QĐND - Tôi trở lại Tề Lỗ (Yên Lạc, Vĩnh Phúc) sau 20 năm. Ngày ấy vùng quê này đang có “cơn sốt” bếp tiết kiệm năng lượng do anh Lê Hồng, một người dân ở đây sáng chế, được nhận giải nhất của Quỹ VIFOTEC thuộc Liên hiệp các hội KHKT Việt Nam trao tặng. Nhà nào cũng đua nhau bỏ tiền mua bếp mới tiết kiệm 40% nhiên liệu lại giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

Tề Lỗ hôm nay, bếp cải tiến đã đi vào dĩ vãng, có nhiều loại bếp tiện lợi hơn được người dân sử dụng. Nhưng ở vùng quê trên đà đô thị hóa này lại đang gặp vấn nạn về ô nhiễm môi trường. Đến đâu cũng thấy lem nhem dầu mỡ, sắt thép vụn ngổn ngang. Chả là, từ ngày một số hộ chuyển kinh doanh bếp sang sắt thép phế liệu, mà chủ yếu là các loại phụ tùng, vỏ máy ô tô hỏng, thì làm ăn khấm khá hơn. "Buôn có bạn, bán có phường", chỉ trong vòng 5-7 năm Tề Lỗ nổi lên như một nơi chuyên kinh doanh ô tô hỏng lớn nhất tỉnh Vĩnh Phúc. Tới 300 hộ liên quan đến ngành nghề này. Theo thời gian, chẳng mấy chốc Tề Lỗ mau chóng trở thành một bãi rác ô tô phế thải. Phế thải của loại này không phải như với rác sinh hoạt (cả xã mỗi ngày chôn 2m3 rác sinh hoạt) mà từ việc đập phá, cạo bỏ gỉ, dầu mỡ cặn… cứ tích lũy ngày càng nhiều, tỏa ra mùi hôi hám đã đành, tệ hại hơn là sông, hồ, mặt đất nơi đây đều đã bị ô nhiễm nghiêm trọng. Đất chật, người đông, nay “sản phẩm” bày bán mỗi ngày cứ cao chất ngất, đồng nghĩa với việc mọi người phải sống trong một môi trường ô nhiễm. Một người có trách nhiệm ở địa phương nói: Xử lý dầu mỡ cặn rất khó, khi không thể tập trung vào một khu vực mà rải mành mành ra cả xã.

Ông Hoàng Dương Tùng, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) thì cho biết, Tề Lỗ nằm trong danh sách 47 làng nghề ô nhiễm nhất ở nước ta.

Biện pháp khả thi nhất với làng nghề liên quan đến sắt thép phế liệu như Tề Lỗ là phải quy hoạch lại khu vực tập kết, phân loại và kinh doanh, thu gom phế thải vào một nơi để có thể xử lý đồng loạt. Chính quyền địa phương cũng đã nhiều lần nhắc nhở các hộ kinh doanh, song chưa có biện pháp mạnh để xử phạt hành chính. Hy vọng là dịp tổng kết 1 năm thực hiện quyết định của Thủ tướng Chính phủ về xử lý ô nhiễm môi trường làng nghề tới đây, các địa phương có làng nghề gây ô nhiễm nặng như ở Tề Lỗ cần xử lý mạnh tay hơn. Người dân có việc làm, phát triển kinh tế, song cũng phải có ý thức bảo vệ môi trường, bảo đảm cho sự phát triển giống nòi của chính mình cho hôm nay và mai sau!

ANH THƯ