Trung úy Võ Bá Hải kiểm tra số cây mới trồng ở đảo Sinh Tồn Đông.

Lần đầu tiên tôi ra công tác ngoài quần đảo Trường Sa, anh bạn giảng dạy ở Trường đại học Nông nghiệp 1 nhờ: “Cậu ra đó thử thống kê xem Trường Sa có những loài cây gì? Cố gắng thống kê số lượng chính của từng loài nhé”. Bạn tôi cần số liệu để phục vụ cho một đề tài nghiên cứu.

Hành trình của đoàn mới chỉ qua hai đảo nổi là Song Tử Tây và Sơn Ca thì ý tưởng của tôi đã hoàn toàn không thể thực hiện được bởi số lượng cây xanh quá lớn và tăng nhanh từng ngày. Chính cán bộ, chiến sĩ ở đảo giờ cũng khó thống kê chính xác được có bao nhiêu cây xanh bởi số lượng đã rất nhiều. Từ ngoài xa nhìn vào, đảo Song Tử Tây và Sơn Ca xanh mướt một màu, phản chiếu ánh nắng rực rỡ của biển khơi. Thượng tá Ngô Văn Cải, Phó chỉ huy trưởng, Tham mưu trưởng Đoàn M46 (Vùng D Hải quân), người đã có nhiều năm công tác ở các đảo thuộc quần đảo Trường Sa kể rằng: “Thời điểm những năm 90 của thế kỷ 20, số cây xanh ở Trường Sa thật ra còn khá ít. Hồi đó chỉ những cây như phong ba, bão táp là chủ yếu. Còn rau xanh thì vẫn được coi là một đặc sản”. Vậy mà giờ đây, dưới tiết trời khắc nghiệt của Trường Sa là những cây xanh rợp bóng.

Nếu Nam Yết là đảo nổi tiếng với bạt ngàn cây dừa được cán bộ, chiến sĩ trồng, thậm chí dừa nhiều đến độ chim chóc kéo về hót thánh thót thì Sơn Ca lại rợp bóng những cây bàng vài chục năm tuổi. Sơn Ca có thể tự hào là một đảo xanh có sức quyến rũ vào bậc nhất ở Trường Sa. Dưới tiết trưa chớm hè gắt nắng nhưng đi khắp cả đảo Sơn Ca người ta vẫn không hề bị nắng. Chuyện trồng cây xanh trên đảo Sơn Ca quả là một câu chuyên thật thú vị. Thiếu tá Trần Văn Toan, Chính trị viên Cụm 1, đảo Sơn Ca kể rằng: Năm 2008, Cụm 1 nhận được rất nhiều thư của các chiến sĩ đã có thời gian công tác tại đảo Sơn Ca viết ra thăm cán bộ, chiến sĩ ngoài đảo. Trong số đó, phần lớn các lá thư đều có nhắn rằng: “Nhờ anh em chăm sóc chu đáo cây xanh của tôi nhé”. Sở dĩ có điều ấy bởi từ vài năm nay, Cụm 1 nói riêng và đảo Sơn Ca nói chung có phong trào mỗi người trồng ít nhất một cây xanh và chăm sóc cây lớn. Chính bởi phong trào ấy mà rất nhiều những giống cây mới đã có mặt và xanh tốt ở Sơn Ca. Với hòn đảo quyến rũ này, những chiến sĩ dù chân ướt chân ráo ra đảo cũng biết đến kỹ thuật chiết cây, ươm cây. Trồng cây ở Trường Sa đã khó bởi cây giống không có sẵn như trong đất liền, muốn có cây anh em phải ươm, phải chiết, nhưng chuyện chăm sóc cho cây lớn còn kỳ công hơn nhiều. Khi cây còn nhỏ thì liên tục phải tưới,  che đậy. Đặc biệt những hôm thời tiết mạnh, gió, cây phải được che chắn cẩn thận để tránh bị nước mặn táp vào. Chỉ đến khi cây lớn và đủ sức vươn lên mới có thể “rảnh tay”.

Ở các đảo, trồng cây kéo dài suốt cả năm. Giờ thì rất nhiều loại cây như bàng, bàng quả vuông, tra, phong ba, bão táp, mù u… đang vươn lên xanh tốt.

Bài và ảnh: NGUYỄN ANH TUẤN