Ban chỉ đạo - "Bộ tham mưu" của cuộc vận động (Bài 1)

Thực hành tiết kiệm, bộ đội Đơn vị 1 (Đoàn B24) mua hải sản, tự chế biến nước mắm giảm chi phí và nâng cao chất lượng bữa ăn.

Quân khu 4 là đơn vị được Đảng ủy Quân sự Trung ương chọn làm điểm thực hiện Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Với vinh dự và trách nhiệm đó, Đảng ủy, Bộ tư lệnh Quân khu đã triển khai nhiều chương trình hành động cụ thể, chỉ đạo quyết liệt, thường xuyên kiểm tra, giám sát nên Cuộc vận động đã đi vào cuộc sống, thiết thực góp phần xây dựng LLVT quân khu vững mạnh.

Báo Quân đội nhân dân trân trọng giới thiệu một số kinh nghiệm bước đầu được rút ra từ thực tiễn phong phú, sinh động từ thực tế triển khai Cuộc vận động trong LLVT Quân khu 4.

Bài 1:

Ban chỉ đạo - "Bộ tham mưu" của cuộc vận động

Kinh nghiệm ở nơi triển khai Cuộc vận động trước 2 năm

Trước chuyến đi Quân khu 4 công tác, Thiếu tướng Lê Phúc Nguyên, Tổng biên tập Báo Quân đội nhân dân, yêu cầu chúng tôi:

- Tại hội nghị sơ kết 2 năm thực hiện Cuộc vận động, Ban chỉ đạo Trung ương đã đánh giá những yếu kém, bất cập của Ban chỉ đạo các cấp. Chúng ta nghiên cứu kỹ phần đánh giá này, xem thực tế ở Quân khu 4 đã khắc phục những vấn đề đó như thế nào?

Chúng tôi đọc lại báo cáo sơ kết 2 năm thực hiện Cuộc vận động của Ban chỉ đạo Trung ương, thấy phần đánh giá về hạn chế của Ban chỉ đạo các cấp được chỉ ra rất thẳng thắn: "Trong nhận thức chung, từ Trung ương đến địa phương về Cuộc vận động còn chưa thực sự đầy đủ và sâu sắc; đặt vấn đề còn đơn giản, thiếu toàn diện. Sự hướng dẫn triển khai của Ban Chỉ đạo các cấp còn thiếu cụ thể. Sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, nói chung chưa thực sự quyết liệt, thường xuyên; hoạt động của Ban Chỉ đạo các cấp chưa đồng đều. Việc tham gia của các cơ quan, nhất là của các cơ quan quản lý nhà nước, từ Trung ương đến địa phương, còn ít. Một số đồng chí là thành viên của Ban Chỉ đạo, cả Trung ương và địa phương, chưa quan tâm đúng mức đến trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo, chưa dành thời gian cho công việc này. Một số nơi, nói là hoạt động của Ban Chỉ đạo, nhưng chủ yếu là hoạt động của Ban Tuyên giáo".

Ngay trong buổi đầu tiên làm việc với Thiếu tướng Mai Quang Phấn, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Đảng ủy Chính ủy Quân khu, chúng tôi đặt vấn đề:

- Những điểm yếu được Trung ương chỉ ra, ở Quân khu 4 được khắc phục như thế nào, thưa đồng chí?

Thiếu tướng Mai Quang Phấn nói:

- Quân khu 4 có vinh dự là quê hương của Chủ tịch Hồ Chí Minh, lại được Đảng ủy Quân sự Trung ương chọn làm điểm trong toàn quân nên cán bộ, chiến sĩ LLVT quân khu đã tổ chức thực hiện Cuộc vận động với một tình cảm trân trọng và quyết tâm cao. Từ năm 2005 đến nay, Đảng ủy, Bộ tư lệnh Quân khu đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tiến hành Cuộc vận động ngày càng đi vào nền nếp, có hiệu quả.

- Cuộc vận động được tiến hành từ năm 2005? – Chúng tôi không khỏi ngạc nhiên, hỏi lại.

- Đúng vậy. Năm 2005, nhân dịp kỷ niệm 115 năm ngày sinh Bác Hồ, Tổng bí thư Nông Đức Mạnh đến thăm và làm việc với LLVT Quân khu 4, đồng chí chỉ thị: “Quân khu 4 nên tổ chức một đợt vận động học tập, làm theo tư tưởng đạo đức Chủ tịch Hồ Chí Minh”. Chấp hành chỉ thị đó, ngày 3-6-2005, Thường vụ Đảng ủy Quân khu đã ra Chỉ thị số 219 về triển khai đợt “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Qua 2 năm thực hiện (2005-2006), các đơn vị trong toàn quân khu đã có những chuyển biến tích cực. Khi Đảng ta phát động Cuộc vận động, Ban chỉ đạo các cấp trong quân khu đã có những kinh nghiệm bước đầu làm "vốn" nên việc triển khai có phần thuận lợi hơn.

- Những kinh nghiệm bước đầu có thể khái quát như thế nào, thưa đồng chí?

- Phải xác định rõ trách nhiệm của cấp ủy và Ban chỉ đạo Cuộc vận động ở các cấp: Cấp ủy ra nghị quyết lãnh đạo, chỉ rõ mục tiêu, phương hướng, biện pháp thực hiện. Ban chỉ đạo là "bộ tham mưu" của Cuộc vận động; phải xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện và thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, rút kinh nghiệm việc thực hiện. Kế hoạch phải chỉ rõ nội dung "học tập và làm theo", thời gian, mục đích cụ thể, cán bộ phụ trách... Công tác  kiểm tra của Ban chỉ đạo rất quan trọng. Ngoài kiểm tra định kỳ, thường xuyên phải tăng cường kiểm tra đột xuất. Ngay thời điểm này, Quân khu tổ chức hai Đoàn kiểm tra của Ban chỉ đạo Quân khu do đồng chí Phó tư lệnh, Tham mưu trưởng Quân khu và đồng chí Chủ nhiệm Chính trị dẫn đầu, chia làm hai hướng, đang đi kiểm tra các đơn vị. Các đồng chí có thể tìm hiểu thêm tình hình thông qua kết quả kiểm tra của hai đoàn công tác này...

Được biết, sau hơn 2 năm triển khai Cuộc vận động, Ban chỉ đạo Quân khu và cơ quan thường trực đã xây dựng 12 văn bản chỉ thị, quyết định, kế hoạch, hướng dẫn,  kịp thời chỉ đạo, uốn nắn, động viên, chấn chỉnh để Cuộc vận động thực hiện đúng kế hoạch, bảo đảm chất lượng, hiệu quả. Định kỳ hàng quý, 6 tháng, một năm, Ban chỉ đạo Quân khu đều tổ chức kiểm tra việc triển khai thực hiện Cuộc vận động ở các cơ quan, đơn vị. Ban chỉ đạo cử các thành viên xuống dự, theo dõi các hội nghị sơ kết ở cơ sở và chỉ đạo phát hiện, khắc phục kịp thời những khuyết điểm lệch lạc, bảo đảm cho Cuộc vận động đạt mục đích, yêu cầu đề ra.

Coi trọng chỉ đạo điểm

Một trong những thành công của Quân khu 4 trong triển khai thực hiện Cuộc vận động là công tác chỉ đạo điểm ở các cấp. Mỗi đơn vị căn cứ vào tình hình nhiệm vụ và điều kiện thực tế chọn một số nội dung làm điểm, trên cơ sở đó rút kinh nghiệm, phổ biến, nhân rộng.  Sau buổi làm việc với đồng chí Chính ủy quân khu và đại diện các cơ quan Quân khu 4, chúng tôi về ngay Đoàn B24. Làm việc với Ban chỉ đạo Cuộc vận động của Đoàn B24, chúng tôi hỏi về vấn đề trên. Đại tá Vũ Xuân Việt, Đoàn trưởng Đoàn B24, cho biết:

- Sau khi có chương trình hành động của Quân khu, Ban chỉ đạo Cuộc vận động Đoàn B24 đã thống nhất quan điểm: Quán triệt toàn bộ, triển khai toàn diện nhưng làm từng bước, không được "dàn hàng ngang" mọi việc mà xác định cho mỗi cơ quan, đơn vị một nội dung trọng điểm để  "học tập và làm theo".

- Cơ sở để Ban chỉ đạo cấp Đoàn xác định nội dung trọng điểm cho các đơn vị? - Chúng tôi hỏi tiếp.

- Phải rõ ràng và linh hoạt trong cách xác định trọng điểm cho cơ quan, đơn vị cấp dưới. Ví dụ: Đơn vị 1 được chọn là làm điểm về "tiết kiệm và phòng, chống tham ô, lãng phí" vì đơn vị này đang được trên đầu tư xây dựng, có nhiều hạng mục xây dựng cơ bản.  Chọn điểm việc này chính là thực hiện phương châm "phòng hơn chống". Đơn vị 3 được chọn điểm về xây dựng bản lĩnh chính trị, vì bản thân đơn vị này rất mạnh về giáo dục chính trị, vốn có truyền thống về xây dựng bản lĩnh cho cán bộ, chọn điểm là để phát huy điểm mạnh, có thể xây dựng thành "ngọn cờ" cho đơn vị khác học tập. Phòng Tham mưu chọn làm điểm cho khối cơ quan về "sửa đổi lối làm việc", cải cách hành chính. Đây là cơ quan trung tâm, phục vụ chỉ huy, điều hành, hành động và việc làm của mỗi cán bộ ở đây phải làm mẫu cho các cơ quan, đơn vị khác làm theo.

Đại tá Vũ Xuân Việt còn cho biết: Đây là quá trình xây dựng phẩm chất đạo đức của cán bộ, đảng viên và mọi quân nhân, nên làm chưa đạt yêu cầu, chưa tạo chuyển biến thực tế  thì  triển khai làm tiếp. Làm  thêm một tháng, một quý, một năm mà vẫn chưa thấy đạt thì tiếp tục làm nữa, làm thường xuyên, liên tục để  tạo chuyển biến từ nhận thức đến hành động, đặc biệt là hành động tự giác, tạo thói quen tốt, dần dần tạo nên tính cách, phẩm chất tốt.

Khắc phục bệnh  “chung chung”

Vai trò của Ban chỉ đạo là rất quan trọng, nhưng trên thực tế  ở  một số địa phương, đơn vị, Ban chỉ đạo "phó mặc" cho cơ quan thường trực hoặc chỉ đạo “chung chung”, không sát thực tế đơn vị, không có hoạt động nào thiết thực.

Để khắc phục bệnh “chung chung”, Ban chỉ đạo Quân khu 4 có sự phân công, phân nhiệm rất rõ ràng; quy định rõ chức năng tham mưu của từng thành viên. Mỗi người phụ trách một mảng công tác, có trách nhiệm tham mưu cho Ban chỉ đạo trong việc xây dựng tiêu chí đạo đức của từng đối tượng theo lĩnh vực mình theo dõi; xác định mục đích cần đạt trong từng giai đoạn cụ thể. Ở từng đơn vị, việc xây dựng kế hoạch và chỉ định thành viên Ban chỉ đạo không rập khuôn theo thành phần của trên mà tùy từng loại hình, nhiệm vụ để bố trí cho hợp lý. Ví dụ: Ban chỉ đạo Cục Hậu cần đề cao nhiệm vụ học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong lĩnh vực thực hành tiết kiệm, phòng, chống tham nhũng, lãng phí. Vì vậy, Đảng ủy Cục đã chỉ định các đồng chí trưởng phòng tài chính, quân nhu, doanh trại... cùng tham gia Ban chỉ đạo. Đây là điều không có trong hướng dẫn của trên nhưng lại giúp Ban chỉ đạo nắm chắc nội dung, lĩnh vực cần tập trung triển khai. Cũng nhờ đó mà mỗi mục tiêu đề ra cho Cuộc vận động, Cục Hậu cần đều đạt kết quả cao.

Đại tá Vũ Xuân Việt, Đoàn trưởng Đoàn B24 đánh giá:

- Mỗi thành viên Ban chỉ đạo phải bám sát đơn vị, bám sát cơ sở. Trước đây, Đảng ủy, chỉ huy Đoàn B24 phải đôn đốc rất nhiều về việc đi cơ sở của cán bộ. Sau khi tham gia Ban chỉ đạo, từng thành viên đã chủ động hơn trong  bám nắm cơ sở; không phải là mỗi tháng đi cơ sở một lần mà là mỗi tuần một lần. Cách đi cũng khác hẳn trước. Ai cũng xác định rõ  xuống cơ sở nắm bắt, phát hiện vấn đề gì, chỉ ra cho cơ sở vấn đề gì, tập trung giúp cơ sở giải quyết khâu yếu, việc khó.

 Rõ ràng, các Ban chỉ đạo ở từng cấp phải lăn lộn với cơ sở và nắm chắc thực tiễn mới có thể hoạt động hiệu quả, thực chất.  Hiện nay, rất nhiều địa phương, đơn vị rập khuôn mô hình ban chỉ đạo của cấp trên. Cấp tỉnh "bê nguyên xi" cấp Trung ương, cấp huyện lại "bê nguyên xi" cấp tỉnh... Thành ra, có tình trạng nhiều đồng chí là thành viên ban chỉ đạo nhưng hầu như không tham gia hoạt động gì; có ban chỉ đạo không quán xuyến hết tình hình, không nắm thực chất công việc.

Từ kế hoạch của tập thể đến sổ tu dưỡng của mỗi cá nhân

Như trên đã nói, mục đích cao nhất của Cuộc vận động là làm cho mỗi con người trong xã hội nhận rõ vai trò của đạo đức; thực hành đạo đức mới theo tấm gương Bác Hồ. Vì vậy, vấn đề mà Ban chỉ đạo các cấp đều quan tâm là làm thế nào Cuộc vận động thấm sâu vào mỗi cá nhân, trở thành nhu cầu tự giác của từng người.

Đến Đơn vị 1 (Đoàn B24), gặp Trung sĩ Nguyễn Tất Đắc, Tiểu đội trưởng Tiểu đội 7, Trung đội 6, Đại đội 6, Phân đội 2, chúng tôi phỏng vấn:

- Là tiểu đội trưởng, công tác tại đơn vị đã hơn 2 năm, đồng chí tham gia Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" ở đơn vị mình như thế nào? - Đắc suy nghĩ và trả lời khá nhanh:

- Sau khi quán triệt các yêu cầu, chỉ thị của cấp trên, chúng tôi đã tự đăng ký nội dung tu dưỡng, phấn đấu; sau đó chi đoàn và chỉ huy đơn vị cho ý kiến để điều chỉnh cho phù hợp. Tôi đã đăng ký với chỉ huy đại đội sẽ làm tốt 2 việc: Thứ nhất, chỉ huy tiểu đội hoàn thành mọi nhiệm vụ cấp trên giao. Thứ hai, tích cực học tập tu dưỡng, làm theo tấm gương "cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư" của Bác Hồ, đặc biệt là thực hiện tiết kiệm, chống lãng phí.

Năm 2008, hai việc mà Nguyễn Tất Đắc đăng ký với chỉ huy đại đội, đều hoàn thành với chất lượng tốt. Điều mà các đồng chí cán bộ đại đội đánh giá cao về Đắc, là lối sống tiết kiệm. Phụ cấp thâm niên của Đắc mỗi tháng được 972 nghìn đồng, Đắc tự lập kế hoạch chi tiêu, mỗi tháng tiết kiệm 600 nghìn đồng gửi về giúp bố mẹ nuôi em đang đi học cao đẳng. Nhiều chiến sĩ ăn tiêu quá đà, lâm vào nợ nần đã tìm gặp Đắc nhờ bày cho cách "tiêu pha hợp lý".

Cũng với câu hỏi tương tự, Thiếu úy Lê Mạnh Hưng, Trung đội trưởng thuộc Đại đội 12, Phân đội 3 (Đơn vị 1) bày tỏ:

- Tôi trực tiếp huấn luyện, giáo dục bộ đội, chuyên ngành súng cối 82mm. Đây là một chuyên ngành khó, nên tôi đăng ký với chi bộ, phấn đấu rèn luyện tác phong tỉ mỉ, sâu sát, cụ thể trong huấn luyện, chú trọng sửa sai cho bộ đội. Trong cuộc sống, tôi cố gắng gần gũi, quan tâm đến đời sống vật chất, tinh thần của chiến sĩ, đồng thời phải nghiêm minh trong xử lý kỷ luật. Tôi nghĩ, "làm theo Bác", trước hết là phải thấm nhuần tư tưởng đạo đức của Người: Đạo đức cách mạng không phải trên trời rơi xuống mà do rèn luyện bền bỉ hàng ngày mà nên.

Cách làm này cũng được triển khai có hiệu quả ở các đơn vị khác thuộc Quân khu 4. Đại tá Đậu Văn Đồng, Chính ủy, Bí thư Đảng ủy Cục Hậu cần, trong buổi làm việc với chúng tôi đã cho biết:

- Sau khi có kế hoạch hành động, điều chúng tôi quan tâm nhất vẫn là nội dung đăng ký "làm theo" của từng cá nhân. Chúng tôi mở sổ theo dõi quá trình rèn luyện, phấn đấu của từng cán bộ, đảng viên. Đồng thời mở "sổ vàng" để  biểu dương kịp thời  những cá nhân xuất sắc, những người đã rèn luyện thành công các tiêu chí đạo đức. Bên cạnh đó, các đơn vị cũng đang chuẩn bị xây dựng phòng lưu giữ các sản phẩm, các dấu ấn ghi nhận thành tích cao của các cá nhân, tập thể trong Cuộc vận động.

Quá trình khảo sát ở Quân khu 4 chúng tôi càng thấy rõ vai trò của các Ban chỉ đạo Cuộc vận động ở từng cấp. Cấp ủy ra nghị quyết lãnh đạo, nhưng phải quan tâm lựa chọn cán bộ tham gia ban chỉ đạo. Ban chỉ đạo xây dựng kế hoạch, cụ thể hóa nghị quyết thành những việc làm với nội dung, phương pháp, thành phần, thời gian và mục đích cần đạt được. Ở cơ sở, mỗi cá nhân sẽ quán triệt kế hoạch của đơn vị, nếu là đảng viên thì đăng ký nội dung tu dưỡng, phấn đấu với chi bộ; nếu là quần chúng thì đăng ký với tổ chức quần chúng mà mình tham gia để được tập thể theo dõi, phê bình, giúp đỡ. Trong toàn bộ quá trình ấy, ban chỉ đạo các cấp sẽ thực thi vai trò của mình: Tổ chức giáo dục, hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc, uốn nắn, giúp đỡ cấp dưới thực hiện, nếu chưa đạt được mục đích thì tiếp tục tổ chức tự phê bình và phê bình để phấn đấu, tiến bộ.

Thực tế ở Quân khu 4 chỉ ra rằng: Ở đơn vị nào, Ban chỉ đạo thực hiện tốt vai trò "bộ tham mưu" thì ở đó, Cuộc vận động thiết thực và có hiệu quả rõ ràng.

Bài và ảnh: THUẬN THẮNG, HUY THIÊM và HỒNG HẢI

Bài 2: Chi bộ là hạt nhân