QĐND - Nghị định số 31/2013/NĐ-CP ngày 9-4-2013 của Thủ tướng Chính phủ quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành một số điều của Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng (gọi tắt là Nghị định 31), trong đó có đối tượng là người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học, có hiệu lực thi hành đã gần một năm. Thời gian qua, Báo Quân đội nhân dân nhận được nhiều ý kiến của bạn đọc đề nghị giải thích rõ hơn về chế độ ưu đãi, cũng như những vướng mắc, tồn tại, cần sớm được tháo gỡ trong giải quyết chế độ đối với nạn nhân chất độc da cam/đi-ô-xin.

Sớm ban hành thông tư về khám giám định

Đó là khẳng định của ông Nguyễn Bá Bồng, Phó trưởng ban Tổ chức - Chính sách, Trung ương Hội Nạn nhân chất độc da cam/đi-ô-xin Việt Nam, khi trao đổi với chúng tôi xung quanh việc thực hiện Nghị định 31 của Chính phủ.

Theo ông Bồng, Nghị định 31 đã quy định rõ đối tượng là người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học gồm: Cán bộ, chiến sĩ, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân viên quốc phòng thuộc Quân đội nhân dân Việt Nam; cán bộ, chiến sĩ, công nhân viên thuộc lực lượng Công an nhân dân; cán bộ, công nhân viên trong các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội; thanh niên xung phong tập trung; công an xã; dân quân; du kích; tự vệ; dân công; cán bộ thôn (ấp), xã (phường). Điều kiện cần và đủ để xác nhận các đối tượng trên được hưởng chế độ ưu đãi của Đảng, Nhà nước là đã công tác, chiến đấu, phục vụ chiến đấu từ ngày 1-8-1961 đến 30-4-1975 tại các vùng mà quân đội Mỹ sử dụng chất độc hóa học ở chiến trường B, C, K (kể cả 10 xã: Vĩnh Quang, Vĩnh Giang, Vĩnh Tân, Vĩnh Thành, Vĩnh Ô, Vĩnh Khê, Vĩnh Hà, Vĩnh Lâm, Vĩnh Sơn và Vĩnh Thủy thuộc huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị); do nhiễm chất độc hóa học dẫn đến một trong các trường hợp bệnh tật sau: Mắc bệnh theo danh mục bệnh tật do Bộ Y tế quy định làm suy giảm khả năng lao động từ 21% trở lên; vô sinh; sinh con dị dạng, dị tật theo danh mục dị dạng, dị tật do Bộ Y tế quy định.

Tuy nhiên, đến nay sau gần một năm, Bộ Y tế vẫn chưa hoàn chỉnh và ban hành được danh mục bệnh tật, dị dạng, dị tật, làm căn cứ để các cơ quan chức năng tiến hành giải quyết các chế độ ưu đãi đối với nạn nhân bị nhiễm chất độc da cam/đi-ô-xin theo luật định.

Lãnh đạo Hội Nạn nhân chất độc da cam/đi-ô-xin Việt Nam thăm hỏi, tặng quà gia đình nạn nhân chất độc da cam/đi-ô-xin ở xã Vật Lại (Ba Vì, Hà Nội).  Ảnh: Thu Hương

Ông Nguyễn Bá Bồng cho biết thêm: “Về mặt pháp lý, khi Nghị định 31 có hiệu lực, thì các Nghị định số 54/2006/NĐ-CP ngày 26-5- 2006 của Chính phủ hướng dẫn thi hành một số điều của Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng; Nghị định số 89/2008/NĐ-CP ngày 13-8-2008 của Chính phủ hướng dẫn thi hành Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng và các thông tư hướng dẫn thi hành không còn cơ sở pháp lý. Do vậy, Bộ Y tế cần sớm ban hành thông tư hướng dẫn khám giám định bệnh tật, dị dạng, dị tật đối với người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học, để nạn nhân da cam/đi-ô-xin sớm được hưởng chế độ theo quy định”.

Bảo đảm hợp lý, công bằng, sát đối tượng

Một vấn đề nữa được bạn đọc quan tâm là thực hiện chế độ ưu đãi đối với người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học. Trước đây, Nghị định số 54/2006/NĐ-CP ngày 26-5-2006 của Chính phủ hướng dẫn thi hành một số điều của Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng chỉ quy định trợ cấp hằng tháng với nạn nhân da cam/đi-ô-xin theo hai mức từ 81% trở lên và dưới 81%. Tuy nhiên, Nghị định 31 lại quy định trợ cấp hằng tháng theo mức độ suy giảm khả năng lao động với 4 mức: Từ 21 đến 40%; từ 41 đến 60%; từ 61 đến 80% và từ 81% trở lên.

Theo ông Nguyễn Đức Hạnh, Chủ tịch Hội Nạn nhân chất độc da cam/đi-ô-xin tỉnh Thái Bình, việc chia nhỏ mức độ suy giảm khả năng lao động với đối tượng như vậy là hợp lý, tạo sự công bằng và sát đối tượng hơn. Ví dụ, trước đây, người suy giảm khả năng lao động từ 21% cũng hưởng chế độ như người suy giảm khả năng lao động từ 61 đến 80%, như vậy là không hợp lý.

Ngoài những quy định trên, theo ông Nguyễn Bá Bồng, điểm mới của Nghị định 31 là đối với người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học suy giảm khả năng lao động do bệnh tật từ 81% trở lên thì được hưởng phụ cấp như bệnh binh cùng tỷ lệ suy giảm khả năng lao động. Khi người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học chết, người tổ chức mai táng được nhận mai táng phí; đại diện thân nhân được hưởng trợ cấp một lần bằng ba tháng trợ cấp, phụ cấp ưu đãi. Khi người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên bị tử vong, thân nhân được hưởng trợ cấp tiền tuất hằng tháng như thân nhân của bệnh binh suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên bị tử vong.

Mặt khác, người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học được công nhận và đang hưởng chế độ trước ngày 1-9-2012 thì căn cứ trong biên bản giám định y khoa đã xác định tỷ lệ suy giảm khả năng lao động để chuyển hưởng trợ cấp hằng tháng theo 4 mức đã quy định. Nếu sau ngày 31-12-2013, những trường hợp không giám định tỷ lệ suy giảm khả năng lao động thì chuyển hưởng trợ cấp như người suy giảm khả năng lao động từ 41 đến 60%.

DUY THÀNH