Cô gái người Dao kể chuyện và làm theo đạo đức Bác Hồ

Triệu Thị Hạnh

Sau chuyến công tác vào bản Khe Rạc (xã Vũ Chấn, huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên), tôi không nghĩ mình có thể vượt qua được quãng đường khó khăn đến vậy. Con suối Khe Rạc hung dữ phá tan đường cấp phối được đầu tư bằng nguồn vốn của Chương trình 135. Những hòn đá trơn nhẫy, to bằng cái thúng nằm chềnh ềnh, xen giữa các vũng nước sâu hoắm. Ấy vậy mà Bí thư Đảng uỷ xã Vũ Chấn-Lý Hắc nói với tôi: “Đây là đường "ngon" nhất vào 5 bản người Dao của xã”.

Sau hơn một giờ lội suối với đôi chân bê bết bùn đất, chúng tôi mới đến được nhà của Bí thư chi bộ Triệu Thị Hạnh. Bốn năm giữ chức Bí thư chi bộ Khe Rạc - Cao Sơn giúp Hạnh chững chạc và rất bản lĩnh.

Sinh năm 1984, lên 8 tuổi Hạnh mới vào học lớp một. Con đường chúng tôi vừa đi cũng là con đường đến trường hằng ngày của Hạnh. Không ngại gian khổ, cố gắng học tập, trưởng thành qua hoạt động công tác Đoàn, năm 18 tuổi, Hạnh đạt kết quả xuất sắc ở lớp bồi dưỡng đối tượng Đảng do Huyện ủy Võ Nhai tổ chức. 19 tuổi, Hạnh là thí sinh người dân tộc thiểu số ít tuổi nhất tham gia Hội thi cán bộ dân vận khéo cấp tỉnh và đoạt giải Ba. Cũng năm ấy, Triệu Thị Hạnh vinh dự được đứng trong hàng ngũ của Đảng và chỉ hai năm sau, cô trở thành Bí thư chi bộ Khe Rạc-Cao Sơn.

Hạnh tâm sự: “Trẻ là lợi thế nhưng cũng là điểm yếu”. Hạnh kể, một lần xảy ra tranh chấp rừng ở Cao Sơn, Hạnh cùng lãnh đạo xóm đến giải quyết. Chủ hộ nóng giận hất cả gáo nước vào Hạnh. Tức điếng người, nhưng Hạnh cố bình tĩnh, giải thích, phân tích bằng lý, bằng tình để hai bên hiểu. Mấy hôm sau gặp lại Hạnh, chủ hộ đã chủ động xin lỗi. Một kỷ niệm nữa cũng làm Hạnh nhớ mãi. Hôm ấy, xóm Khe Rạc tổ chức ngày Hội đại đoàn kết toàn dân, Hạnh ứng tiền để mọi người đi chợ làm cơm. Ban đầu, Hạnh dự định mua xương sườn lợn để nấu canh, nhưng không có, đành thay bằng xương ống (rẻ hơn). Đến bữa ăn, có người thắc mắc: "Sao xương nọ lại thành xương kia, có khuất tất gì đây?". Thế là Hạnh phải đứng ra xin lỗi bà con và công khai từng khoản chi tiêu cụ thể. Cuối cùng mọi người cũng hiểu.

Điều đặc biệt nhất ở Hạnh là tình yêu đối với Bác Hồ. Hạnh kể:

- Lần đầu tiên tôi được tiếp cận với tư tưởng Hồ Chí Minh khi theo học lớp bồi dưỡng đối tượng Đảng. Năm 2007, khi Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” được triển khai, nhiều người trong bản không thạo tiếng phổ thông, nên việc tuyên truyền gặp khó khăn lắm. Hơn nữa, nói chuyện bằng tiếng dân tộc mình bà con thấy gần gũi và dễ hiểu hơn. Vì vậy, tôi đã dịch các câu chuyện kể về Bác Hồ từ tiếng phổ thông ra tiếng Dao. Lúc đầu, tôi mất khá nhiều thời gian, nhưng sau quen dần.

Câu chuyện được Hạnh dịch đầu tiên là "Nước nóng, nước nguội". Dường như ấn tượng về lần bị hất nước vào người và cách xử sự giúp cô càng thấm lời dạy của Bác về sự bình tĩnh trong đối nhân xử thế: "Hòa nhã, điềm đạm cũng như cốc nước nguội dễ uống, dễ tiếp thu hơn".

Và thế là trong lần nghiệm thu các công trình thuộc Chương trình 134, 135; khánh thành nhà đại đoàn kết; họp xóm, họp chi đoàn, họp phụ nữ; huấn luyện dân quân… có “cơ hội” là Hạnh lại kể chuyện Bác Hồ cho mọi người nghe. Đến nay, hơn 70% bà con ở 5 bản người Dao của xã Vũ Chấn đã được nghe Hạnh kể chuyện về tấm gương đạo đức Bác Hồ bằng tiếng Dao. Bà con rất thích nghe, nhất là khi Hạnh liên hệ mỗi câu chuyện vào từng sự việc cụ thể ở làng, ở bản thì đồng bào hiểu ngay. Ví dụ, một lần Hạnh cùng đoàn cán bộ nghiệm thu nhà được xây bằng nguồn vốn theo Chương trình 134. Anh Triệu Văn Lưu, chủ nhà có ý định bắt gà làm cơm mời khách. Hạnh ngăn lại bằng cách kể chuyện Bác Hồ khi đi công tác đều mang theo cơm nắm, muối vừng, không làm phiền dân. Nghe xong câu chuyện, anh Lưu và mọi người rất phấn khởi. Từ câu chuyện tại nhà anh Lưu, bà con truyền nhau, tạo thành phong trào tiết kiệm ở bản Khe Rạc.

Cứ như vậy, những câu chuyện Hạnh kể về tấm gương đạo đức Bác Hồ bằng tiếng Dao đã ngấm vào bà con Khe Rạc. Năm 2008, đơn thư khiếu kiện ở bản Khe Rạc giảm 80%; tỷ lệ hộ nghèo giảm hơn 23%. Cuộc sống của đồng bào Dao ở bản Khe Rạc nói riêng, xã Vũ Chấn nói chung đang thay đổi từng ngày. Trong thành tích chung ấy có sự đóng góp không nhỏ của Bí thư chi bộ Triệu Thị Hạnh.

Bài, ảnh: MINH HẰNG