Pả Hành làm Trưởng thôn 7, xã Thuận (huyện Hướng Hóa, Quảng Trị) đã 14 năm nay. Năm 1990, Pả Hành rời quân ngũ, về làm Trung đội trưởng dân quân, lập công bắt sống một tên phỉ trong tổ chức phản động Hoàng Cơ Minh, góp phần cùng cơ quan chức năng phá vụ án nghiêm trọng này. Sau đó, Pả Hành được bà con dân bản tín nhiệm bầu làm Trưởng thôn. Làm Trưởng thôn, “ăn cơm nhà vác tù và hàng tổng”, thoạt đầu vợ Pả Hành không đồng ý, nói: “Nhà đông miệng ăn, Pả Hành phải lo cái rẫy, cái nương trồng ngô, trồng lúa nuôi con đã, rồi làm trưởng thôn cũng chưa muộn”. Nhưng Pả Hành lại nghĩ, mình từng là bộ đội, đã nhận nhiều giấy khen, bằng khen của quân đội, của huyện, của tỉnh, mình có khó khăn nhưng ai cũng gặp khó khăn mà trốn tránh thì ai làm thôn trưởng, lo công việc chung cho bà con?

Nghĩ thế, dù còn phân vân, nhưng ngay sau hôm được bầu làm Trưởng thôn, Pả Hành đã huy động bà con dọn vệ sinh trong thôn. Thế là từ đó, suốt 14 năm nay, Pả Hành đã làm tròn chức trách của mình. Mọi việc lớn nhỏ trong thôn, đều qua tay Pả Hành. Thôn 7 đạt danh hiệu “thôn văn hóa”, trong đó có công Pả Hành không nhỏ. Chuyện Pả Hành vận động bà con trồng sắn KM 94 cung cấp nguyên liệu cho nhà máy tinh bột sắn được bà con ghi nhận. Bởi, Pả Hành đã giúp họ thoát được đói nghèo. Lúc đầu, bà con chưa “thông” việc trồng sắn. Không ít người trong thôn cho rằng trồng loại sắn đó đắng lắm, con trâu, con bò, con heo, con gà còn không ăn được nữa là người, rồi nếu không bán được thì làm sao? Pả Hành lẳng lặng động viên vợ con chở hom giống sắn KM 94 về trồng kín 3 héc-ta. Vụ đầu tiên thu hoạch được hơn 30 triệu đồng. Thế là, bà con trong thôn đều làm theo. Pả Hành trở thành kỹ thuật viên khuyến nông, khuyên lâm, hướng dẫn tận tình bà con. Ngày nào, Pả Hành cũng ở trên nương rẫy đến tối mịt mới về. Đến nay, sau 3 vụ, 47 gia đình trong thôn đều trồng sắn nguyên liệu, thay thế hoàn toàn giống sắn địa phương năng suất thấp. Riêng gia đình Pả Hành đã khai hoang thêm đất đồi, mở rộng diện tích trồng sắn. Với 6 héc-ta sắn cao sản, mỗi năm Pả Hành thu về gần 100 triệu đồng.

Pả Hành lại là người tiên phong trong việc đầu tư thâm canh, tận dụng nguồn phân hữu cơ thu được từ đàn bò hơn 10 con để bón cho sắn ở những vùng đất xấu. Dự định năm 2009, Pả Hành mua thêm phân vi sinh bón lót, nhằm tăng năng suất cây sắn. Không chỉ trồng sắn, nuôi bò, Pả Hành còn trồng thêm cà phê, khai hoang đất trũng làm lúa nước. Với một héc-ta cà phê, 3 héc-ta lúa rẫy, ngô, mỗi năm Pả Hành còn thu về hàng chục triệu đồng. Có nguồn thu nhập tương đối lớn, Pả Hành không chỉ đầu tư xây dựng nhà cửa, lo cho các con ăn học, mà còn sẵn lòng giúp đỡ bà con vay vốn sản xuất không lấy lãi. Mỗi gia đình, Pả Hành cho vay vài, ba triệu đồng đầu tư vào sản xuất. Đến nay, nhiều gia đình trong thôn nhờ Pả Hành giúp đỡ đã thoát được đói, giảm được nghèo, như gia đình ông Hồ Hùn, Pả Bùn, Pả Chờm…

Tháng 10-2008, Pả Hành lại làm một chuyện khiến từ bà con dân bản đến cán bộ xã, huyện, tỉnh đều… “phục lăn”: Hiến tặng 1.000m2 đất xây dựng trường mầm non! Pả Hành nói: “Mình đi họp, nghe cán bộ nói đầu tư cho con người là có lợi nhất. Vậy mà thôn mình chưa có trường mầm non, chưa có đất xây trường, nên mình tặng miếng đất đẹp nhất để “đầu tư” cho các cháu! Miếng đất đó có doanh nghiệp đã trả mấy chục triệu đồng, nhưng mình bớt đi một khoản tiền mà con cháu trong thôn có được trường, lớp đàng hoàng, học hành tử tế, lớn lên thành người tốt, thì bao nhiên tiền bạc đều có thấm chi?”.

Chúng tôi bất ngờ trước suy nghĩ của Pả Hành, người Trưởng thôn hiền lành, tốt bụng. Trong hồ sơ dự án xây dựng trường mầm non, chủ đầu tư bên A là UBND xã Thuận, chẳng tìm đâu thấy cái tên Pả Hành. Nhưng trong lòng bà con thôn 7 và xã Thuận, Pả Hành cũng là “chủ đầu tư” cho tương lai con em họ!

Trần Hoài