QĐND - Quốc lộ 31 qua huyện Lục Ngạn (tỉnh Bắc Giang) những ngày này nhiều lúc tắc nghẽn, phải chật vật mới len qua được hàng nghìn chiếc xe gắn máy chất đầy quả vải ken đặc lối đi. Chủ nhân những chiếc xe ấy đều dớn dác tìm người mua.

Quả vải Việt Nam được đánh giá là đặc sản ngon ngọt, nức tiếng cả nghìn năm nay. Thế nhưng, cũng giống như nhiều trái cây nổi tiếng khác của Việt Nam, số phận của quả vải khá long đong. Niên vụ 2014 này, vải được mùa. Dự kiến có tới khoảng 190.000 tấn vải sẽ được hai “vựa vải” là Bắc Giang và Hải Dương đưa ra thị trường chỉ trong độ  hai tuần. Nhưng thay vì niềm hạnh phúc được mùa, người dân trồng vải lại chấp nhận thực cảnh buồn... "rớt giá”. Quả vải ngon như vậy mà giá rất rẻ, nếu bán tại vườn có lúc chỉ được 5000 đồng/kg. Trong khi đó, ở nhiều nơi, người tiêu dùng muốn được thưởng thức vải mùa này  cũng không có mà mua. Làm sao để xóa bỏ nghịch lý này?

Theo Bộ Công Thương, quả vải Việt Nam được cung cấp cho thị trường trong nước khoảng 60%, còn lại 40% là xuất ra nước ngoài (chủ yếu là Trung Quốc). Thực tế, việc người trồng vải trực tiếp bán cho thương lái Trung Quốc là cách làm khá dễ, bởi thương lái đã túc trực sẵn ở vùng trồng vải, sẵn lòng mua số lượng lớn. Tuy nhiên, nếu quá trông chờ vào một khách hàng lớn thì rủi ro cũng sẽ rất cao nếu họ bất ngờ không mua, hoặc mua giảm số lượng. Vì thế, người trồng vải trong nước cần phải chủ động hơn nữa trong việc tìm đầu ra cho mình.

Đáng mừng là vừa qua, tại Thành phố Hồ Chí Minh đã diễn ra “Hội nghị tiếp tục đẩy mạnh tiêu thụ trái vải năm 2014 vùng Đông-Tây Nam Bộ” do Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng UBND Thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh Bắc Giang, tỉnh Hải Dương phối hợp tổ chức. Hội nghị đã thu hút nhiều doanh nghiệp bán lẻ và các chợ đầu mối khu vực phía Nam. Sở Công Thương Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, năm nay thành phố này có thể tiêu thụ tới 45.000 tấn vải quả. Chỉ một địa phương đã vậy, nếu các địa phương khác cùng vào cuộc thì khoảng 190.000 tấn vải chắc sẽ được tiêu thụ gọn gàng hơn.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Hồ Thị Kim Thoa cho biết, các doanh nghiệp thương mại của nước ngoài như Metro, Big C cũng rất quan tâm, muốn nhập quả vải vào hệ thống siêu thị của họ. Điều này có thể sẽ giúp tăng lượng xuất khẩu qua hệ thống này. Việc mở rộng xuất khẩu sang các thị trường như Mỹ, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc… luôn là mong muốn của những người trồng vải. Nhưng muốn vậy, quả vải làm ra phải tuân thủ nghiêm ngặt quy trình sản xuất bảo đảm an toàn, vệ sinh thực phẩm từ trồng trọt đến đóng gói. Hiện nay, diện tích vải áp dụng theo tiêu chuẩn Viet GAP, Global GAP, HACCP... đã ngày càng tăng, nhưng tốc độ còn khá chậm so với yêu cầu.

Để mỗi khu vườn vải mang lại nụ cười hạnh phúc cho người nông dân thì cần có một chiến lược căn cơ từ trồng trọt cho tới tiêu thụ, với sự hỗ trợ tích cực của các bộ, ngành, địa phương.

QUỲNH DƯƠNG