Thăng hoa tình nhân ái, lan tỏa đức hy sinh

Đồng chí Tô Huy Rứa, Bí thư Trung ương Đảng tặng hoa cho các thí sinh. Ảnh: HNM

Đồng chí Tổng bí thư Nông Đức Mạnh đã tới dự lễ bế mạc.

Phát biểu tại buổi lễ, Tổng bí thư Nông Đức Mạnh khẳng định: Để đi đến Hội thi chung khảo này, chúng ta đã trải qua hàng vạn hội thi được tổ chức ở nhiều cấp với sự tham gia của hàng chục vạn cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân. Biết bao câu chuyện về cuộc sống bình dị của Bác đã được kể, mỗi câu chuyện đã thể hiện một tư tưởng, một tấm gương đạo đức trong sáng, mẫu mực, thật sự là những bài học quý giá. Mỗi người kể chuyện là một tuyên truyền viên tích cực và có hiệu quả cho Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh". Tổng bí thư chúc mừng thành công của Hội thi; chúc mừng và biểu dương các thí sinh đã tham gia các hội thi "Kể chuyện tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" ở tất cả các cấp, các ngành, các địa phương trong nước và cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài trong suốt thời gian qua...

Tổng bí thư nhấn mạnh: Trong gần hai năm qua, Cuộc vận động đã được triển khai mạnh mẽ bằng nhiều hình thức hoạt động phong phú, đa dạng và đã thu được kết quả bước đầu quan trọng. Trong số các hoạt động đó, Hội thi "Kể chuyện tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” là một hoạt động có tính xã hội rộng rãi, được dư luận quan tâm và đánh giá cao. Tổng bí thư yêu cầu: Trong thời gian tới, chúng ta phải tiếp tục triển khai các bước tiếp theo của Cuộc vận động theo kế hoạch đã đề ra. Từ nay đến cuối năm cần tiến hành đánh giá kết quả đạt được trong năm 2008, rút ra những bài học kinh nghiệm, xác định phương hướng và trọng tâm của Cuộc vận động trong năm 2009, gắn với tổng kết 40 năm thực hiện Di chúc của Người.

Tổng bí thư mong rằng, sau Hội thi này, các tổ chức Đảng và mọi cán bộ, đảng viên, nhân dân tiếp tục phát huy thành quả, nhiệt tình, sáng tạo hơn nữa trong việc tuyên truyền về tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, đồng thời luôn nỗ lực học tập, làm theo gương Bác để tự mình ngày một tốt hơn, cùng mọi người xây dựng cơ quan, đơn vị, địa phương trong sạch, vững mạnh; góp phần làm cho nền tảng đạo đức xã hội ngày càng trong sáng, thực hiện thắng lợi sự nghiệp đổi mới, CNH-HĐH đất nước vì mục tiêu "Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh".

Khóc vì những câu chuyện mới

Là một phóng viên đã "theo bám" cuộc thi "Kể chuyện tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" từ những vòng thi cấp cơ sở, tôi đã trực tiếp nghe hàng trăm câu chuyện về Bác Hồ. Vậy mà, tại hội thi chung khảo toàn quốc này, cũng như hàng trăm khán giả khác trong hội trường, tôi đã khóc khi được nghe thêm nhiều câu chuyện mới.

Câu chuyện "Thái độ của Bác về một bài báo" do thí sinh Lê Thị Ngọc Hoa, biên tập viên Đài Phát thanh và Truyền hình Thái Nguyên kể, là một câu chuyện dường như ít người được biết. Chuyện kể, tháng 9-1962, Báo Việt Nam Độc lập (Báo VNĐL) có bài phản ánh rằng, ở một bản thuộc huyện Quảng Uyên (Cao Bằng), do lạc hậu nên chính quyền và nhân dân trong bản đã đuổi một phụ nữ nghi mắc bệnh hủi vào hang sâu sống biệt lập. Bác Hồ sau khi xem bài báo đó đã yêu cầu Bí thư Khu ủy Việt Bắc và Ban biên tập Báo VNĐL xác minh, nếu đúng phải yêu cầu Đảng ủy, ủy ban xã kiểm điểm, báo cáo lại cho Bác biết. Sau đó, Báo VNĐL đã cử người lên Cao Bằng, gặp tác giả bài báo và đến tận bản xác minh. Người phụ nữ đó đã thoát cảnh bị hiểu lầm và thoát chết, nghẹn ngào cảm ơn Báo VNĐL, cảm ơn Bác Hồ.

Ngọc Hoa cho biết, câu chuyện trên chị tình cờ đọc được tại cơ quan lưu trữ của tỉnh khi tìm hiểu về tờ Báo VNĐL do Bác Hồ sáng lập từ năm 1941. Hoa đã rút ra điều thấm thía cho nghề báo của mình là: Nếu không tìm đến ngọn nguồn sự thật thì dẫu có đăng báo, vẫn có những số phận bị ruồng rẫy và nhà báo chưa làm tròn nhiệm vụ cao quý của mình...

Tại hội thi này, nhiều thí sinh đã dày công tìm kiếm, sưu tầm, gặp gỡ những nhân chứng sự kiện, những câu chuyện hay về cuộc đời cách mạng và kỷ niệm về Bác Hồ mà chưa được công bố rộng rãi. Ngoài câu chuyện của Ngọc Hoa, còn nhiều câu chuyện lần đầu được kể như: chuyện "Thiếu tướng Yblôk Êban và cụ YBí Aleo được gặp Bác Hồ" của thí sinh Lê Thị Kim Anh (Công an tỉnh Đắc Lắc), chuyện "Lớp học cách mạng của Bác Hồ" của thí sinh Trịnh Văn Thái, Việt kiều tại Thái Lan và cũng là thí sinh cao tuổi nhất hội thi chung khảo toàn quốc (61 tuổi).

15 tấm gương sáng về đạo đức

Được chọn lựa từ cơ sở, được thẩm định kỹ qua từng vòng thi, điều đặc biệt mà 15 thí sinh đem đến hội thi, không phải là những câu chuyện kể mà là tấm gương học tập, rèn luyện đạo đức của chính họ.

Thí sinh Mai Hương (Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Lai Châu) cho biết, ngay sau khi đạt giải ở vòng thi cấp cơ sở, chị đã báo cáo cơ quan xin đi công tác thực tế. Địa điểm đến "4 cùng" của Mai Hương là đồng bào xã Mai Quai (Sìn Hồ, Lai Châu) - một xã đặc biệt khó khăn của tỉnh. Đây là xã được Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Lai Châu nhận kết nghĩa. Hằng năm, cơ quan vẫn cử người xuống ở cùng, tìm cách giúp đỡ đồng bào trong thời gian 2-3 tháng. Lần này, chưa đến lượt Mai Hương nhưng chị đã “xung phong” nhận nhiệm vụ về mình. Chuyến đi không những là “cơ hội” để chị giúp đỡ đồng bào, mà còn để lắng nghe đồng bào nói, lấy đó làm cơ sở thực tế phục vụ cho những lần tham dự hội thi. Tại hội thi này, Mai Hương đã có những hình ảnh rất sinh động về quá trình cô cùng đồng nghiệp đi vận động bà con chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi. Thành công của chị và các đồng nghiệp là giúp bà con xã Mai Quai đưa cây cao su vào trồng, thay đổi tập quán sinh hoạt theo hướng khoa học, văn minh. Sức hấp dẫn của câu chuyện do Mai Hương kể, chính là hình ảnh những ruộng lúa nước, những cánh rừng, những cảnh ngộ của đồng bào mà cô đã tận mắt chứng kiến và chung tay giúp đỡ.

Thí sinh trẻ nhất của hội thi Nguyễn Thị Hương Giang, lưu học sinh tại Niu Di-lân, bằng chất giọng hồn nhiên của tuổi mới lớn, đã kể lại một cách chân thực việc học tập và làm theo đạo đức Bác Hồ của học sinh Việt Nam ở Niu Di-lân. Hương Giang cho biết, ban đầu, cũng có nhiều học sinh Việt Nam chi tiêu xa xỉ, lãng phí thời gian, ít chịu học hành. Qua những diễn đàn do Hội Sinh viên Việt Nam tại Niu Di-lân tổ chức, mọi người đã thông qua chương trình học tập đức tính tiết kiệm của Bác Hồ, bắt đầu từ những việc nhỏ nhất. Đến nay, số học sinh Việt Nam ở Niu Di-lân chi tiêu xa xỉ đã giảm rõ rệt. Đặc biệt, số học sinh có kết quả học tập khá, giỏi đã tăng. Không chỉ tiết kiệm cho riêng mình, lưu học sinh Việt Nam còn tổ chức nhiều hoạt động vận động, quyên góp, giúp đỡ những em học sinh nghèo, những mảnh đời còn khốn khó trong nước.

Nhân lên sức mạnh nhân nghĩa, đức hy sinh

Tại hội thi này, Viện Nghiên cứu Dư luận (Ban Tuyên giáo Trung ương) đã phát phiếu điều tra xã hội học để thăm dò khán giả về kết quả, ý nghĩa của hội thi. Phóng viên Báo Quân đội nhân dân cũng tranh thủ mở một "cuộc điều tra" nho nhỏ về hội thi. Hầu như ai cũng cho rằng, việc tổ chức hội thi mang nhiều ý nghĩa. Đến xem hội thi không chỉ để mỗi người thêm một lần tự hào về vị lãnh tụ thiên tài của dân tộc, mà còn tự nhắc nhở mình phấn đấu, tu dưỡng, sống đẹp, sống có ích. Đại đức Thích Lệ Minh, Thư ký Ban đại diện Phật giáo quận 5 (Thành phố Hồ Chí Minh) đã vượt hàng nghìn cây số, ra Hà Nội và theo dõi không sót một câu chuyện nào trong hai ngày diễn ra hội thi, cho biết: "Tôi có mặt ở đây để theo dõi hội thi bởi sức hút tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh được tái hiện sinh động qua giọng kể truyền cảm, lắng đọng của các thí sinh. Tôi cũng rất mừng vì trong số 15 thí sinh có một đại biểu của giới tu hành".

Thí sinh được nhắc đến đó là Ni cô Thích Đàm Ngọc, trụ trì chùa Ninh Xá Hạ, xã Yên Ninh (Ý Yên, Nam Định). Câu chuyện bà kể về Bác với tiêu đề: "Phải biết quan tâm đến mọi người hơn". Ni cô cho biết: Bà quy y cửa Phật đã 19 năm, nhưng Phật pháp dạy người tu hành không xa lìa thế gian, không sống cho cuộc sống của riêng mình mà sống cho tất cả.

Bà nói, Đạo Phật có câu: “Hương của các loài hoa không bay ngược chiều gió. Hương của người đức hạnh bay ngược khắp muôn phương”. Hồ Chí Minh là người như vậy. Với tôi, học Bác cũng là học Phật và học Phật cũng là học Bác. Nếu cốt lõi của Đạo Phật là Từ-Bi-Hỷ-Xả, Vô ngã-Vị tha, cứu khổ, cứu nạn thì nội dung cơ bản của tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh là Cần-Kiệm-Liêm-Chính-Chí công vô tư, cứu nước, cứu dân. Đó chính là mẫu số chung của hai tư tưởng lớn, mặc dù cách xa hơn 2000 năm nhưng lại là một nhân duyên gặp gỡ hội tụ soi đường cho nhân loại hướng tới Chân-Thiện-Mỹ.

Cũng kể về tình thương yêu con người của Bác, Trung úy Phan Thị Đông (Bộ tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh) với câu chuyện "Bác Hồ với đồng bào, chiến sĩ miền Nam" làm cả hội trường lặng đi trong niềm xúc động vô bờ. Phan Thị Đông là thí sinh thi cuối cùng nên khi chị cúi đầu chào khán giả thì đồng hồ đã điểm 11 giờ 35 phút (trưa ngày 18-10). Vậy mà hội trường vẫn im lặng, không ai đứng dậy buộc hai người dẫn chương trình của Đài Truyền hình Việt Nam phải thông báo kết thúc phần thi và mời khán giả đến dự đêm bế mạc. Thành công của Đông, không chỉ nhờ biết chắt chiu những chi tiết đắt giá, làm thăng hoa niềm xúc động trong lòng khán giả bằng chất giọng truyền cảm, ấm áp của cô gái xứ Nghệ, ngày ngày được tham gia nhiệm vụ giữ yên giấc ngủ cho Người, mà còn bởi những câu chuyện thường ngày chị được gặp, được biết về tình cảm của nhân dân đối với Bác Hồ. Đông kể: Có Bà mẹ Việt Nam anh hùng ở Đồng Tháp tên là Nguyễn Thị Sảnh, lần đầu tiên vào viếng Bác. Bà cảm động quá, nước mắt nhoè đi nên nhìn Bác không được rõ. Lúc ra, bà òa khóc và tha thiết đề nghị vào viếng Bác một lần nữa. Các chiến sĩ cảnh vệ đã đáp ứng yêu cầu của bà. Khi lên xe về Đồng Tháp, bà nắm chặt tay các chiến sĩ và dặn: "Vậy là má đã thoả lòng mong ước được gặp Bác Hồ. Bây giờ nếu có chết thì má cũng đã toại nguyện rồi". Những tình cảm thiêng liêng, cao quý ấy của đồng bào, chiến sĩ cả nước đã trở thành mệnh lệnh, nhắc nhở Đông và đồng đội vượt khó vươn lên, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao...

Có thể thấy, thành công lớn về mặt nội dung của hội thi này là các thí sinh đã đầu tư, chuẩn bị tốt phần liên hệ bản thân. Thông qua liên hệ, khán giả có thể hình dung rõ ràng sức lay động của tấm gương đạo đức Bác Hồ trong nhân dân; thấy được sự chuyển biến tích cực ở cơ sở thông qua việc học tập và làm theo lời Bác Hồ dạy. Nhiều thí sinh như: Trần Thị Thanh Mai, Trường THCS Văn Khê (Hà Đông, Hà Nội); Đỗ Văn Thịnh, Chỉ huy trưởng Ban CHQS phường Quang Trung (quận Hồng Bàng, Hải Phòng); Mai Hương (Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Lai Châu) kể về những câu chuyện tu dưỡng, rèn luyện của cá nhân và cơ quan mình. 15 thí sinh, 15 câu chuyện xúc động, nhưng chung một tấm lòng kính yêu Bác Hồ, chung một tâm nguyện ra sức phấn đấu trở thành những công dân tốt, những người tiêu biểu trong thực hiện Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" rất sinh động, tạo nên sức thuyết phục sâu sắc đối với người nghe.

HỒNG HẢI