QĐND - “Nếu xảy ra việc vận chuyển, buôn bán, tàng trữ và đốt pháo trái phép trong dịp Tết Nguyên đán Giáp Ngọ 2014 thì chủ tịch tỉnh, thành phố sẽ phải chịu trách nhiệm trước Thủ tướng Chính phủ”. Chỉ đạo quyết liệt đó của Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã phát huy hiệu quả trên địa bàn nhiều tỉnh, thành phố cả nước. Tuy nhiên, tại một số địa phương như Hải Dương, Hưng Yên, Nam Định, Hà Tĩnh..., tình trạng đốt pháo trái phép vẫn còn khá phổ biến.

Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Ninh bắt giữ vụ buôn lậu pháo ngày 27-1-2014.

Thực tế khác xa lời cam kết

“Hải Dương là địa phương đã không kiểm soát tốt nạn chế pháo, đốt pháo nhiều năm, đặc biệt là đêm Giao thừa Tết Quý Tỵ 2013...”. Đây là lời phê bình của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đối với một số địa phương để xảy ra tình trạng đốt pháo, trong đó có tỉnh Hải Dương. Trong phiên họp bàn các biện pháp tổ chức vui Tết, đón Xuân diễn ra trước Tết Giáp Ngọ này, lãnh đạo tỉnh Hải Dương đã đưa ra lời cam kết Giao thừa năm nay sẽ không có tiếng pháo. Thế nhưng, thực tế tiếng pháo vẫn nổ khắp nơi không chỉ trong đêm Giao thừa mà cả trong ngày Mồng Một Tết cũng râm ran ở nhiều xã thuộc các huyện Tứ Kỳ, Thanh Miện... Xác pháo tràn ngập trên khắp các lối đi trong làng, trong xóm và tràn cả vào các sân, vườn nhà người dân. Phóng viên, cộng tác viên của các cơ quan thông tấn, báo chí đã ghi lại được hình ảnh, có chứng cứ rõ ràng. Câu hỏi đặt ra là: Chính quyền các địa phương trên đã làm gì? Tại sao lại để dân vi phạm quy định cấm đốt pháo công khai như vậy? Ông Nguyễn Hải Bình, Tổng biên tập Báo Hải Dương bày tỏ sự bức xúc.

Theo ghi nhận của chúng tôi, không chỉ Hải Dương mà ở các huyện Khoái Châu và Yên Mỹ (Hưng Yên); huyện Mỹ Lộc, huyện Xuân Trường, TP Nam Định (tỉnh Nam Định), pháo cũng nổ râm ran từ đêm Giao thừa cho đến sáng Mồng Một Tết. Nhiều nơi người dân đốt pháo tự nhiên, như không hề có quy định cấm. Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, để có pháo đốt vào dịp Tết, nhiều người dân đã tự sản xuất pháo hoặc mua pháo từ các đường dây vận chuyển từ các địa bàn biên giới, cửa khẩu như Móng Cái (Quảng Ninh), Tân Thanh (Lạng Sơn), Lào Cai, Cao Bằng... sau đó vận chuyển về địa phương bằng nhiều phương tiện để đốt và bán lại cho nhiều người khác cùng đốt.

Hai đối tượng Nguyễn Văn Thành và Đặng Văn Tú bị Công an huyện Thanh Miện bắt quả tang trong khi đang bán pháo tối 30 Tết.

Luật chưa nghiêm hay do xử lý chưa kiên quyết?

Trao đổi với chúng tôi, ông Lê Văn Nhung, trú tại số nhà 126, phố Hàn Thuyên (TP Nam Định) bày tỏ: “Cả đêm Giao thừa nhà tôi không ai ngủ được vì tiếng pháo nổ. Khổ nhất là 2 đứa cháu mới hơn một tuổi cứ bị giật mình khóc liên tục vì tiếng pháo. Quả pháo không phải là tép hê-rô-in mà có thể giấu, thậm chí nhỏ như tép hê-rô-in cũng còn phát hiện, bắt giữ được, tại sao từng lô pháo to có trọng lượng lên đến hàng chục, hàng trăm ki-lô-gam lại bị bỏ lọt. Theo tôi, vấn đề ở đây không phải là khó phát hiện, xử lý các vụ chế và buôn bán pháo lậu, mà vì hệ thống chính quyền và các cơ quan chức năng của các địa phương không quyết tâm hành động mà thôi. Tại sao các địa phương khác kiểm soát được nạn buôn lậu pháo, đốt pháo mà Hải Dương, Hưng Yên, Nam Định, Hà Tĩnh... lại không làm được? Nếu như tất cả các tỉnh, thành phố trong cả nước đều để tình trạng đốt pháo xảy ra như các tỉnh trên thì Tết vừa qua cả nước đều đốt pháo. Vậy thì còn đâu là phép nước, còn đâu là quy định của pháp luật...” - ông Nhung đặt câu hỏi.

Huyện Thanh Miện là địa phương được đánh giá có ít tiếng pháo hơn so với các huyện khác trong tỉnh Hải Dương. Ông Nguyễn Văn Thao, Phó trưởng Công an huyện Thanh Miện cho biết: “Bên cạnh công tác tuyên truyền, vận động các hộ gia đình không sử dụng pháo nổ trái phép, trong đêm Giao thừa, Công an huyện đã cử 19 cán bộ, chiến sĩ xuống địa bàn các xã để kết hợp với lực lượng công an xã kiên quyết bắt và xử lý các hành vi vi phạm về pháo của người dân. Do đó, chỉ tính riêng đêm 30 và sáng Mồng Một Tết Nguyên đán, lực lượng chức năng huyện Thanh Miện đã bắt và xử phạt vi phạm hành chính 51 trường hợp đốt pháo nổ trái phép...”. Cũng theo ông Thao, dù đã rất nỗ lực, nhưng lực lượng công an không thể xử lý triệt để tình trạng đốt pháo.

Theo số liệu thống kê của Bộ Công an, trong 3 ngày Tết (từ đêm Giao thừa cho tới ngày Mồng Hai), trên địa bàn cả nước, các đơn vị công an đã bắt giữ 125,15kg pháo, 5,1kg thuốc pháo và 0,2kg nguyên liệu làm pháo, 183 quả pháo, 1 giàn pháo 36 quả, 1 bánh pháo tép cùng 10,18kg pháo sáng; bắt tạm giam 54 đối tượng sản xuất, buôn bán, vận chuyển, tàng trữ và đốt pháo nổ trái phép, thu giữ 331kg pháo nổ. Riêng trong đêm Giao thừa đã có 16 đối tượng đốt pháo nổ bị công an bắt, thu giữ 105kg pháo nổ các loại.

Bài và ảnh: CHU ANH