Trong bối cảnh đó, việc phát triển Trung tâm thiết kế, sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP gắn với du lịch theo mô hình của Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại Hà Nội, Sở Công Thương Hà Nội được xem là giải pháp mang tính chiến lược, góp phần định hình lại thị trường sản phẩm làng nghề theo hướng bền vững.

Làng nghề cỏ tế cổ truyền Lưu Thương, xã Phượng Dực (Hà Nội).

Dạo quanh làng nghề cỏ tế cổ truyền Lưu Thượng (xã Phượng Dực, Hà Nội), chị Lưu Thị Mai cùng gia đình đi từ thích thú này sang bất ngờ khác. Làng nghề cỏ tế cổ truyền Lưu Thượng là một trong những điểm được Sở Công Thương Hà Nội lựa chọn để triển khai mô hình Trung tâm Thiết kế sáng tạo cấp xã, nhằm kết nối nghệ nhân, nhà thiết kế, đổi mới mẫu mã, nâng tầm sản phẩm truyền thống, kết hợp sáng tạo hiện đại và phát triển kinh tế làng nghề, hướng tới sản phẩm OCOP độc đáo hơn.

Tại đây, du khách được cung cấp cái nhìn tổng quan về làng nghề, các sản phẩm OCOP tiêu biểu, lịch sử hình thành nghề và những giá trị văn hóa đặc trưng của địa phương. Không gian trưng bày được thiết kế theo hướng trải nghiệm, giúp du khách dễ tiếp cận sản phẩm, hiểu rõ nguồn gốc, quy trình sản xuất và câu chuyện phía sau mỗi sản phẩm.

Theo chị Mai, điểm khác biệt của mô hình Trung tâm này là khả năng kết nối chặt chẽ với không gian làng nghề và các điểm du lịch nông thôn xung quanh. Từ Trung tâm, du khách tiếp tục hành trình tham quan làng nghề, trực tiếp quan sát quy trình sản xuất, gặp gỡ nghệ nhân và tham gia các hoạt động trải nghiệm. Sau khi tham quan, du khách quay trở lại Trung tâm để tổng hợp trải nghiệm, tìm hiểu sâu hơn về sản phẩm và lựa chọn mua sắm. Mối liên kết hai chiều này giúp hành trình du lịch trở nên liền mạch, thuận tiện và giàu cảm xúc hơn.

Tại Việt Nam, xu hướng tiêu dùng bền vững và sản phẩm mang giá trị văn hóa cũng ngày càng rõ nét, đặc biệt trong nhóm khách du lịch và người tiêu dùng trẻ. Những sản phẩm OCOP, sản phẩm làng nghề có thiết kế đẹp, câu chuyện rõ ràng, thân thiện với môi trường đang được ưu tiên lựa chọn làm quà tặng, đồ trang trí hoặc sử dụng trong không gian sống hiện đại. Đây chính là dư địa quan trọng để sản phẩm làng nghề nâng cao giá trị gia tăng nếu được đầu tư đúng hướng. 

Trong bối cảnh đó, thiết kế sáng tạo được xem là công cụ quan trọng giúp sản phẩm OCOP tạo ra sự khác biệt. Thông qua cải tiến mẫu mã, bao bì và hệ thống nhận diện thương hiệu, thiết kế không chỉ giúp sản phẩm truyền thống trở nên gần gũi hơn với đời sống hiện đại, mà còn mở rộng công năng sử dụng và nâng cao giá trị thẩm mỹ. Nhờ đó, sản phẩm làng nghề có thể tiếp cận nhiều phân khúc thị trường hơn, từ quà tặng du lịch đến nhóm tiêu dùng trung và cao cấp.

Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn đó, mô hình Trung tâm Thiết kế, sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP gắn với du lịch do Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại Hà Nội triển khai được đánh giá là hướng đi phù hợp. Thông qua các trung tâm này, sản phẩm OCOP không chỉ được trưng bày và tiêu thụ, mà còn được hỗ trợ cải tiến thiết kế, nâng cao giá trị thẩm mỹ, hoàn thiện câu chuyện sản phẩm, phù hợp hơn với xu hướng thị trường trong nước và quốc tế.

Bên cạnh đó, Trung tâm còn đóng vai trò kết nối các điểm du lịch nông thôn khác như không gian văn hóa, ẩm thực địa phương, homestay, điểm sinh thái, góp phần hình thành các tour du lịch có chiều sâu, kéo dài thời gian lưu trú và gia tăng chi tiêu của du khách tại địa phương.

 Triển lãm các sản phẩm OCOP thủ công mỹ nghệ và làng nghề tại Trung tâm Thiết kế, sáng tạo, giới thiệu quảng bá sản phẩm OCOP Làng nghề gốm sứ Giang Cao, xã Bát Tràng năm 2025.

Theo các chuyên gia, từ góc độ thị trường, việc đưa Trung tâm OCOP vào tour du lịch mang lại lợi ích rõ rệt cho cả du khách và cộng đồng địa phương. Du khách có thêm trải nghiệm trọn vẹn, hiểu sâu hơn về văn hóa và đời sống làng nghề, phù hợp với xu hướng du lịch có trách nhiệm và bền vững.

Thời gian qua, Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại Hà Nội đã phối hợp với các xã triển khai hướng dẫn, tư vấn lập hồ sơ tham gia đánh giá, công nhận mô hình Trung tâm Thiết kế sáng tạo cấp xã năm 2025 tại 5 địa điểm gồm: Làng nghề cỏ tế cổ truyền Lưu Thượng, xã Phượng Dực; Làng nghề chẻ tăm hương thôn Cầu Bầu, xã Ứng Thiên; Làng nghề chế biến chè búp khô thôn Đồng Dài, xã Suối Hai; Làng nghề cây cảnh, hoa giấy Phù Đổng, xã Phù Đổng; Làng nghề truyền thống mộc dân dụng và chế biến lâm sản Ngô Sài, xã Quốc Oai; Điểm du lịch Làng cổ Đường Lâm, phường Sơn Tây.

Theo kế hoạch, thành phố sẽ phát triển thêm mới từ 8-10 điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP; tổ chức hiệu quả hoạt động giới thiệu, kết nối sản phẩm OCOP vào các điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP. Đồng thời, tổ chức công nhận từ 5-8 mô hình trung tâm thiết kế sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP, làng nghề gắn với du lịch trên địa bàn thành phố. 

Với sự định hướng của Sở Công Thương Hà Nội và vai trò tổ chức thực hiện của Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại Hà Nội, mô hình trung tâm thiết kế sáng tạo đang từng bước phát huy hiệu quả. Không chỉ hỗ trợ sản phẩm OCOP nâng cao năng lực cạnh tranh, mô hình này còn góp phần hình thành hệ sinh thái sáng tạo tại các làng nghề, tạo động lực đổi mới từ bên trong và hướng tới phát triển bền vững trong dài hạn.