QĐND - Trong tháng 7, TP Hồ Chí Minh phát hiện hai ổ dịch tiêu chảy cấp làm hai trường hợp tử vong. Ngay sau khi phát hiện ổ dịch, ngành chức năng đã triển khai khoanh vùng, dập dịch. Bộ Y tế và nhiều cơ quan trực thuộc tiến hành kiểm tra đã phát hiện dịch bệnh tiêu chảy cấp ở địa bàn Thành phố diễn biến phức tạp, có nguy cơ bùng phát cao, đòi hỏi có nhiều biện pháp ngăn chặn, không để lây lan trong cộng đồng và các tỉnh, thành phố phía Nam.

Hai ổ dịch xảy ra ở khu vực ô nhiễm nặng

Theo Sở Y tế TP Hồ Chí Minh, ổ dịch tiêu chảy đầu tiên phát hiện tại xã Lê Minh Xuân, huyện Bình Chánh vào ngày 8-7-2014. Tại đây, cơ quan chức năng đã phát hiện 9 trường hợp mắc bệnh, trong đó có 1 trường hợp tử vong. Tiếp đó, tại ấp 5, xã Vĩnh Lộc A, huyện Bình Chánh, ngành chức năng cũng đã phát hiện 5 trường hợp tiêu chảy cấp, trong đó 1 trường hợp tử vong. Điều đáng nói là các trường hợp mắc bệnh đều sống ở khu vực bị ô nhiễm, điều kiện sinh hoạt kém, nhiều kênh rạch, sử dụng cầu tiêu ở ao cá và rác thải không được thu gom xử lý, nguồn nước sạch chưa được cung cấp.

Khi phát hiện hai ổ dịch trên, Sở Y tế TP Hồ Chí Minh và Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh đã triển khai ngay công tác khoanh vùng, dập dịch, điều tra dịch tễ. Trung tâm Y tế dự phòng thuộc huyện Bình Chánh đã phối hợp với lực lượng thanh niên xung kích, dân quân tại hai xã: Lê Minh Xuân và Vĩnh Lộc A triển khai phun xịt hóa chất khử khuẩn, phát tờ rơi và tuyên truyền trực tiếp cho người dân, giám sát chặt chẽ các trường hợp mắc bệnh…

Lãnh đạo Bộ Y tế kiểm tra nguồn cung cấp nước tại địa bàn xảy ra ổ dịch tiêu chảy thuộc huyện Bình Chánh, TP Hồ Chí Minh.

Lãnh đạo Bộ Y tế kiểm tra ổ dịch tiêu chảy cấp tại xã Lê Minh Xuân (huyện Bình Chánh, TP Hồ Chí Minh).

Đồng chí Nguyễn Văn Trường, Phó chủ tịch UBND huyện Bình Chánh, cho biết: “Hai ổ dịch xảy ra ở các khu dân cư tự phát, chưa có quy hoạch nên chưa được cung cấp nguồn nước sạch, người dân chủ yếu lấy nguồn nước từ giếng khoan. Nhiều hộ dân làm cầu tiêu tạm bợ ven kênh và quăng súc vật chết, xả rác thải khiến khu vực dân cư và kênh rạch bị ô nhiễm nặng nề. Do đó, khi các ca bệnh bị mắc tiêu chảy rất khó kiểm soát và phát hiện kịp thời”.

Theo thống kê của Trung tâm Y tế dự phòng TP Hồ Chí Minh, từ đầu năm 2014 đến nay, Thành phố đã ghi nhận có 3.400 ca tiêu chảy, giảm 33% so với cùng kỳ năm 2013, nhưng lại phát sinh hai trường hợp tử vong. Dẫn đầu đoàn công tác Bộ Y tế tiến hành kiểm tra tình hình dịch tiêu chảy cấp tại TP Hồ Chí Minh mới đây, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết: "Kết quả kiểm tra chất lượng nước ở 3 nhà máy nước lớn nhất tại TP Hồ Chí Minh là Thủ Đức, Bình Chánh và Phong Phú (Bình Lợi 3) cho thấy đều không đạt chỉ tiêu Clo dư ngay từ gốc; lượng mangan, sắt đều cao hơn mức cho phép. Do đó, không loại trừ khả năng nước sẽ bị nhiễm khuẩn và vi khuẩn dịch tả lây qua đường nước".

Ngày 6-8, Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh đã công bố kết quả lấy mẫu môi trường và thực phẩm ở chợ và khu vực xảy ra ổ dịch tại huyện Bình Chánh cho thấy, kết quả xét nghiệm nuôi cấy và PCR phát hiện mẫu ốc bươu ở ổ dịch thuộc huyện Bình Chánh, TP Hồ Chí Minh đã cho dương tính V.cholera O1 tuýp huyết thanh Inaba. Vi khuẩn này đã gây dịch tả tại Việt Nam năm 2007 trên 24 tỉnh, thành phố với hàng nghìn người mắc bệnh.

Chủ động phòng, chống từ cơ sở, khắc phục ô nhiễm

PGS, TS Phan Trọng Lân, Viện trưởng Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh cho rằng: "Hiện nay đang là mùa mưa, thời điểm của chu kỳ phát sinh, bùng phát các loại bệnh truyền nhiễm ở khu vực phía Nam, nên các ổ dịch cần được phát hiện, giám sát dịch tễ kịp thời. Khi có ổ dịch, các cơ sở cần báo ngay cho cơ quan y tế địa phương và cho Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh để tiến hành xét nghiệm, điều tra dịch tễ".

Theo Bác sĩ Nguyễn Chí Dũng, Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng TP Hồ Chí Minh, hai ổ dịch được phát hiện khi tổ chức điều tra tại nơi sinh sống của hai ca tử vong ở bệnh viện và đã tiếp tục phát hiện thêm các trường hợp mắc bệnh khác. Các ổ dịch đã được khống chế nhưng nguy cơ bùng phát dịch rất cao, do đó, cần tăng cường giám sát từ cộng đồng, kịp thời phát hiện, khoanh vùng và dập dịch kịp thời. Cần phát huy vai trò cung cấp thông tin, tuyên truyền về kiến thức phòng tránh dịch bệnh, sinh hoạt bảo đảm vệ sinh cho người dân của cán bộ tổ dân phố, của người dân và công tác kiểm tra cơ sở của nhân viên y tế dự phòng ở các xã, phường, thị trấn.

Cũng theo Bác sĩ Nguyễn Chí Dũng, nguồn dịch bệnh còn xuất phát từ nhiều bệnh nhân thuộc các tỉnh, thành phố khác về các cơ sở y tế tuyến cuối tại TP Hồ Chí Minh điều trị và từ các du khách nước ngoài, người Việt Nam trở về từ vùng có dịch bệnh, khiến cho TP Hồ Chí Minh trở thành “cái phễu” của các loại dịch bệnh. Do đó, các khu vực cửa khẩu đường bộ, đường biển, đường không cần tăng cường kiểm tra, giám sát dịch tễ, các cơ sở y tế và người nhà bệnh nhân cần có ý thức không để mầm bệnh lây lan trong quá trình điều trị và di chuyển bệnh nhân.

Để kịp thời ngăn chặn dịch tiêu chảy, Sở Y tế TP Hồ Chí Minh đã chọn tháng 8 để phát động tháng cao điểm phòng, chống dịch bệnh. Chính quyền địa phương và ngành y tế sẽ tổ chức giám sát các khu vực ô nhiễm trọng điểm, có nguy cơ gây bệnh cao ở các quận ngoại thành như: Hóc Môn, Bình Chánh, Thủ Đức, Nhà Bè... Đối với các trường mẫu giáo, mầm non và khu nhà trọ có đông trẻ em, ngành chức năng sẽ tổ chức tuyên truyền, kiểm tra, tiến hành phun xịt hóa chất khử khuẩn, kịp hoàn tất trước thời điểm học sinh vào năm học mới. Triển khai công văn của Bộ Y tế trong ngăn chặn dịch bệnh do vi-rút Ê-bô-la từ nước ngoài xâm nhập vào Việt Nam, Sở Y tế và ngành chức năng TP Hồ Chí Minh đang chuẩn bị các bước để triển khai công tác kê khai y tế đối với hành khách đến từ vùng có dịch Ê-bô-la tại các cửa khẩu trên địa bàn TP Hồ Chí Minh.

Khi đến kiểm tra trực tiếp tại các ổ dịch tiêu chảy cấp tại TP Hồ Chí Minh, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến nêu yêu cầu:

-Trước hết, công tác phòng bệnh phải tiên phong đi trước. Cần tăng cường ý thức vệ sinh cá nhân, đặc biệt là đối với trẻ em, sử dụng nguồn nước, sinh hoạt cần bảo đảm vệ sinh... Qua thực tế kiểm tra các ổ dịch và kết quả xét nghiệm các mẫu bệnh phẩm ở huyện Bình Chánh, TP Hồ Chí Minh cho thấy, yếu tố môi trường sinh sống, nguồn nước bị ô nhiễm, hành vi, thói quen không bảo đảm vệ sinh… là nguyên nhân chính gây bệnh tiêu chảy và nhiều loại bệnh khác. Do đó, chính quyền địa phương và ngành y tế phải tổ chức chủ động phun xịt hóa chất khử khuẩn, tuyên truyền hành vi chủ động phòng, chống dịch bệnh trong người dân.

Bài, ảnh: ĐẶNG TRUNG KIÊN