Cần coi trọng đánh giá đúng, nói đi đôi với làm

LÊ PHƯỚC THỌ

(Nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban tổ chức Trung ương Đảng khóa VII)

Thời gian qua, theo dõi trên báo chí và các phương tiện thông tin đại chúng, tôi thấy việc tuyên truyền cuộc vận động: “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” thể hiện thường xuyên, bằng nhiều hình thức, rất phong phú và sinh động.

Mấy tuần qua, thấy trên báo Quân đội nhân dân hằng ngày cũng thay đổi cách thức tuyên truyền chuyên đề này, nhấn sâu vào nội dung học đi đôi với làm, mà thiết thực nhất là làm để đem lại hiệu quả thực tế ở đơn vị, địa phương, cơ sở.

Từ ngày 3-2-2007, Bộ Chính trị và Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa X quyết định triển khai việc tổ chức Cuộc vận động này, thực chất là Cuộc vận động chính trị sâu rộng trong toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta. Tôi còn nhớ, trong buổi phát động phong trào có ý nghĩa lớn lao và sâu sắc này, đồng chí Tổng bí thư Nông Đức Mạnh đã nói: “Đẩy mạnh việc giáo dục, xây dựng đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên và nhân dân trong thời kỳ mới thông qua tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh nhằm khơi dậy và phát huy các giá trị đạo đức truyền thống tốt đẹp, đấu tranh khắc phục sự suy thoái về đạo đức, lối sống; chặn đứng, đẩy lùi tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí và các tệ nạn xã hội; hình thành và phát triển các giá trị đạo đức của chủ nghĩa xã hội; xây dựng con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa có nhân cách cao đẹp, bản lĩnh chính trị vững vàng, lối sống văn minh, xây dựng các quan hệ xã hội lành mạnh, tiến bộ”.

Như chúng ta đều biết, Nghị quyết Đại hội X của Đảng đã chỉ ra rất rõ những mặt còn yếu kém, tồn tại trong công tác xây dựng Đảng, nhất là công tác chính trị, tư tưởng: “Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng còn nhiều hạn chế, thiếu sót; tính định hướng, tính chiến đấu, tính thuyết phục và hiệu quả chưa cao… Nhiều khuyết điểm, yếu kém trong công tác cán bộ chậm được khắc phục, nhất là việc quản lý, giáo dục, rèn luyện cán bộ về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, thực hành dân chủ và chế độ trách nhiệm trong công tác. Bên cạnh những ưu điểm, công tác xây dựng Đảng còn nhiều yếu kém, khuyết điểm, chưa theo kịp với đòi hỏi của tình hình mới; nổi lên là sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên diễn ra nghiêm trọng; tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí chưa được ngăn chặn, đẩy lùi, làm giảm lòng tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân”.

Trước thực trạng và bối cảnh đó, Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” lần này là rất cấn thiết, là nhu cầu rất cao của sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Cuộc vận động tập trung vào lĩnh hội tinh hoa tư tưởng đạo đức và tấm gương đạo đức của Bác Hồ với các phẩm chất: “cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư”, ý thức tổ chức kỷ luật, ý thức trách nhiệm, ý thức phục vụ nhân dân, đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, quan liêu, tham nhũng, lãng phí. Bác Hồ dạy chúng ta chỉ có “8 chữ vàng” ấy, thế mà kiểm điểm lại, hơn nửa thế kỷ qua chúng ta làm chưa được như lời Bác dạy. Tôi thấy rằng chỉ 4 chữ đầu là “cần, kiệm, liêm, chính” chúng ta đã thực hiện được chưa? Cái khó là làm cách nào để thực hiện lời Bác dạy một cách thiết thực nhất, cụ thể nhất, thể hiện trong công việc, trong phong cách sống, lối sống hằng ngày, với tổ chức, với cơ quan, với chính mình, gia đình mình và nhất là với nhân dân. Làm mới là quan trọng, mới là chuẩn mực, là thước đo để đánh giá phẩm chất, đạo đức cách mạng của đảng viên và cán bộ. Nếu như nói lý luận rất tài, nói suông cũng hay, nhưng khi thực thi nhiệm vụ, “cái phần làm” thực tế trong chức trách nhiệm vụ trước dân không ra gì, không được gì, thì chắc chắn những đảng viên, cán bộ như thế sẽ làm mất lòng dân, không được dân tin yêu, mến phục.

Nói đi đôi với làm, mà người ta đánh giá cái chủ yếu ở khâu làm, chất lượng và hiệu quả của hành động. Dân gian có câu: “Nói như rồng leo, làm như mèo mửa” là ám chỉ những người nói rất hay, diễn thuyết giỏi mà làm chẳng ra gì. Như thế, đánh giá con người qua việc làm, chứ ít khi đánh giá qua lời nói. Mà nếu chỉ nói suông cho hay, cho oai thì càng không nên. Tôi cũng mừng khi thấy báo Quân đội nhân dân đã nêu những gương và kinh nghiệm “Đảng viên đi trước, làng nước theo sau” ở xã Phú Đa (Vĩnh Phúc), xã Đôn Châu (Trà Vinh) và nhiều đơn vị, địa phương khác. Điều đó có nghĩa là: Nơi nào có nhiều đảng viên tốt, tổ chức cơ sở Đảng thực sự mạnh, thực sự vì dân, gương mẫu đi đầu và biết đoàn kết, chung vai cùng lo cho dân, thì nơi đó có phong trào mạnh, kể cả xã nghèo, nhiều khó khăn vẫn đi lên đạt hiệu quả thực tế. Nơi nào không được như thế, thì ngược lại. Đó là quy luật, là tất yếu khách quan. Cho nên, giữa lời nói và hành động, giữa “học tập và làm theo” có một khoảng cách khá xa, sự kết hợp không dễ dàng, nếu không tổ chức khéo, không làm trúng, và rất cần có bản lĩnh, có tính kiên quyết. Dù việc lớn hay việc nhỏ, việc nước hay việc nhà thì lời nói phải đi đôi với việc làm. Như thế mới đúng lời Bác dạy, mới thực sự đi theo con đường của Bác, tư tưởng của Bác đã chỉ ra. Vậy thì, qua bước một của cuộc vận động, mỗi đơn vị, địa phương phải tự đánh giá đã làm được những gì, làm tốt hay chưa tốt, hiệu quả ra sao, chất lượng mức nào, cần phải rút ra những kinh nghiệm, những bài học gì để triển khai vào bước hai của cuộc vận động cho “ra tấm ra miếng” hơn? Tìm ra được mạnh, yếu, chỉ đích danh những mặt tồn tại cần sớm khắc phục, rất cần có sự đánh giá đúng thực chất. Nếu không mạnh dạn tự phê bình và biết lắng nghe ý kiến đóng góp của dân thì khó đánh giá đúng. Như thế, việc thực hiện nghiêm tự phê bình và phê bình rất quan trọng và cần thiết. Học tập và làm theo phải phù hợp với đặc điểm, điều kiện cụ thể từng đối tượng, từng giới chức, từng địa phương, đơn vị, không thể chung chung. Tài liệu cho học tập cũng phải có cách biên soạn cho phù hợp, thiết thực. Có như vậy thì cuộc vận động mới thực sự đi vào chiều sâu, tạo được tầm rộng, sát thực tế, dễ vận dụng vào thực tế cơ sở, không bị trùng lặp. Tổ chức học tập và làm theo gương Bác phải có trọng tâm, trọng điểm, xây dựng và chọn ra được mô hình, điển hình cũng như tổ chức nhân rộng các mô hình tốt, những cách làm hay ở các địa phương, đơn vị.

Kinh nghiệm từ thực tế đã chỉ ra rằng: Muốn tổ chức thực hiện tốt, phải tuyển chọn đúng cán bộ đáp ứng được yêu cầu công việc; phải giao nhiệm vụ rõ ràng và quyền hạn tương xứng cho người đứng đầu từng tổ chức, từng đơn vị, kể cả quyền hạn về tổ chức bộ máy, nhân sự và về tài chính; đồng thời, phải yêu cầu về trách nhiệm rất cao đối với cán bộ, nhất là người đứng đầu, khi không hoàn thành được nhiệm vụ, công việc trì trệ hoặc có sai phạm, khuyết điểm phải xử lý nghiêm minh, kịp thời, kể cả thay thế. Phải có quy chế cụ thể về công tác cán bộ để đáp ứng được yêu cầu này. Trong bước hai của Cuộc vận động cần kịp thời rút kinh nghiệm ở bước một để biên soạn tài liệu, tổ chức học tập, chỉ cách hành động, bám sát cơ sở, đi sâu, tuyên truyền rộng trong nhân dân, nhất là đội ngũ thanh niên, thiếu niên, lực lượng xung kích của cách mạng, lực lượng hùng hậu của tương lai.

Bước tiến của công cuộc đổi mới và phát triển kinh tế - xã hội trong thời kỳ hội nhập toàn cầu phụ thuộc một phần rất quan trọng vào ý chí và năng lực tổ chức thực hiện của các ngành, các cấp; trong đó, nhân tố con người - cán bộ, công chức, nhất là đội ngũ cán bộ chủ chốt của hệ thống công quyền và của doanh nghiệp - có vai trò quyết định. Vì thế, tôi rất mong việc tổ chức bước hai Cuộc vận động phải mạnh dạn, kiên quyết và kịp thời, tìm ra được nội dung, phương pháp tối ưu nhất, thiết thực nhất để việc “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” có chất lượng, hiệu quả cao, đem lại nhiều lợi ích cho hiện tại, trước mắt và lâu dài, góp vào sự thành công của sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.