Không thể phủ nhận những bước tiến ban đầu của OCOP, nhưng nhìn thẳng thực tế, hỗ trợ hiện nay vẫn mang nặng tính hành chính. Nhà nước tập trung vào hướng dẫn làm hồ sơ, xét duyệt, gắn sao và tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại mang tính phong trào. Trong khi đó, các yếu tố quyết định để sản phẩm OCOP “ra biển lớn” như xây dựng thương hiệu, tiếp cận vốn ưu đãi, đổi mới công nghệ và chuyển đổi số lại bị thực hiện rời rạc, thiếu đồng bộ.

Trà hoa vàng Quy Hoa, Quảng Ninh, sản phẩm OCOP 5 sao. Ảnh minh họa: quyhoatra.com.vn

Nhiều sản phẩm chất lượng tốt nhưng thiếu sức cạnh tranh chỉ vì chủ thể sản xuất chủ yếu là hợp tác xã và hộ dân vẫn phải tự xoay xở trong sản xuất và tiêu thụ, thiếu vốn, kỹ năng thị trường và công cụ quảng bá. Một số địa phương xem OCOP như chỉ tiêu phải hoàn thành, chạy theo số lượng, bỏ qua tính bền vững và hiệu quả kinh tế.

Đã đến lúc OCOP cần một cú huých thực sự về chính sách và tư duy. Chính quyền các cấp cần chuyển trọng tâm từ “gắn sao trưng bày” sang “kiến tạo sản phẩm thị trường”. Nhà nước không làm thay doanh nghiệp nhưng cần đóng vai trò kiến tạo môi trường thuận lợi, kết nối chuỗi giá trị, khuyến khích đổi mới sáng tạo, thúc đẩy liên kết công-tư và phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp nông thôn.

OCOP chỉ có thể phát triển bền vững khi được nhìn nhận là sản phẩm kinh tế chứ không chỉ là “đặc sản quê nhà”. Muốn vậy, chính sách và thị trường phải cùng tạo động lực để sản phẩm OCOP đi từ làng ra phố, từ nội địa ra quốc tế chứ không dừng lại ở những tấm bằng công nhận.

THÚY AN

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Cùng bàn luận xem các tin, bài liên quan.