Trung Quốc…

Từ đầu năm đến nay, Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Quảng Ninh đã bắt 2 vụ cùng 10 đối tượng buôn lậu, vận chuyển than không có nguồn gốc hợp pháp, tịch thu hơn 1.537 tấn than cám (trị giá 801.511.000 đồng). Bộ chỉ huy BĐBP tỉnh đã hoàn chỉnh hồ sơ, bàn giao tàu Hợp Tiến 27-BLC cùng 8 thuyền viên bị Đồn Biên phòng số 10 bắt giữ khi đang vận chuyển 1.803 tấn than không có giấy tờ cho cơ quan điều tra thụ lý.

Thủ đoạn tinh vi

Nạn buôn lậu khoáng sản đang có chiều hướng gia tăng, đặc biệt là than và các loại quặng có giá trị cao. Phương thức, thủ đoạn của các đối tượng ngày càng tinh vi. Chúng thuê tàu trọng tải khoảng 1.000-3.000 tấn, hợp thức hóa hồ sơ vận chuyển, tiêu thụ; sử dụng đội ngũ thuyền trưởng, thuyền viên kinh nghiệm, thông thạo luồng, lạch. Nhằm tránh sự kiểm soát của lực lượng chức năng, các đối tượng thường đưa tàu sang vùng biển Hải Phòng, hoặc đi vào miền Trung rồi cắt ngược hướng trở lại, đi sát đường phân định, đưa hàng sang Trung Quốc.

Đại tá Phạm Quang Dũng, Phó chỉ huy trưởng BĐBP tỉnh Quảng Ninh cho biết: “Lợi dụng cơ chế cho phép xuất khẩu than chất lượng thấp qua cửa khẩu cảng Vạn Gia, các đối tượng đã có nhiều hình thức trộn, đánh tráo hàng nhằm thu lợi bất chính. Nhằm đối phó với lực lượng chức năng, chúng thường trộn than có giá trị cao với than chất lượng thấp, hoặc phủ than có chất lượng thấp lên phía trên để qua cửa khẩu”.

Còn tại các cảng biển Hải Phòng, đối tượng buôn lậu thường lợi dụng kẽ hở pháp luật, sự chồng chéo của các văn bản hướng dẫn để lách luật. Chúng lập các công ty để lấy tư cách pháp nhân, hợp thức cho hoạt động kinh doanh, xuất nhập khẩu, mua bán hóa đơn giá trị gia tăng, gian dối về số lượng, hợp thức nguồn gốc hàng hóa…Nhiều phương tiện hợp đồng vận chuyển khoáng sản vào miền Trung, miền Nam nhưng lại vượt tuyến xuất lậu đi Trung Quốc.

BĐBP Quảng Ninh kiểm tra hoạt động vận chuyển hàng hóa của phương tiện thủy

Hỏng định vị, tàu bị lạc sang vùng biển nước ngoài?

Quá trình bắt giữ, điều tra, xác minh các vụ án gặp rất nhiều khó khăn, nhất là khi các đối tượng hợp thức hóa hồ sơ, giấy tờ vận chuyển than nội địa để vượt tuyến sang Trung Quốc tiêu thụ. Theo kinh nghiệm của lực lượng chuyên trách: Nếu bắt tàu ở sâu trong nội địa trên tuyến đường vận chuyển sẽ rất khó chứng minh mục đích buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới. Khi bị bắt trên biển, các đối tượng thường thống nhất khai báo tàu vận chuyển than, khoáng sản tiêu thụ nội địa, nhưng do hỏng máy tàu, định vị… nên tàu bị lạc sang vùng biển nước ngoài. Vì lợi nhuận lớn, các đối tượng có thể nghĩ ra muôn vàn lí do, phương án đối phó với lực lượng chống buôn lậu.

Để tìm hiểu sự việc, chúng tôi đã có mặt trên con tàu vi phạm, đang bị Hải đoàn 38, Bộ Tư lệnh BĐBP bắt giữ để phục vụ công tác điều tra chống buôn lậu, gian lận thương mại. Tàu Thành Vinh chở 2.900 tấn quặng sắt, bị lực lượng biên phòng bắt giữ khi vừa rời khỏi cảng Cửa Lò.

Mặc dù đã có trong tay hồ sơ tàu Thành Vinh, thông tin về vụ việc, nhưng chúng tôi thử “nhập vai” để tìm hiểu. Thuyền trưởng Đặng Quốc Dũng trước sau vẫn chỉ cho biết hành trình của tàu là đi từ Cửa Lò (Nghệ An) đến Quảng Ninh. Là người chỉ huy cao nhất trên tàu nhưng ông Dũng nói không biết đưa tàu đến điểm nào, xuống hàng ở cảng biển nào của tỉnh Quảng Ninh?

Khó nhất là chiến thắng chính mình

Qua sự việc trên, có thể thấy rõ những khó khăn trong công tác đấu tranh chống tội phạm, đặc biệt là tội phạm buôn lậu, gian lận thương mại trên vùng biển Đông Bắc. Nếu chỉ dựa vào việc tuần tra kiểm soát sẽ rất khó phát hiện được những dấu hiệu phạm tội. Để ngăn chặn kịp thời, xử lý tận gốc các hành vi buôn lậu, BĐBP Hải Phòng, Quảng Ninh đã xây dựng mạng lưới cộng tác viên. Các mũi trinh sát vẫn ngày đêm lênh đênh trên biển, “thâm nhập” sâu vào các đường dây buôn lậu. Để có thông tin phục vụ phá án, họ luôn phải đối mặt với hiểm nguy.

Thiếu tá Vũ Ngọc Hải, Tổ trưởng tổ kiểm soát, Biên đội 1/12, Hải đoàn 38 chia sẻ: “Vất vả, hiểm nguy chúng tôi không ngại. Trên trận tuyến đấu tranh chống tội phạm, khó khăn nhất là chiến thắng chính mình. Để hoàn thành nhiệm vụ, mỗi người lính phải biết vượt qua những cám dỗ của đồng tiền, tránh bị lôi kéo, móc ngoặc, tiếp tay cho tội phạm”.

Trung tá Đỗ Văn Phương, Chính trị viên Biên đội 1/12, Hải đoàn 38 cho biết: “Cán bộ, chiến sĩ của đơn vị thường xuyên xa nhà, hoạt động phân tán. Để anh em hoàn thành tốt nhiệm vụ, đơn vị luôn chăm lo hậu phương chiến sĩ, làm tốt công tác động viên tinh thần. Trước sóng, gió biển cả, những cám dỗ đời thường không thể lay động được bản lĩnh của người lính”.

Bài và ảnh: Tuấn Nam