Đólà biệt danh người ta đặt cho ông Mai Xuân Liễn, tổ trưởng tổ dân phố tổ 9, phường Nghĩa Đô, quận Cầu Giấy, Hà Nội. Ông nguyên là kỹ thuật viên cơ khí được đào tạo ở Liên Xô (trước đây), về nước đúng vào dịp đế quốc Mỹ gây chiến tranh phá hoại miền Bắc nước ta. Ông xung phong vào Binh chủng tên lửa (thuộc Quân chủng Phòng không-Không quân), phục vụ việc bảo đảm kỹ thuật khắp các trận địa phòng không. Sau cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968, Mai Xuân Liễn được điều đi chiến trường B2-Nam Bộ, ông lại bảo đảm kỹ thuật, không chỉ tên lửa mà cả các loại hỏa lực xe kéo. Năm 1993, ông Liễn nghỉ hưu, định cư ở phường Nghĩa Đô, quận Cầu Giấy (Hà Nội).
Đầu năm 1998, phường Nghĩa Đô quyết định tách khối dân cư thành 4 tổ. Chi bộ Đảng, các đoàn thể đề nghị: “Ba tổ kia dân ở gọn, còn tổ 9 bị xen kẽ nhiều công trình chia cắt xóm ngõ, lại tập trung dân cư tứ xứ..., rất cần một tổ trưởng nhiều kinh nghiệm, năng nổ, tận tâm…". Thế là, cái duyên nghiệp "vác tù và" được đặt lên vai Mai Xuân Liễn từ đây.
Việc gì cũng đến tay tổ trưởng: Nào vận động nhân dân thực hiện chính sách thuế, vận động xây dựng nếp sống văn hóa, kế hoạch hóa gia đình, vận động dân phố ủng hộ sinh hoạt hè của các cháu… Cả việc bảo vệ an ninh, tài sản cho bà con, tổ trưởng cũng lo phối hợp cùng lực lượng công an xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện… Xóm ngõ tối, ra vấp vào chạm, tổ trưởng cũng phải chủ động liên hệ với công ty chiếu sáng, xin được 9 bóng điện cho ba ngách phố. Đường thôn lầy úng, tổ trưởng lại vận động bà con chung sức làm vệ sinh, xây dựng cống rãnh thoát nước, đường bê tông... Từ đó, hết cảnh lầy lội, tối tăm.
Có những việc “trời ơi” người ta cũng kêu tổ trưởng! Một bác công nhân nghỉ hưu, nhà được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng ghi thiếu diện tích đất ở. Gia chủ khiếu nại nhiều lần với phường mà cứ nhùng nhằng đến ba năm không giải quyết xong. Bác công nhân đề nghị ông Liễn can thiệp. Việc đó đâu thuộc trách nhiệm của tổ trưởng. Nhưng nghĩ đến hoàn cảnh khốn khó của ông lão, Mai Xuân Liễn không nỡ chối từ. Phải mất hơn một năm "gõ đúng cửa", "cãi đúng lý" ông Liễn mới giúp gia chủ "đòi" được phần đất còn thiếu trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Nhiều người biết chuyện tấm tắc mãi: "Có mấy ai được như tổ trưởng khu mình!".
Một lần, nửa đêm bỗng có tiếng gọi giật giọng:
- Ông Liễn ơi, sang mau đi, bố con nhà T. ở ngách 3 đang cãi lộn...
Ông Liễn liền vùng dậy. Vợ ông tỉnh giấc, bảo:
- Sao không gọi công an, việc gì ông cũng vơ vào thế!
Ông giật vội chiếc áo, quay sang đáp:
- Gọi công an chưa kịp đến đã thành chuyện rồi còn gì.
Nói rồi, ông chạy như bay, chân chưa kịp xỏ dép.
Ở một tổ dân phố đông đúc có biết bao nhiêu việc tương tự như thế. Và bất cứ chuyện gì, bất cứ lúc nào, bà con tổ 9 cũng "ới" ông Liễn.
Còn chuyện sinh hoạt thường xuyên của các đoàn thể, của chi bộ Đảng, của dân phố hằng quý nữa. Ông Liễn cứ canh cánh là chưa có một phòng để lấy chỗ hội họp. Ông lại xin ý kiến bà con, rồi làm báo cáo trình lên phường. Ủy ban phường chấp thuận, song chỉ cấp được một phần kinh phí. Ông Liễn đưa luôn ra kế sách: "Nhà nước và nhân dân cùng làm”. "Dự án" hợp lòng dân nên được bà con nhiệt tình ủng hộ, quyên góp. Cuối cùng, tổ 9 đã xây được phòng họp rộng 80m2 khang trang, đủ tiện nghi phục vụ được hàng trăm người một lúc.
Có được người "vác tù và" tận tụy, nhiều năm qua, tổ 9 luôn đạt danh hiệu “Tổ dân phố tiên tiến”. Được tiếp tục bầu làm tổ trưởng nhiệm kỳ tới với số phiếu 100% tán thành, ông Liễn cười nói: "Tôi sẽ cố gắng hơn nữa để không phụ lòng tin yêu của bà con. Hơn nữa, làm việc tốt cho khu phố cũng là làm cho chính mình thôi".
NGUYỄN VIÊT PHƯƠNG