Trọng Hạp (ngoài cùng bên phải) cùng đồng đội.

Những năm tháng kháng chiến chống Mỹ, Đoàn văn công quân giải phóng Trường Sơn chia thành nhiều tốp nhỏ, trang bị ba lô đựng trang phục biểu diễn, vai đeo đàn và tăng âm loa đài, hành quân biểu diễn dọc theo Trường Sơn hùng vĩ. Văn công cũng là chiến sĩ, nên chuyện đổ máu với họ cũng không có gì là lạ.

Cựu nghệ sĩ múa - Thiếu tá Nguyễn Trọng Hạp 65 tuổi, nguyên là văn công Trường Sơn, nay ở phường Trung Hòa, quận Cầu Giấy, Hà Nội. Những năm tháng chiến tranh ác liệt, ông cùng đoàn văn công Trường Sơn biểu diễn nghệ thuật, phục vụ bộ đội dọc theo các tuyến đường Trường Sơn huyền thoại. Đất nước thống nhất, ông là thương binh hạng 4/4, tiếp tục về làm giảng viên tại Khoa múa Trường Văn hóa nghệ thuật Quân đội, làm chuyên gia múa giúp bạn xây dựng Đoàn nghệ thuật quân đội Quốc gia Cam-pu-chia. Nay ông đã nghỉ hưu nhưng vẫn tham gia dàn dựng múa tại Trung tâm phát triển nghệ thuật âm nhạc Việt Nam.

Nguyễn Trọng Hạp tốt nghiệp trung cấp Khóa I hệ 7năm, Trường múa Việt Nam. Ông được phân công về công tác tại Đoàn văn công Việt Bắc. Cuộc chiến tranh hồi đó đang diễn ra ác liệt, tuổi trẻ miền Bắc nô nức làm đơn tình nguyện lên đường đi B đánh giặc. Trọng Hạp cũng làm lá đơn tình nguyện đi B, ông được về đội múa Đoàn văn công Tổng cục Hậu cần (sau đó Đoàn đổi tên là Đoàn văn công Quân giải phóng Trường Sơn). Ông cho biết, Đoàn văn công ngày ấy có đội múa gồm: Ngọc Minh (biên đạo múa), Văn Quy, Văn Cương, Mai Linh, Ngọc Lam, Văn Ban, Trọng Hạp (nam múa) và An Ninh, Thanh Hà, Quỳnh Dung (nữ múa). Đội ca có: Hoàng Chè, Tường Thụ… đội nhạc có: Lưu Minh, Đỗ Bằng… Đoàn đóng quân tại huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.

Ông vẫn nhớ như in những kỷ niệm không quên về con đường huyền thoại. Một lần trên đường đi biểu diễn, xe ô tô chở nhóm ông gồm anh Ngọc Minh (quê Hải Dương) được phân công ngồi dẫn đường, gặp vật cản thì nhảy xuống hướng dẫn cho xe tiến lùi, Văn Quy (quê Tuyên Quang) ngồi quan sát các hầm trú ẩn ven đường, nếu thấy máy bay địch bắn phá là chỉ hầm trú ẩn ngay, Trọng Hạp được phân công theo dõi và phát hiện máy bay ở trên trời để báo cho xe biết! Khi xe ô tô chở nhóm đi đến barie 1 gần ngầm Binh trạm 41, ông bất ngờ phát hiện một chiếc C130 đang bay theo bắn rốc két vào xe. Ông chỉ kịp hét lên báo cho mọi người biết, thì xe đã bị dính đạn, lái xe bị thương. Lập tức tất cả mọi người trên xe nhảy xuống vào ngay hầm trú ẩn ven đường. Trọng Hạp vào sau cùng nên phải ngồi ngoài cửa hầm. Một tiếng nổ rất to, căn hầm đung đưa như võng, đất hầm sập xuống che kín cửa hầm…

Sau này ông mới biết, chỉ mình ông được cứu thoát, còn tất cả 10 anh em trong hầm đã hy sinh. Ngọc Minh và Văn Quy được công nhận liệt sĩ, còn ông là thương binh.

Chiến tranh. Chỉ một khoảnh khắc đã mất bao anh em, đồng đội. Đó là những kỷ niệm đau đớn nằm sâu trong trái tim ông.

HOÀNG NAM