QĐND - Bạo lực gia đình đang trở thành một vấn đề xã hội nhức nhối ở cả khu vực nông thôn lẫn thành thị, không phân biệt các gia đình giàu hay nghèo, học vấn cao hay thấp; gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng mà trước hết là những đối tượng như phụ nữ, trẻ em, người cao tuổi. Ngoài những hệ lụy về xã hội, đạo đức và sự bền vững của gia đình, nó còn gây ra những tác động tiêu cực đến đời sống kinh tế-xã hội.

Bạo lực gia đình còn được coi là một dạng bạo lực xã hội. Sự khác biệt chủ yếu là bạo lực gia đình diễn ra giữa những người gần gũi, thân thương của nhau. Đối nghịch với những bạo lực xã hội khác, bạo lực gia đình lại bị coi là vấn đề riêng tư, chỉ nên giải quyết trong nội bộ gia đình.

Theo các điều tra của Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch, nguyên nhân gốc rễ, sâu xa của bạo lực gia đình ngoài những tác động trực tiếp từ rượu bia, ma túy, cờ bạc, thất nghiệp... còn do ảnh hưởng tiêu cực của lối suy nghĩ Nho giáo tự tôn quyền lực trong gia đình, gia trưởng, bất bình đẳng giới. Nổi lên hiện nay là bạo lực giữa chồng đối với vợ, con cái đã xây dựng gia đình đối với cha mẹ già, từng gây nhiều bức xúc trong xã hội. Thực tế cho thấy, học vấn của người chồng càng cao thì tỷ lệ có hành vi bạo lực đối với vợ càng giảm đi. Xét về khu vực kinh tế, những người chồng làm việc trong khu vực Nhà nước có tỷ lệ bạo lực thấp hơn rõ rệt so với những khu vực khác. Điều đáng lưu ý là nhóm những người vợ có đóng góp kinh tế trong gia đình cao hơn người chồng, thì tỷ lệ người vợ bị bạo lực cao hơn so với nhóm người vợ có đóng góp kinh tế thấp hơn hoặc bằng chồng. Một bộ phận người dân chưa nhận thức đúng về các hành vi bạo lực gia đình, coi đó là các hành vi không vi phạm pháp luật…

Bạo lực gia đình có mối liên hệ trực tiếp đến yếu tố giáo dục trong gia đình. Giáo dục gia đình chính là thực hành văn hóa ứng xử giữa các thành viên trong gia đình theo thứ bậc, thực hành văn hóa ứng xử giữa thành viên trong gia đình với cộng đồng. Dựa trên những nhóm giá trị văn hóa truyền thống và hiện đại, sẽ giúp các thành viên có những ứng xử phù hợp với các mối quan hệ, hướng đến sự hòa thuận, hạnh phúc, phù hợp với các chuẩn mực đạo đức theo phong tục, tập quán của gia đình Việt Nam. Để giảm bạo lực gia đình, các ngành chức năng, chính quyền địa phương, các tổ chức đoàn thể xã hội và mỗi gia đình nên có hình thức tuyên truyền, tác động phù hợp, nhất là đề cao những giá trị đạo đức truyền thống như sự hiếu thảo giữa con cháu với ông bà, cha mẹ; sự bình đẳng trong quan hệ gia đình và xã hội giữa chồng với vợ. Cùng với đó, cần xử lý nghiêm những đối tượng tự cho mình cái quyền "thượng cẳng chân, hạ cẳng tay" đối với những người thân trong gia đình theo các quy định của pháp luật.

MINH MẠNH