Vượt qua hàng trăm thí sinh ở các vòng thi cấp cơ sở, 13 gương mặt xuất sắc nhất đã hội tụ đua tài ở vòng chung kết xếp hạng cuộc thi kể chuyện tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, chủ đề “Bác Hồ - Người là niềm tin tất thắng”; do Ban Tuyên giáo Trung ương, báo Điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, đài Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh và Công ty Cát Tiên Sa phối hợp tổ chức; diễn ra trong hai đêm 16 và 17-5. Đêm18-5, lễ tổng kết và trao giải đã diễn ra hoành tráng, cảm động tại Thành phố Hồ Chí Minh...

Các thí sinh vòng chung kết xếp hạng.

Từ cuộc sống đến trường quay

Kể cũng lạ!

Trước khi chuyển về Thành phố Hồ Chí Minh, tôi đã có hơn 6 năm làm báo ở đồng bằng sông Cửu Long, có khá nhiều bạn bè là đồng nghiệp ở các đài, báo địa phương. Cũng như tấm lòng người dân xứ sở sông nước miệt vườn, đồng nghiệp làm báo vùng đất Chín Rồng hết sức cởi mở, xởi lởi, mỗi khi có cơ hội gặp gỡ là lại tán gẫu vui nổ trời. Lần này, hội ngộ tại Thành phố Hồ Chí Minh trong một đợt sinh hoạt chính trị lớn, câu chuyện của chúng tôi như lắng lại, đằm sâu. Vẫn là những cử chỉ, lời nói ân cần, cởi mở, nhưng chúng tôi ít nói chuyện phiếm hơn. Thay vào đó là những thông tin, những câu chuyện về nét đẹp thường ngày, về sự sẻ chia, tinh thần trách nhiệm trước những bài viết, những vấn đề cuộc sống đang đặt ra. Ai cũng có chung ý nghĩ, từ ngày sưu tầm sách báo, nghiên cứu tài liệu, học tập những câu chuyện về tấm gương đạo đức của Bác, bản thân mình như trưởng thành hơn, được tiếp thêm niềm tin, sức mạnh và lẽ sống, mà trước đó, đôi khi vì vô tình hoặc suy nghĩ giản đơn, mình còn coi nhẹ.

Chẳng riêng gì bạn bè ở ĐBSCL, những đồng nghiệp chưa một lần gặp mặt đến từ các tỉnh phía Bắc xa xôi cũng mau chóng trở nên thân thiết nhờ sự đồng cảm ấy. Chị Thào Thị Máy, thí sinh đến từ đài PTTH Hà Giang tâm sự:

- Chuyện được giải hay không đối với mình không quan trọng. Niềm hạnh phúc lớn nhất là mình có cơ hội học tập và hiểu được nhiều hơn về tấm gương đạo đức của Bác. Học Bác, mỗi khi định nói, viết và làm một việc gì, mình đều suy nghĩ rất chín chắn.

Vũ Thị Hải Anh, thí sinh đến từ báo Phú Thọ bày tỏ:

- Học và kể về tấm gương đạo đức của Bác, tôi thêm quí trọng đức tính vị tha, nhân hậu và tự hứa với lòng mình sẽ không ngừng tu dưỡng để đạt được điều đó. Mình rất tâm đắc và sẽ chú tâm đi tìm, viết về những con người bất hạnh, những tấm gương bình dị mà cao quí, góp phần bồi đắp lòng nhân ái trong cộng đồng.

Kể chuyện về tấm gương đạo đức của Bác cũng chính là dịp để soi rọi lại nhân cách, lối sống của bản thân mình. Thế nên với mỗi thí sinh, sân khấu ở trường quay chính là không gian chia sẻ, bộc lộ cảm xúc, tình cảm, hơn là mang ý nghĩa của sự thắng thua. “Chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm, cảm xúc để học tập và làm theo tấm gương đạo đức của Bác, đó là chiến thắng lớn nhất của chúng ta” - Y Thuyên Bing, thí sinh đến từ đài PTTH Đắc Lắc tâm sự.

Đêm chung kết xếp hạng đầu tiên, trên hàng ghế khán giả, mọi ánh mắt đổ dồn về con người đã trở thành một trong những huyền thoại của ngành tình báo cách mạng Việt Nam - Đại tá Anh hùng LLVT nhân dân Nguyễn Văn Tào (Tư Cang). Sự quan tâm, chú ý của mọi người dành cho ông không chỉ vì ông là nhân vật nổi tiếng, mà cái chính là thái độ đến với cuộc thi của ông. Mặc dù trời mưa tầm tã, đường phố ùn tắc vì kẹt xe, nhưng vợ ông và ông vẫn có mặt tại trường quay từ rất sớm. Ông mặc bộ đại lễ phục, ngực đeo nhiều huân, huy chương, chăm chú lắng nghe từng lời, từng câu chuyện kể của các thí sinh. Bà Trần Ngọc Ánh, vợ ông, ghé tai tôi nói nhỏ:

- Ông ấy chuẩn bị từ chiều. Con cháu góp ý “Bố (ông) vào nhà hát thì mặc thường phục cũng được. Có phải đi dự mít tinh đâu?”. Ông bảo: “Nghĩ về Bác, học theo Bác thì dù ở đâu và bất cứ lúc nào, cái tâm của mình cũng phải trong sáng nhất, thái độ phải cầu thị nhất, tác phong phải nghiêm túc nhất...”.

Tôi đem chuyện ấy kể cho các cán bộ, học viên Trường cao đẳng Kỹ thuật Vin-hem Pích, những cổ động viên của cuộc thi. Thiếu tá Đinh Hồng Quân, Trợ lý Thanh niên nhà trường hưởng ứng:

- Để những câu chuyện về tấm gương đạo đức của Bác thực sự có sức lan tỏa, thấm sâu vào suy nghĩ, hành động của mỗi người, chúng ta cần phải học tập cách học của bác Tư Cang. Đó là một thái độ học tập đã được nâng lên tầm nhân cách, rất đáng trân trọng.

Tại trường quay, tôi gặp khá nhiều phóng viên trẻ và các sinh viên báo chí, dù không được phân công đưa tin về cuộc thi nhưng họ vẫn đến theo dõi rất chăm chú. “Mỗi bài thi của các thí sinh cũng chính là bài học lớn của chúng em” - Lâm Vi, sinh viên báo chí K.08 Trường đại học Khoa học xã hội và nhân văn Thành phố Hồ Chí Minh nói như vậy.

Kể chuyện Bác lòng con trong sáng hơn

Những câu chuyện của các thí sinh thể hiện trong các đêm thi chung kết xếp hạng đều là chuyện đã được kể từ các vòng thi trước, nhưng mỗi lần kể là một tâm trạng, ngập tràn cảm xúc. Thí sinh Nguyễn Hồng Hải (báo Quân đội nhân dân) cho biết: Mỗi lần kể chuyện, anh lại mang cảm giác như Bác đang ở rất gần, được nghe Bác dặn, được chứng kiến những cử chỉ ân cần, bao dung của Bác. Kể chuyện về Bác, những ngôn từ như được phát ra từ trái tim, không thể “diễn” được.

Câu chuyện của Hải kể về đôi bàn tay của Bác trong quá trình bôn ba tìm đường cứu nước. Anh liên hệ với tấm gương của “Hiệp sĩ công nghệ thông tin” Văn Công Hùng ở Nghệ An, một chàng trai tật nguyền có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn đã vượt lên số phận, trở thành ngôi sao sáng trong lĩnh vực công nghệ thông tin. Đó chính là một trong những bằng chứng sinh động nhất về học tập và làm theo tấm gương đạo đức của Bác. Hải tâm sự: “Thông điệp của tôi qua câu chuyện này là: Chúng ta hãy nỗ lực không ngừng trong mọi hoàn cảnh. Tương lai, hạnh phúc, sự nghiệp của mỗi người đều nằm trong hai bàn tay”.

Nguyễn Hải Nam, sinh viên Trường cao đẳng kỹ thuật Vin-hem Pích tâm sự: “Câu chuyện ấy giúp chúng tôi tự tin hơn trong cuộc sống. Mỗi lần gặp khó khăn, thử thách hay vấp ngã, tôi sẽ lấy đó làm điểm tựa tinh thần để vươn lên bằng chính bàn tay, khối óc của mình”.

Phùng Thị Lan Hương, cô gái xinh đẹp đến từ đài PTTH Hà Nội kể rằng: Cô rất xúc động trước câu chuyện Bác Hồ đến thăm cơ sở nuôi dưỡng trẻ mồ côi Kim Đồng. Biến cảm xúc thành hành động, Hương và các đồng nghiệp đã đến thăm, chia sẻ và thực hiện chương trình về cháu Thiện Nhân - cháu bé bất hạnh bị bỏ rơi ngay sau khi chào đời, bị súc vật cắn mất một chân. Thông điệp Hương chuyển tải qua câu chuyện và các tác phẩm báo chí của mình và đồng nghiệp là: Hãy mở rộng lòng nhân ái, bao dung đối với trẻ em có hoàn cảnh éo le, bất hạnh. Tương lai các cháu phụ thuộc vào lương tâm, trách nhiệm của mỗi chúng ta.

Các thí sinh Vũ Thị Thu Phương (đài PTTH Ninh Bình), Đào Thị Hiền (TTXVN), Đặng Thị Hoàng Anh (đài Tiếng nói Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh) v.v.., bằng những câu chuyện dung dị, cảm động về Bác, đã gửi gắm nhiều tâm tư, tình cảm, rút ra những bài học kinh nghiệm quí báu làm phương châm hành động cho nghề báo.

Như thông lệ, cuộc thi khép lại bằng những giải thưởng trong lễ tổng kết. Trăm câu chuyện - một tấm lòng, sự kết thúc của cuộc thi cũng chính là sự mở đầu cho một hành trình mới, với điểm tựa tinh thần đầy tự tin và trách nhiệm của những người làm báo cả nước. Ông Lê Quốc Trung, Phó chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng giám khảo cho biết: Đây là lần đầu tiên đội ngũ những người làm báo nước nhà có một đợt sinh hoạt chính trị, đạo đức nghề nghiệp có qui mô lớn và ý nghĩa đặc biệt. Mỗi thí sinh thực sự là một báo cáo viên tuyên truyền về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh đến với đông đảo công chúng. Từ thành công của cuộc thi này, sắp tới Hội Nhà báo Việt Nam sẽ nghiên cứu, tổ chức các hoạt động có ý nghĩa khác dành cho những người làm báo...

Bài và ảnh: PHAN TÙNG SƠN