Chi bộ là hạt nhân (Bài 2)

Bài 1: Ban chỉ đạo - "Bộ tham mưu" của cuộc vận động

Chi bộ có vai trò như thế nào trong thực hiện Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”? Đó là câu hỏi mà chúng tôi tập trung làm rõ trong chuyến đi công tác ở Quân khu 4.

Vì sao vai trò của chi bộ lại quan trọng nhất?

Chúng tôi đề nghị được gặp các chính trị viên của Đơn vị 1, Đoàn B24. Ngày đã nghiêng về chiều, trời lại đột ngột đổ mưa, nhưng cuộc gặp 12 đồng chí hầu hết là chính trị viên đại đội, kiêm bí thư chi bộ thật bổ ích. Càng về sau các ý kiến càng sôi nổi.

Ngay sau lời gợi mở ngắn gọn của Thiếu tướng Lê Phúc Nguyên-Tổng biên tập Báo Quân đội nhân dân, Thiếu tá Dương Tuấn Ngọc-Chính trị viên phân đội 2 đã đứng lên đặt câu hỏi trước khi trả lời:

- Thực hiện Cuộc vận động, nhất là bước “làm theo”, vì sao từ Ban Chỉ đạo Trung ương đến cơ sở đều nhấn mạnh đến vai trò của chi bộ? Vì Cuộc vận động suy cho cùng là cơ hội để mỗi cán bộ, đảng viên “soi” mình vào tấm gương đạo đức Chủ tịch Hồ Chí Minh để học tập, làm theo. Trong tổ chức của Đảng thì chi bộ là cấp trực tiếp quản lý đảng viên, hiểu rõ mạnh, yếu của từng người, theo dõi sát quá trình công tác cũng như các mặt sinh hoạt khác. Vì thế mà chi bộ có vị trí quan trọng.

Một ý kiến nghiêng về phản biện:

- Giải thích như thế có đúng trong mọi trường hợp?

Bí thư chi bộ các đại đội thuộc Đơn vị 1 (Đoàn B24) trao đổi kinh nghiệm triển khai cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”.

Nhưng Đại úy Đặng Văn Thắng, Chính trị viên Đại đội 2 lại đồng tình:

- Tôi hoàn toàn nhất trí với cách giải thích của đồng chí Ngọc. Tất nhiên mọi việc của Đảng đều được triển khai ở chi bộ. Nhưng thực hiện Cuộc vận động thì rõ ràng chi bộ có vị trí quan trọng nhất. Vì trong sinh hoạt chi bộ, các đảng viên có điều kiện góp ý chân thành, giúp nhau phát huy mặt tốt, sửa chữa mặt yếu.

Trung tá Nguyễn Văn Sỹ, Phó chính ủy đơn vị gợi ý:

- Tôi xin dẫn chứng trường hợp ở chi bộ Ban Chính trị: Đảng viên Hà Hữu Tân, nhân viên câu lạc bộ, những năm trước là “điển hình” của người “bóc ngắn cắn dài” trong chi tiêu, lương hằng tháng chỉ đủ trả tiền điện thoại di động, nên Tân luôn ở trong tình trạng “cháy túi”. Thực hiện Cuộc vận động, chi bộ định hướng cho Tân phấn đấu học đức tính tiết kiệm của Bác Hồ. Chỉ sau 2 tháng “làm theo”, bây giờ tháng nào Tân cũng  tiết kiệm được hơn nửa số tiền lương gửi về giúp bố mẹ. Tôi nghĩ điểm yếu của Tân chỉ có chi bộ mới biết cụ thể và cũng chỉ có chi bộ mới “mổ xẻ” được kỹ khuyết điểm của Tân, giúp Tân phấn đấu tiến bộ. Đảng bộ sao biết được, mà có biết thì cũng không phải là cấp trực tiếp giúp đỡ Tân.

Dẫn chứng của Phó chính ủy Đơn vị 1 càng làm sáng tỏ hơn ý kiến của đồng chí Ngọc về vai trò quan trọng của chi bộ trong thực hiện Cuộc vận động.

Vì sao lúng túng trong “làm theo”?

Hơn 2 năm qua chúng tôi đã đi được nhiều nơi, kể cả trong quân đội và các địa phương tìm hiểu về triển khai thực hiện Cuộc vận động. Phải nói ngay rằng, còn nhiều chi bộ hiện nay đang rất lúng túng trong triển khai bước “làm theo”.

Có chi bộ vẫn “án binh bất động” chờ cấp trên hướng dẫn. Có chi bộ tuy tháng nào cũng đưa vào nội dung sinh hoạt, nhưng chỉ kiểm điểm chung. Cá biệt có những chi bộ kiểm tra sau hai năm, mới có 7 dòng trong Nghị quyết đề cập đến Cuộc vận động!...

Vì sao lại như vậy? Tìm hiểu kinh nghiệm chúng tôi thấy, chi bộ “án binh bất động” là do Ban chỉ đạo cấp trên không có kế hoạch, hướng dẫn,  chỉ đạo, thiếu đôn đốc kiểm tra. Còn chi bộ thì nhận thức không đầy đủ, triển khai cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” nặng về hình thức. Nhiều chi bộ kiểm điểm chung chung là vì “chung chung” trong làm theo, chưa xây dựng được tiêu chí (chuẩn mực) đạo đức của chi bộ cũng như của từng đảng viên, cũng không có kế hoạch phấn đấu cụ thể đến từng đảng viên, nên đến kỳ họp không có nội dung để kiểm điểm, dẫn đến kiểm điểm chung chung.

Nhưng ở những chi bộ làm tốt thì khác. Đại tá Nguyễn Đức Hóa, Phó chính ủy Bộ CHQS tỉnh Quảng Bình giới thiệu với chúng tôi Phân đội 42 là đơn vị có chuyển biến vượt bậc từ khi học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.

Chúng tôi tìm hiểu cách làm của Chi bộ đại đội BB1, thuộc Đảng bộ Phân đội 42. Thượng úy Phạm Anh Tuấn, Bí thư, Chính trị viên Đại đội 1 cho biết: Từ khi thực hiện Cuộc vận động, sinh hoạt chi bộ ngoài phần kiểm điểm nghị quyết tháng, chi bộ còn kiểm điểm việc thực hiện Cuộc vận động của cả tập thể và từng đảng viên. Để bảo đảm thời gian của buổi sinh hoạt không kéo dài, hằng tháng căn cứ vào tình hình cụ thể, chi ủy chỉ định một số đảng viên để kiểm điểm, giúp đỡ.

Tôi hỏi:

- Cơ sở nào để chi bộ giúp đỡ đảng viên?

Thiếu tá Trần Xuân Hà, Chính trị viên phân đội giải thích:

- Sau khi tìm hiểu, học tập tấm gương đạo đức của Bác, đảng viên liên hệ, thấy bản thân còn yếu điểm gì thì đề ra chỉ tiêu phấn đấu khắc phục. Ví dụ: Trung úy Trương Đình Chiến, Trung đội phó Trung đội 1 còn hạn chế trong chấp hành kỷ luật, nhất là chấp hành luật lệ giao thông. Nghe câu chuyện kể về lần Bác Hồ đi đường qua ngã tư, đồng chí bảo vệ định cho xe vượt đèn đỏ, nhưng Bác không đồng ý, nhắc nhở đồng chí bảo vệ, ai cũng  phải chấp hành luật lệ giao thông… Chiến rất tâm đắc, đề ra mục tiêu học tập tấm gương đạo đức của Bác bằng việc làm cụ thể là ghép mình vào khuôn khổ tổ chức, sống có ý thức trách nhiệm với mọi người… Sau hai tháng phấn đấu, Chiến tiến bộ rõ rệt và hiện nay là một đảng viên tốt, năm 2008 được tặng giấy khen.

Bí thư chi bộ Đại đội BB1 còn khoe với tôi hai tấm gương khác cũng tiến bộ từ thực hiện Cuộc vận động là Trung úy Hoàng Phan Linh, Trung đội trưởng BB2 và Trung sĩ Phạm Văn Ni Ca,  Tiểu đội trưởng Tiểu đội 9…

Đại đội BB1 từ yếu kém phấn đấu đạt đơn vị quyết thắng. Phân đội 42 năm 2008 cũng dẫn đầu khối thi đua của Bộ CHQS tỉnh Quảng Bình.

Tìm hiểu chúng tôi được biết, thực hiện Cuộc vận động, cũng có đảng viên đạt ngay mục tiêu phấn đấu từ tháng đầu, nhưng cũng có đồng chí phải phấn đấu hai, ba tháng mới tiến bộ. Để đảng viên phấn đấu tốt, những trường hợp như thế chi bộ kiên trì giúp đỡ, chỉ ra những biện pháp cho đảng viên tự rèn luyện tiếp…

Thiết thực triển khai cuộc vận động, Xưởng 467 (Cục Hậu cần Quân khu 4) sản xuất bình nước nóng, bảo đảm 100% bộ đội có nước ấm tắm trong mùa đông. (Ảnh chụp tháng 3-2009)

Không chỉ ở Bộ CHQS tỉnh Quảng Bình mà Bộ CHQS tỉnh Nghệ An, Đoàn B24, Cục Hậu cần Quân khu… cũng có rất nhiều dẫn chứng cụ thể cho thấy vai trò quan trọng của chi bộ trong thực hiện Cuộc vận động. Chi bộ không chỉ xây dựng phẩm chất tốt cho đảng viên mà còn ảnh hưởng tốt đến cả quần chúng: Binh nhất Lộ Lý Long, thuộc Tiểu đội 1, Trung đội 4, Đại đội 2 (Đơn vị 1, Đoàn B24) là sinh viên nhập ngũ vào quân đội tháng 2-2009, gia đình kinh tế khá giả. Ngày còn là sinh viên, Long tiêu tiền “như nước”, vào đơn vị còn nợ chủ quán  tới hơn 100 triệu đồng… Thực hiện phong trào tiết kiệm của đơn vị, Long tiến bộ từng ngày. Anh viết nhật ký tự chỉ trích mình đã quá hoang phí trong chi tiêu làm khổ bố, khổ mẹ…  Sau 3 tháng huấn luyện chiến sĩ mới, Long không những không xin tiền gia đình mà còn dành được một phần tiền  phụ cấp gửi về biếu bố, mẹ. Thay mặt gia đình, chị  Lộ Thị Lan, chị gái của Long lên cám ơn đơn vị đã rèn luyện Long trở thành người tốt. Trước hôm chúng tôi về đơn vị, Long được nhận danh hiệu “Chiến sĩ tiên tiến”.

Tìm hiểu chúng tôi được biết, buổi sinh hoạt chi bộ dài hay ngắn, nhiều hay ít là phụ thuộc vào nội dung. Năm đầu tổ chức học tập tấm gương đạo đức của Bác thì có chi bộ dành ra nhiều buổi trong một tháng. Hay có nội dung “làm theo” của cả chi bộ phải tập trung bàn kỹ thì thời gian sinh hoạt kéo dài…

Như vậy, chi ủy phải xây dựng được Nghị quyết, phần nội dung Cuộc vận động phải nắm chắc, có kế hoạch cụ thể để sắp xếp thời gian sinh hoạt hợp lý. Cứ như thế, tháng sau kiểm điểm việc “làm theo” của tháng trước và ra chỉ tiêu phấn đấu cho tháng tiếp theo…

Cần nhiều bí thư chi bộ “biết làm”

“Bí thư chi bộ biết làm” là câu mà chúng tôi được nghe rất nhiều đồng chí ở Quân khu 4, kể cả cấp Quân khu đến bí thư đảng ủy các đơn vị đề cập.

 Thiếu tướng Mai Quang Phấn, Ủy viên Trung ương Đảng, Chính ủy Quân khu nhấn mạnh với chúng tôi: “Nói là chi bộ quan trọng nhất trong thực hiện Cuộc vận động, nhưng còn cần bí thư chi bộ biết làm”.

Đại tá Đậu Văn Đồng, Chính ủy, Bí thư Đảng ủy Cục Hậu cần rút ra kết luận: “Ở đâu triển khai, thực hiện có hiệu quả Cuộc vận động là ở đấy trước hết có đồng chí bí thư chi bộ biết làm”.

- Thế nào là bí thư chi bộ biết làm? - Chúng tôi gợi hỏi trong buổi trao đổi với các bí thư chi bộ của Đoàn B24.

Trung úy Võ Văn Nghĩa, Bí thư chi bộ, Chính trị viên Đại đội 2, Đơn vị 1 nói:

- Bí thư chi bộ phải nắm chắc mục đích yêu cầu, nội dung Cuộc vận động, sau đó liên hệ vào nhiệm vụ, thực tế của đơn vị, xây dựng  kế hoạch chung cho chi bộ và gợi ý để từng đảng viên có tiêu chí phấn đấu riêng. Khâu quan trọng nhất là gợi ý cho các đảng viên phấn đấu theo tấm gương đạo đức của Bác Hồ. Muốn gợi ý “trúng” được cho từng đảng viên thì bí thư chi bộ phải nắm chắc mạnh, yếu của họ.

Thiếu tá Dương Tuấn Ngọc, Chính trị viên Phân đội 2, Đơn vị 1 nêu ý kiến:

- Bí thư chi bộ phải hiểu rất kỹ mục đích của Cuộc vận động là làm cho mỗi người có ý thức tự tu dưỡng, rèn luyện, làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Nghĩa là tổ chức Đảng phải giúp đỡ để mỗi người tự giác phấn đấu, làm theo tấm gương đạo đức của Bác để trở thành người tốt. Vì thế, trong sinh hoạt bí thư chi bộ phải biết gợi mở, phân tích, định hướng để khơi gợi ý thức tự giác của mỗi người trong tu dưỡng, rèn luyện. Không nắm chắc mục đích Cuộc vận động là bí thư dễ đưa nhau ra kiểm thảo, phê bình nghiêng nhiều về hành chính - như thế là không biết làm.

Bài 3: Cán bộ chủ trì tự giác nêu gương

Bài, ảnh: THUẬN THẮNG, HUY THIÊM và HỒNG HẢI