Đội trưởng với biệt tài vá lỗ hổng, trị “nhện độc”

“Lối rẽ” và những sáng kiến, đề tài đột phá

Gặp sĩ quan trẻ sinh năm 1996, Đại úy Lê Huỳnh, Đội trưởng Đội 10, Cụm 23, Trung tâm 286, mọi người đều cảm nhận anh có khuôn mặt thư sinh, từ tốn, kiệm lời nhưng toát lên vẻ cương nghị. Lê Huỳnh đã tạo nhiều dấu ấn, thành tích qua những sáng kiến, đề tài nghiên cứu đột phá, được ứng dụng rộng rãi trong toàn quân. Đồng đội của Đại úy Lê Huỳnh chia sẻ với chúng tôi rằng, Đội trưởng Lê Huỳnh luôn xông xáo, quyết liệt trên không gian mạng, dồn tâm sức miệt mài không nghỉ ở mỗi nhiệm vụ, sáng kiến, đề tài nghiên cứu, từ vá “lỗ hổng” cho các ứng dụng, phần mềm đến xây dựng những công cụ để quét các mã độc, điều tra chứng cứ số, phát hiện các vi phạm về công nghệ, thông tin nhạy cảm trên không gian mạng, bảo đảm an toàn cho mạng quân sự...

Đại úy Lê Huỳnh (ngoài cùng, bên trái) đoạt nhiều giải cao nhờ phát hiện các "lỗ hổng" trong diễn tập thực chiến an toàn thông tin do Sở Thông tin và Truyền thông TP Cần Thơ, TP Hồ Chí Minh tổ chức.

Lê Huỳnh có niềm đam mê lập trình công nghệ thông tin từ nhỏ, khi còn là cậu học trò trong một gia đình nghèo ở quê nhà Phước Hòa, huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định. Với tinh thần ham học hỏi, nỗ lực vươn lên, Lê Huỳnh trúng tuyển vào Trường Sĩ quan thông tin với điểm số 26,5 điểm-tốp 3 đầu vào của trường. Những năm theo học ngành chỉ huy tham mưu thông tin, học viên trẻ Lê Huỳnh vẫn giữ niềm đam mê lập trình công nghệ thông tin bằng sự nỗ lực tự học, nghiên cứu, tìm hiểu và thực hành về lập trình. Lê Huỳnh tham gia thi Olympic Tin học cấp trường và đoạt giải nhì, sau đó anh tiếp tục thử sức ở Olympic Tin học cấp quốc gia và đoạt giải khuyến khích. Thành tích ấy bồi đắp cho Lê Huỳnh niềm đam mê, ước muốn sau khi tốt nghiệp sẽ được thỏa sức lập trình công nghệ thông tin, một lĩnh vực mà Quân đội đang cần trong quá trình hiện đại hóa, xây dựng tinh, gọn, mạnh, bảo vệ chủ quyền trên không gian mạng.

Sau khi tốt nghiệp, Lê Huỳnh đăng ký tình nguyện về công tác tại Bộ tư lệnh 86 và được biên chế về Trung tâm 286. Ở đơn vị mới, Lê Huỳnh được giao nhiệm vụ bảo đảm an toàn thông tin. Nhiệm vụ này giúp anh có điều kiện thuận lợi để nghiên cứu sáng kiến, xây dựng các đề tài đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ từ thực tiễn. Trong nhiều sáng kiến, đề tài nghiên cứu của Lê Huỳnh có sáng kiến “Hệ thống hỗ trợ ứng cứu sự cố an toàn thông tin từ xa-RS26” được đánh giá là hiệu quả, thiết thực nhất. Giai đoạn 2021-2022, dịch Covid-19 bùng phát kèm theo việc triển khai quyết liệt giãn cách xã hội, thực tế này khiến việc khắc phục những sự cố thông tin tại các đơn vị Quân đội ở phía Nam rất khó khăn, vì theo quy định, khi xảy ra sự cố, các đơn vị phải lập biên bản, đề xuất và Trung tâm 286 cử lực lượng đến hiện trường xử lý, làm mất nhiều thời gian.

Lê Huỳnh nhớ lại: "Thời điểm đó, chỉ huy đơn vị nêu ra một yêu cầu của nhiệm vụ mới là cần phải có biện pháp xử lý sự cố an toàn thông tin từ xa. Tôi đã suy nghĩ nhiều đêm, tìm ra các phương án và sau đó đề xuất chỉ huy đơn vị về sáng kiến sử dụng công cụ có khả năng đáp ứng yêu cầu mà chỉ huy đưa ra. Sau vài tháng miệt mài nghiên cứu, thử nghiệm, tôi đã hoàn thành “Hệ thống hỗ trợ ứng cứu sự cố an toàn thông tin từ xa-RS26” thông qua sử dụng TeaWil để sửa chữa, khắc phục sự cố thông tin. Đề tài nghiên cứu này sau đó đã được Bộ tư lệnh 86 cấp giấy chứng nhận và đưa vào áp dụng rộng rãi trong toàn quân, giúp xử lý sự cố công nghệ thông tin nhanh chóng, an toàn, tiết kiệm nhân lực, công sức bộ đội. Sáng kiến này đóng góp quan trọng vào việc chuyển đổi phương pháp điều phối, ứng cứu sự cố tại các cơ quan, đơn vị trong toàn quân và nâng cao năng lực, hiệu quả trong tổ chức bảo đảm an toàn thông tin". 

Đại tá Trần Ngọc Anh, Chỉ huy trưởng Trung tâm 286 trao đổi với Đại úy Lê Huỳnh về giải pháp xử lý sự cố thông tin trên máy tính.

Một trong những sáng kiến của Đại úy Lê Huỳnh là bộ công cụ phát hiện truy cập internet quân sự và xác lập chứng cứ số. Sáng kiến này nhằm tạo lá chắn, kịp thời bảo đảm độ an toàn, ngăn chặn lộ, lọt thông tin của đơn vị cơ sở. Sau nhiều tháng nghiên cứu, Lê Huỳnh đã trực tiếp viết code, xây dựng bộ công cụ để quét và phát hiện các chứng cứ số về truy cập vào mạng quân sự, giúp các đơn vị quản lý chặt chẽ về thông tin, văn bản. Đề tài này sau đó đã được áp dụng tại nhiều đơn vị trong toàn quân. Ngoài ra, Lê Huỳnh còn có các sáng kiến về cập nhật mạng cho hệ điều hành Linux, qua đó giúp vá những lỗ hổng gây mất an toàn thông tin ở các đơn vị, các công cụ phát hiện thông tin, hình ảnh nguy hại, chống phá Đảng, Nhà nước do những thế lực thù địch, đối tượng xấu tung lên không gian mạng...

Với vai trò là đội trưởng lực lượng thực hiện nhiệm vụ bảo đảm an toàn thông tin cho các đơn vị ở phía Nam, Lê Huỳnh là “thủ lĩnh” trong phát hiện và xử lý mã độc xâm nhập hệ thống máy tính. Hằng năm, anh tham gia giảng, tập huấn, hỗ trợ cho các cơ quan, đơn vị trọng yếu trong và ngoài Quân đội ở phía Nam về nội dung phát hiện, xử lý mã độc, xây dựng quy trình bảo đảm an toàn thông tin cho các đơn vị. Theo anh, vấn đề mã độc xâm nhập hệ thống máy tính để mã hóa dữ liệu, ăn cắp thông tin, chèn thông tin giả, xuyên tạc của các thế lực thù địch không chỉ đối với mạng quân sự mà còn với các hoạt động dân sự, hành chính công, gây hậu quả nghiêm trọng. Do đó, phải luôn quét, làm sạch mã độc, xử trí mã độc kịp thời, nhất là các mã độc tấn công, có tính chuyên biệt, có yếu tố về chính trị. Đơn vị luôn chủ động triển khai tốt các biện pháp giám sát, nhận diện, xử trí mã độc kịp thời, ứng cứu, xử lý sự cố mất an toàn cho các đơn vị trong và ngoài Quân đội ở địa bàn phía Nam.

Năng động, sáng tạo ở từng nhiệm vụ, thử thách

Là người năng động, Đại úy Lê Huỳnh luôn nhận và hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ, thể hiện sự nhạy bén, sáng tạo với nhiều sáng kiến thiết thực góp phần nâng cao năng lực công tác bảo đảm công nghệ thông tin của đơn vị. 

Đại tá, Tiến sĩ Trần Ngọc Anh, Chỉ huy trưởng Trung tâm 286 chia sẻ: "Lê Huỳnh là điển hình tiêu biểu cả trong thực hiện nhiệm vụ thường xuyên và phong trào xây dựng sáng kiến, cải tiến kỹ thuật cũng như nghiên cứu khoa học-công nghệ của đơn vị. Điểm đặc biệt là Lê Huỳnh nắm bắt và triển khai ý tưởng của chỉ huy Trung tâm rất kịp thời, hiệu quả bằng những đề tài, sáng kiến mới, đáp ứng yêu cầu cấp thiết trong thực hiện nhiệm vụ, phù hợp với đòi hỏi của thực tiễn đơn vị cơ sở, yêu cầu đổi mới về công tác bảo đảm an toàn thông tin, đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng".

Đại úy Lê Huỳnh thao tác kỹ năng xử lý mã độc trên máy tính.

Những thành tích nổi bật của Lê Huỳnh là thành quả của sự nỗ lực, niềm đam mê không ngừng, gắn với nhiệm vụ trọng tâm của đơn vị. Anh tự học, tích cực mày mò, nghiên cứu, thử nghiệm, ứng dụng vào thực tế. Những ngày nghỉ tại đơn vị, đồng đội luôn thấy đội trưởng Lê Huỳnh chăm chú, miệt mài trên máy tính với quyết tâm đưa ra đáp án cho vấn đề nan giải. Qua mỗi công trình, đề tài nghiên cứu, Lê Huỳnh đều tự viết lại báo cáo, tự rèn mình, nâng cao trình độ kiến thức bằng cách tham gia biên soạn, trình bày các chuyên đề, bài viết về an toàn thông tin trong các hội thảo, seminar cũng như các hoạt động do VNCert tổ chức. Trong năm 2023, Lê Huỳnh đã tham gia test và báo cáo 4 lỗ hổng mức nghiêm trọng trên hệ thống dịch vụ công của TP Cần Thơ, TP Hồ Chí Minh; đoạt giải nhì, giải ba trong diễn tập thực chiến an toàn thông tin do Sở Thông tin và Truyền thông TP Cần Thơ, TP Hồ Chí Minh tổ chức.

Lê Huỳnh chia sẻ: "Trước mỗi nhiệm vụ được giao, hay mỗi đề tài, vấn đề hóc búa thì quyết tâm, nhiệt huyết là chưa đủ mà mình còn cần phải luôn chủ động nghiên cứu và đặt ra nhiều phương án thực hành, thử nghiệm, bám sát yêu cầu nhiệm vụ, gắn với sự chỉ đạo, hướng dẫn, động viên, giúp đỡ của chỉ huy các cấp, của đồng đội. Môi trường đơn vị đặc thù, cùng với sự dẫn dắt, hỗ trợ, định hướng của lãnh đạo, chỉ huy đã truyền động lực, tiếp sức cho tôi từng bước tạo những dấu ấn, thành tích sáng kiến, đề tài nghiên cứu khoa học".

Bài và ảnh: ĐẶNG BẢO MINH